[43] Φρόντιζαν βέβαια για όλους τους πολίτες, ιδιαίτερα όμως για τους νεότερους. Γιατί έβλεπαν ότι οι νεαροί πολίτες είναι εκείνοι που δημιουργούν τις πιο μεγάλες φασαρίες, είναι γεμάτοι επιθυμίες, και οι ψυχές αυτών κυρίως έχουν ανάγκη να δοκιμαστούν με τη φροντίδα ωραίων ασχολιών και με μόχθο που παρέχει ευχαρίστηση. Γιατί όσοι έχουν ανατραφεί ως ελεύθεροι άνθρωποι και είναι συνηθισμένοι να έχουν υψηλό φρόνημα μόνο σ᾽ αυτά μπορούν να συνεχίσουν να μένουν σταθεροί.
[44] Δεν ήταν δυνατό βέβαια να στρέφουν όλους τους νέους στις ίδιες ασχολίες, επειδή βρίσκονταν σε διαφορετική οικονομική κατάσταση. Καθόριζαν στον καθένα τις ασχολίες ανάλογα με την περιουσιακή του κατάσταση. Έτσι, όσους είχαν κάπως μικρή περιουσία τους έστρεφαν στη γεωργία και στο εμπόριο, επειδή γνώριζαν ότι η φτώχεια προέρχεται από την ανεργία και οι κακές πράξεις από τη φτώχεια. [45] Εξαλείφοντας λοιπόν τη ρίζα των κακών, πίστευαν ότι θα απάλλασσαν τους πολίτες από τα υπόλοιπα σφάλματα που συνδέονται με εκείνη. Αυτούς όμως που διέθεταν αρκετή περιουσία τους ανάγκασαν να επιδίδονται στην ιππασία, τη γυμναστική, το κυνήγι και τη φιλοσοφία, επειδή έβλεπαν ότι με τις ασχολίες αυτές άλλοι ξεχωρίζουν, ενώ άλλοι μένουν μακριά από πάρα πολλές κακές συνήθειες.
[46] Και, ενώ είχαν θεσπίσει αυτούς τους νόμους, δεν αδιαφορούσαν στη συνέχεια, αλλά, αφού χώρισαν την πόλη σε συνοικίες και την ύπαιθρο χώρα σε δήμους, επέβλεπαν τη ζωή του κάθε πολίτη και οδηγούσαν τους απείθαρχους στη Βουλή του Αρείου Πάγου. Αυτή με τη σειρά της άλλους προσπαθούσε να νουθετήσει, άλλους απειλούσε και άλλους τιμωρούσε όπως τους άξιζε. Γιατί εκείνοι γνώριζαν ότι τυχαίνει να υπάρχουν δύο τρόποι που παρακινούν στη διάπραξη αδικιών και αποτρέπουν από τις κακοήθειες. [47] Σε όσους δηλαδή δεν έχει καθιερωθεί καμιά επιτήρηση για τέτοιου είδους πράξεις μήτε οι δικαστικές αποφάσεις είναι σωστές και δίκαιες, σ᾽ αυτούς διαφθείρονται και οι χρηστοί χαρακτήρες· όπου όμως μήτε είναι εύκολο να μείνουν απαρατήρητοι όσοι αδικούν μήτε να τύχουν συγγνώμης όταν αποκαλυφθούν, εκεί εξαλείφονται οι κακές συνήθειες. Γνωρίζοντας αυτά ακριβώς εκείνοι, συγκρατούσαν τους πολίτες με δύο τρόπους, και με τις ποινές και με τις φροντίδες. [48] Γιατί όσοι είχαν κάνει κάποιο κακό τόσο πολύ δύσκολο ήταν να τους ξεφύγουν, ώστε προαισθάνονταν ακόμη και εκείνους που ήταν επίδοξοι να διαπράξουν κάποιο αδίκημα. Γι᾽ αυτό δεν σύχναζαν οι νέοι σε μέρη τυχερών παιχνιδιών, ούτε σε χαμαιτυπεία με αυλητρίδες, ούτε σε συγκεντρώσεις τέτοιου είδους όπου σήμερα περνούν την ημέρα τους, αλλά αφοσιώνονταν στις ασχολίες στις οποίες είχαν ταχθεί, όπου θαύμαζαν και ζήλευαν όσους πρώτευαν σ᾽ αυτά. Τόσο πολύ απέφευγαν την αγορά, ώστε, και αν καμιά φορά αναγκάζονταν να περάσουν μέσα από αυτήν, όλοι έβλεπαν ότι το έκαναν με πολλή συστολή και σωφροσύνη. [49] Το να αντιμιλούν στους μεγαλύτερους ή να τους κοροϊδεύουν το θεωρούσαν φοβερότερο από όσο φοβερό θεωρείται σήμερα η ανάρμοστη συμπεριφορά προς τους γονείς. Κανένας, ούτε καν καλός υπηρέτης, θα τολμούσε να φάει ή να πιει ποτό σε καπηλειό· γιατί φρόντιζαν να είναι σεμνοί και να μη βωμολοχούν. Ακόμη, αυτούς που αστειεύονταν και είχαν κάποιαν ικανότητα να κοροϊδεύουν, όσους σήμερα αποκαλούν ευφυείς, εκείνοι τους θεωρούσαν ανόητους.