[56] Όσον αφορά λοιπόν στο τότε πολιτειακό καθεστώς, τα περισσότερα τα έχω αναπτύξει διεξοδικά· αλλά και όσα έχω παραλείψει είναι εύκολο να καταλάβει κανείς, από τα όσα έχουν λεχθεί, ότι και εκείνα ήταν παρόμοια με αυτά. Ήδη κάποιοι που με άκουσαν να αναπτύσσω αυτά με επαίνεσαν πάρα πολύ και μακάρισαν τους προγόνους μας που κυβερνούσαν την πόλη με αυτόν τον τρόπο. [57] Ωστόσο, δεν φαντάζονταν πως εσείς θα πεισθείτε να εφαρμόσετε αυτά, αλλά ότι από συνήθεια θα προτιμήσετε να κακοπάθετε με το σημερινό καθεστώς παρά να περάσετε μια καλύτερη ζωή κάτω από ένα αυστηρότερο πολίτευμα. Είπαν μάλιστα πως υπάρχει κίνδυνος για μένα μήπως, παρόλο που δίνω τις καλύτερες συμβουλές, δώσω την εντύπωση ότι είμαι εχθρός του λαού και ότι επιδιώκω να ρίξω την πόλη στην ολιγαρχία. [58] Αυτή η κατηγορία δικαιολογημένα θα μπορούσε να μου αποδοθεί, εάν μιλούσα για πράγματα άγνωστα και όχι κοινά, και σχετικά με αυτά σας πρότεινα να εκλέξετε συμβούλους ή συγγραφείς νόμων από τους οποίους είχε καταλυθεί στο παρελθόν το δημοκρατικό πολίτευμα. Τώρα όμως δεν έχω πει κάτι παρόμοιο, αλλά έχω μιλήσει για διακυβέρνηση όχι κρυφή αλλά φανερή σε όλους, [59] που όλοι γνωρίζετε ότι και πατροπαράδοτη είναι σε μας και έχει γίνει αιτία πολλών αγαθών, τόσο για την πόλη όσο και για τους άλλους Έλληνες, και που επιπλέον έχει νομοθετηθεί και θεμελιωθεί από άνδρες για τους οποίους όλοι θα παραδέχονταν ότι υπήρξαν οι πιο δημοφιλείς πολίτες. Συνεπώς, θα συνέβαινε σ᾽ εμένα το χειρότερο από όλα, εάν, ενώ εισηγούμαι ένα τέτοιο πολίτευμα, έδινα την εντύπωση ότι επιδιώκω πολιτικό πραξικόπημα. [60] Εξάλλου, είναι εύκολο να καταλάβετε τις προθέσεις μου και από το εξής: στους περισσότερους από τους λόγους που έχω εκφωνήσει θα φανεί ότι κατακρίνω τις ολιγαρχίες και τις επεκτατικές διαθέσεις, ενώ εξυμνώ την ισότητα και τη δημοκρατία· όχι όμως την οποιαδήποτε δημοκρατία αλλά εκείνη που έχει εγκαθιδρυθεί σωστά· ούτε την εξυμνώ στην τύχη αλλά με τρόπο δίκαιο και αιτιολογημένα. [61] Γνωρίζω ότι οι πρόγονοί μας με αυτόν τον καταστατικό χάρτη ήταν πολύ ανώτεροι από τους άλλους και ότι οι Λακεδαιμόνιοι εξαιτίας αυτού ζούσαν ως πολίτες κατά τον καλύτερο τρόπο, γιατί τυχαίνει να έχουν πολύ δημοκρατικό πολίτευμα. Γιατί θα διαπιστώσουμε ότι σ᾽ αυτούς περισσότερο από ό,τι σε άλλους ισχύουν η ισότητα και η ισοτιμία ως προς την εκλογή των αρχόντων, την καθημερινή τους ζωή και τις ασχολίες τους. Αυτά οι ολιγαρχίες τα καταπολεμούν, ενώ οι δημοκρατίες που λειτουργούν σωστά τα εφαρμόζουν πάντοτε.
|