Γραφικό

Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας

Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7

ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ

Τρῳάδες (709-739)

ΤΑ. Φρυγῶν ἀρίστου πρίν ποθ᾽ Ἕκτορος δάμαρ,
710 μή με στυγήσῃς· οὐχ ἑκὼν γὰρ ἀγγελῶ
Δαναῶν τε κοινὰ Πελοπιδῶν τ᾽ ἀγγέλματα.
ΑΝ. τί δ᾽ ἔστιν; ὥς μοι φροιμίων ἄρχῃ κακῶν.
ΤΑ. ἔδοξε τόνδε παῖδα… πῶς εἴπω λόγον;
ΑΝ. μῶν οὐ τὸν αὐτὸν δεσπότην ἡμῖν ἔχειν;
715ΤΑ. οὐδεὶς Ἀχαιῶν τοῦδε δεσπόσει ποτέ.
ΑΝ. ἀλλ᾽ ἐνθάδ᾽ αὐτὸν λείψανον Φρυγῶν λιπεῖν;
ΤΑ. οὐκ οἶδ᾽ ὅπως σοι ῥᾳδίως εἴπω κακά.
ΑΝ. ἐπῄνεσ᾽ αἰδῶ, πλὴν ἐὰν λέγῃς κακά.
ΤΑ. κτενοῦσι σὸν παῖδ᾽, ὡς πύθῃ κακὸν μέγα.
720ΑΝ. οἴμοι, γάμων τόδ᾽ ὡς κλύω μεῖζον κακόν.
ΤΑ. νικᾷ δ᾽ Ὀδυσσεὺς ἐν Πανέλλησιν λέγων…
ΑΝ. αἰαῖ μάλ᾽, οὐ γὰρ μέτρια πάσχομεν κακά.
ΤΑ. λέξας ἀρίστου παῖδα μὴ τρέφειν πατρός,
ΑΝ. τοιαῦτα νικήσειε τῶν αὑτοῦ πέρι.
725ΤΑ. ῥῖψαι δὲ πύργων δεῖν σφε Τρωϊκῶν ἄπο.
ἀλλ᾽ ὣς γενέσθω, καὶ σοφωτέρα φανῇ·
μήτ᾽ ἀντέχου τοῦδ᾽, εὐγενῶς δ᾽ ἄλγει κακοῖς,
μήτε σθένουσα μηδὲν ἰσχύειν δόκει·
ἔχεις γὰρ ἀλκὴν οὐδαμῇ. σκοπεῖν δὲ χρή·
730 πόλις τ᾽ ὄλωλε καὶ πόσις, κρατῇ δὲ σύ,
ἡμεῖς τε πρὸς γυναῖκα μάρνασθαι μίαν
οἷοί τε. τούτων οὕνεκ᾽ οὐ μάχης ἐρᾶν
οὐδ᾽ αἰσχρὸν οὐδὲν οὐδ᾽ ἐπίφθονόν σε δρᾶν,
οὔτ᾽ αὖ σ᾽ Ἀχαιοῖς βούλομαι ῥίπτειν ἀράς.
735 εἰ γάρ τι λέξεις ὧν χολώσεται στρατός,
οὔτ᾽ ἂν ταφείη παῖς ὅδ᾽ οὔτ᾽ οἴκτου τύχοι.
σιγῶσα δ᾽ εὖ τε τὰς τύχας κεκτημένη
τὸν τοῦδε νεκρὸν οὐκ ἄθαπτον ἂν λίποις
αὐτή τ᾽ Ἀχαιῶν πρευμενεστέρων τύχοις.

ΤΑΛ. Κυρά, γυναίκα του Έχτορα, του πρώτου
της Τροίας λεβέντη, μη μου βαργομήσεις·
710με κακή μου καρδιά μαντάτα φέρνω
από τους Δαναούς, τους Πελοπίδες.
ΑΝΤ. Κακά τα δείχνει ο πρόλογός σου· τί είναι;
ΤΑΛ. Ο γιος σου… ορίσαν... πώς να πω το λόγο;
ΑΝΤ. Σ᾽ άλλον να πάει αφέντη απ᾽ το δικό μου;
ΤΑΛ. Κανείς Αχαιός αφέντης του δε θα ᾽ναι.
ΑΝΤ. Εδώ τρωικό θα μείνει απομεινάρι;
ΤΑΛ. Δεν μπορώ το κακό να πω μαντάτο.
ΑΝΤ. Είσ᾽ ευγενής· μα το κακό μακριά μας.
ΤΑΛ. Θα σκοτώσουν το γιο σου· νά, σου το ᾽πα.
720ΑΝΤ. Άκουσμα πιο βαρύ κι απ᾽ την παντρειά μου.
ΤΑΛ. Νίκησε η γνώμη του Οδυσσέα, που είπε…
ΑΝΤ. Οϊμέ, δεν έχουν μέτρο οι συμφορές μου.
ΤΑΛ. να μη θρέψουν το γιο τέτοιου λεβέντη,…
ΑΝΤ. Για τους δικούς του τέτοιες να έχει νίκες.
ΤΑΛ. μόνο απ᾽ της Τροίας τους πύργους να τον ρίξουν.
Έλα, έτσι ας γίνει· αυτό για σένα θα είναι
το πιο φρόνιμο· δέξου μ᾽ αξιοπρέπεια
τη συμφορά·
Η Αντρομάχη τρέχει στο αμάξι και παίρνει τον Αστυάναχτα στην αγκαλιά της.
μη σφίγγεις το παιδί σου,
μην πεις πως κάτι θα μπορέσεις, και είσαι
αδύναμη· ένα στήριγμα δεν έχεις.
730Χάθηκε η πόλη κι ο άντρας σου, κι εσύ ᾽σαι
μια σκλάβα κι οι Αχαιοί τη δύναμη έχουν
να παραβγούνε δα με μια γυναίκα.
Αντίσταση γι᾽ αυτό καμιά μη δείξεις·
ούτε κατάρες ούτε τίποτ᾽ άλλο
που να ερεθίζει ή που να μην ταιριάζει.
Γιατί αν πεις κάτι κι ο στρατός πεισμώσει,
ούτ᾽ έλεος το παιδί θα δει ούτε τάφο.
Ενώ αν δεχτείς γαλήνια το μοιραίο,
κι άταφο δε θα μείνει, και σ᾽ εσένα
οι Αχαιοί πιο καλή θα δείξουν γνώμη.