[7.13.2] Λένε ότι εδώ ο Ατροπάτης, ο σατράπης της Μηδίας, έδωσε στον Αλέξανδρο εκατό γυναίκες υποστηρίζοντας ότι ήταν Αμαζόνες· αυτές φορούσαν στολή ανδρών του ιππικού, εκτός βέβαια ότι έφεραν πελέκεις αντί για δόρατα και πέλτες αντί για ασπίδες. Άλλοι λένε και ότι είχαν μικρότερο τον δεξιό μαστό τους, τον οποίο άφηναν ακάλυπτο στις μάχες. [7.13.3] Ο Αλέξανδρος, λοιπόν, τις απομάκρυνε από τον στρατό, μήπως οι Μακεδόνες ή οι βάρβαροι φερθούν προς αυτές κατ᾽ ανάρμοστο τρόπο, τις διέταξε όμως να αναγγείλουν στη βασίλισσά τους ότι θα έρθει ο ίδιος για να αποκτήσει παιδιά μαζί της. Αυτά όμως ούτε ο Αριστόβουλος ούτε ο Πτολεμαίος τα αναφέρει ούτε κάποιος άλλος συγγραφέας, από τον οποίο μπορεί κανείς να αντλήσει συμπεράσματα για τόσο σημαντικά γεγονότα. [7.13.4] Ούτε νομίζω ότι την εποχή εκείνη επιζούσε η φυλή των Αμαζόνων ούτε ακόμη και πριν από τον Αλέξανδρο, άλλως θα αναφερόταν σε αυτές ο Ξενοφών, ο οποίος αναφέρθηκε και στους Φασιανούς και στους Κόλχους, όπως και σε όσους άλλους βαρβάρους λαούς συνάντησαν οι Έλληνες ξεκινώντας από την Τραπεζούντα ή και πριν κατεβούν στην Τραπεζούντα, όπου ασφαλώς θα είχαν συναντήσει και τις Αμαζόνες, αν βέβαια υπήρχαν ακόμη. [7.13.5] Γιατί σε μένα τουλάχιστον δεν φαίνεται πιστευτό να μην υπήρξε ποτέ η φυλή των γυναικών αυτών, εφόσον τόσο πολλοί και τόσο αξιόλογοι συγγραφείς την εξύμνησαν. Έτσι π.χ. η παράδοση αναφέρει ότι ο Ηρακλής εξεστράτευσε εναντίον τους και ότι έφερε στην Ελλάδα κάποια ζώνη της βασίλισσάς τους Ιππολύτης· και ότι οι Αθηναίοι με τον Θησέα νίκησαν πρώτοι σε μάχη τις γυναίκες αυτές και τις απώθησαν, όταν επιτέθηκαν κατά της Ευρώπης. Ο Μίκων έχει ζωγραφίσει τη μάχη Αθηναίων και Αμαζόνων με τέχνη όχι κατώτερη από την απεικόνιση της μάχης Αθηναίων και Περσών. [7.13.6] Και ο Ηρόδοτος αναφέρει συχνά τις γυναίκες αυτές και όσοι Αθηναίοι εγκωμίασαν σε λόγους αυτούς που σκοτώθηκαν σε πολέμους μνημόνευσαν ιδιαιτέρως και τους αγώνες των Αθηναίων εναντίον των Αμαζόνων. Αν όμως ο Ατροπάτης παρουσίασε στον Αλέξανδρο μερικές γυναίκες ιππείς, νομίζω ότι παρουσίασε πράγματι κάποιες άλλες βάρβαρες γυναίκες, ασκημένες στην ιππασία, με οπλισμό και στολή, όπως πιστευόταν, των Αμαζόνων.
[7.14.1] Στα Εκβάτανα ο Αλέξανδρος προσέφερε θυσία, όπως συνήθιζε ύστερα από χαρμόσυνα γεγονότα, τέλεσε αγώνα γυμνικό και μουσικό και παρέθεσε συμπόσια στους εταίρους. Στο μεταξύ αρρώστησε ο Ηφαιστίων.
Ήταν πια η έβδομη μέρα της αρρώστιας του, όπως λένε, και το στάδιο είχε γεμίσει, γιατί γινόταν εκείνη τη μέρα γυμνικός αγώνας παιδιών. Όταν πληροφορήθηκε ο Αλέξανδρος ότι ο Ηφαιστίων ήταν σε κακή κατάσταση, έτρεξε γρήγορα προς αυτόν, αλλά δεν τον βρήκε πλέον ζωντανό.
[7.14.2] Στο σημείο, λοιπόν, αυτό οι διάφοροι συγγραφείς έγραψαν διαφορετικά πράγματα για το πένθος του Αλεξάνδρου· ότι το πένθος του ήταν μεγάλο όλοι το έγραψαν, για τις ενέργειες όμως του Αλεξάνδρου σχετικά με αυτό οι συγγραφείς αναφέρουν διαφορετικά πράγματα, ανάλογα με την εύνοια ή τον φθόνο που ο καθένας αισθανόταν για τον Ηφαιστίωνα ή και για τον ίδιο τον Αλέξανδρο. [7.14.3] Από τους συγγραφείς που αναφέρουν τα άπρεπα, άλλοι, όπως νομίζω, έχουν τη γνώμη ότι είναι προς τιμή του Αλεξάνδρου όσα έκαμε ή είπε μέσα στη μεγάλη λύπη του για τον πιο αγαπημένο του από όλους, ενώ άλλοι φρονούν ότι οι ενέργειές του εκείνες μάλλον τον ντρόπιασαν, επειδή δεν ταίριαζαν ούτε βέβαια σε βασιλιά ούτε στον Αλέξανδρο. [7.14.4] Μερικοί αναφέρουν ότι το μεγαλύτερο μέρος εκείνης της μέρας θρηνούσε πεσμένος επάνω από το πτώμα του φίλου του και δεν ήθελε να αποτραβηχθεί, μέχρις ότου τον απομάκρυναν με πραγματική βία οι εταίροι. Άλλοι λένε ότι όλη τη μέρα και όλη τη νύχτα ήταν πεσμένος επάνω από το πτώμα του. Άλλοι, ότι και κρέμασε τον Γλαυκία τον γιατρό και τούτο επειδή έδωσε ακατάλληλο φάρμακο στον Ηφαιστίωνα, ενώ άλλοι ότι τον τιμώρησε, επειδή τον άφησε να πιει πολύ κρασί, αν και τον έβλεπε ο ίδιος. Και για άλλους λόγους δεν θεωρώ απίθανο να έκοψε τα μαλλιά του ο Αλέξανδρος επάνω από τον νεκρό, κυρίως όμως επειδή επιδίωκε να μιμηθεί τον Αχιλλέα, τον οποίο από την παιδική του ηλικία ανταγωνιζόταν. [7.14.5] Μερικοί λένε ακόμη ότι οδηγούσε ο ίδιος για κάποιο χρονικό διάστημα και το άρμα που έφερε το πτώμα του Ηφαιστίωνα, αλλά σε μένα τουλάχιστον δεν φαίνεται αξιόπιστη η πληροφορία αυτή. Άλλοι αναφέρουν ότι διέταξε να κατεδαφίσουν και τον ναό του Ασκληπιού στα Εκβάτανα. Αυτή ήταν πράξη βάρβαρη και δεν ταίριαζε καθόλου στον Αλέξανδρο, αλλά μάλλον με την ασέβεια του Ξέρξη προς τους θεούς και με τις αλυσίδες που λένε ότι έριξε στον Ελλήσποντο ο Ξέρξης, για να τιμωρήσει δήθεν τον Ελλήσποντο. [7.14.6] Δεν θεωρώ όμως τελείως απίθανο και εκείνο που έχουν γράψει, ότι δηλαδή ενώ προχωρούσε προς τη Βαβυλώνα ο Αλέξανδρος, τον συνάντησαν στον δρόμο πολλές πρεσβείες από την Ελλάδα και μεταξύ αυτών ήταν και πρέσβεις της Επιδαύρου. Αυτοί πέτυχαν ό,τι ζήτησαν από τον Αλέξανδρο και ο Αλέξανδρος τους έδωσε ένα αφιέρωμα να φέρουν στον Ασκληπιό προσθέτοντας ότι «αν και ο Ασκληπιός δεν μου έχει φερθεί με ευμένεια, εφόσον δεν μου έσωσε τον φίλο μου που τον είχα σαν τον εαυτό μου». [7.14.7] Οι περισσότεροι συγγραφείς έχουν γράψει και τούτο, ότι δηλαδή διέταξε να προσφέρονται πάντοτε θυσίες στον Ηφαιστίωνα, όπως θα έκαναν για έναν ήρωα. Άλλοι αναφέρουν ότι έστειλε ανθρώπους του και στο μαντείο του Άμμωνα, για να ρωτήσει τον θεό αν επιτρέπει να προσφέρουν στον Ηφαιστίωνα και θυσίες όμοιες με εκείνες που προσφέρονται στους θεούς, αλλά αυτός δεν το επέτρεψε.