[1] Αθηναίοι, αξίζει να αποδέχεστε ανεπιφύλακτα όσους σας προτρέπουν να μένετε πιστοί στους όρκους και στις συνθήκες, αρκεί βέβαια να είναι πεπεισμένοι πάνω σ᾽ αυτό που κάνουν. Γιατί νομίζω ότι σε ανθρώπους που έχουν δημοκρατικό πολίτευμα τίποτε δεν ταιριάζει τόσο πολύ όσο το να φροντίζουν για την ισότητα και το δίκαιο. Γι᾽ αυτό λοιπόν, όσοι σας προτρέπουν με τόση επιμονή να κρατήσετε τέτοια στάση, δεν πρέπει να σας κουράζουν κάνοντας κατάχρηση των λόγων, και από την άλλη με τις πράξεις τους να κάνουν τα αντίθετα, αλλά, δεχόμενοι τώρα να εξετάζεται αναλυτικά το καθετί, ή να σας έχουν πείσει σχετικά με αυτά και για το μέλλον ή αλλιώς να παραχωρήσουν τη θέση τους και να αφήσουν να σας συμβουλεύουν όσοι μπορούν να αποκαλύψουν πιο αληθινά περί του τι είναι δίκαιο. [2] Έτσι, ή θα ανέχεστε να αδικείσθε με τη θέλησή σας και θα δώσετε αυτήν ακριβώς την ικανοποίηση σ᾽ αυτόν που σας αδικεί, ή βάζοντας το δίκαιο πάνω από όλα θα επιδιώκετε το συμφέρον για όλους χωρίς άλλες καθυστερήσεις και χωρίς τον κίνδυνο να κατηγορηθείτε. Αλλά, αν κρίνετε με βάση τους ίδιους τους όρους της συνθήκης και τους όρκους που αφορούν την κοινή ειρήνη, μπορείτε να δείτε αμέσως ποιοι είναι οι παραβάτες. Ότι πρόκειται για σοβαρές παραβάσεις, θα σας εξηγήσω με συντομία. [3] Αν λοιπόν σας ρωτούσε κάποιος, Αθηναίοι, ποιος εξαναγκασμός θα σας προκαλούσε τη μεγαλύτερη αγανάκτηση, πιστεύω ότι, αν ζούσαν σήμερα οι γιοι του Πεισιστράτου και σας ανάγκαζε κάποιος να τους φέρετε πίσω δια της βίας, θα παίρνατε τα όπλα και θα υπομένατε κάθε κίνδυνο παρά θα δεχόσασταν να επιστρέψουν από την εξορία, ή, αν είχατε πεισθεί, θα ζούσατε σαν δούλοι αγορασμένοι σε σκλαβοπάζαρα, και πολύ χειρότερα μάλιστα, καθόσον κανένας δεν θα σκότωνε σκόπιμα το δούλο του, ενώ είναι δυνατόν να δει κανείς όσους βρίσκονται κάτω από τυραννικό καθεστώς να αφανίζονται χωρίς να περνούν από δίκη και να εξευτελίζονται μπροστά στα παιδιά και στις γυναίκες τους. [4] Όταν λοιπόν ο Αλέξανδρος επανέφερε από την εξορία στη Μεσσήνη τους γιους του Φιλιάδη, τους τυράννους, παραβιάζοντας τους όρκους και τους όρους που περιλαμβάνονται στην κοινή ειρήνη, φρόντισε άραγε για το δίκαιο και δεν συμπεριφέρθηκε σύμφωνα με το χαρακτήρα του τον τυραννικό, αδιαφορώντας για σας και για την κοινή συνθήκη; [5] Είναι λάθος λοιπόν να αγανακτείτε υπερβολικά, αν κάποιος σας εξανάγκαζε να δεχτείτε αυτά, αλλά να μη λάβετε τα μέτρα σας, αν αυτά έχουν γίνει σε κάποιο άλλο μέρος κατά παράβαση των όρκων που έχουν δοθεί σε σας, και ακόμη κάποιοι εδώ στην Αθήνα να μας πιέζουν συνεχώς να μείνουμε πιστοί στους όρκους, και από την άλλη να παραχωρούν το δικαίωμα να δρουν, όπως θέλουν, σ᾽ αυτούς που με τόσο σκανδαλώδη τρόπο τους έχουν καταπατήσει. [6] Αλλά, αν θέλετε να εφαρμόσετε το δίκαιο, δεν είναι δυνατόν αυτά να παραμείνουν έτσι, καθόσον έχει συμπεριληφθεί στις συνθήκες μια προσθήκη, που προβλέπει να θεωρείται εχθρός όλων αυτών που συμμετέχουν στην ειρήνη όποιος ενεργεί όπως ο Αλέξανδρος, ο ίδιος και η χώρα του, και όλοι να εκστρατεύουν εναντίον του. Συνεπώς, αν εφαρμόσουμε τις συμφωνίες, οφείλουμε να θεωρήσουμε εχθρό αυτόν που επανέφερε τους τυράννους. [7] Αλλά θα πουν αυτοί εδώ οι υπέρμαχοι της τυραννίδας ότι οι γιοι του Φιλιάδη ήταν τύραννοι και πριν γίνουν οι συνθήκες· γι᾽ αυτό και τους επανέφερε ο Αλέξανδρος. Το επιχείρημα όμως αυτό είναι πέρα για πέρα γελοίο· τους τυράννους όμως της Λέσβου δηλαδή —εννοώ τους τυράννους της Άντισσας και της Ερεσού— τους έδιωξαν, επειδή η εξουσία τους θεωρήθηκε παράνομη, μόλο που κυβέρνησαν πριν από τις συνθήκες, ενώ για τη Μεσσήνη έκριναν ότι η τυραννίδα δεν παίζει κανένα ρόλο, μολονότι και εκεί επικρατεί το ίδιο σκληρό καθεστώς. [8] Εξάλλου, και η συνθήκη ευθύς εξαρχής ορίζει να είναι ελεύθεροι και αυτόνομοι οι Έλληνες. Επομένως, πώς δεν είναι εντελώς παράλογο να προηγείται στις συνθήκες ο όρος να είναι ελεύθεροι και αυτόνομοι, και από την άλλη να μη θεωρούμε ότι έχει διαπράξει τα αντίθετα προς τις κοινές συμφωνίες αυτός που οδηγεί τους Έλληνες σε δουλεία; Άρα, αν είμαστε αποφασισμένοι να μείνουμε πιστοί στους όρκους και στις συνθήκες και να κάνουμε ό,τι είναι δίκαιο, πράγμα για το οποίο σας προτρέπουν, όπως είπα προηγουμένως, είναι επιτακτική ανάγκη να πάρουμε τα όπλα και να εκστρατεύσουμε μαζί με όσους θέλουν να μας ακολουθήσουν εναντίον αυτών που τις έχουν παραβιάσει. [9] Ή μήπως πιστεύετε ότι η κατάλληλη περίσταση δίνει κάποτε τη δυνατότητα να ενεργούν οι άνθρωποι προς το συμφέρον τους, ακόμη και χωρίς να έχουν το δίκαιο με το μέρος τους, ενώ αυτή τη στιγμή, που συντρέχουν όλα, δίκαιο, κατάλληλη περίσταση και συμφέρον, θα περιμένετε κάποιαν άλλη χρονική περίοδο για να διεκδικήσετε την ελευθερία τη δική σας και όλων των άλλων Ελλήνων;
|