[24] Πρέπει λοιπόν μερικοί από σας να μάθουν ποιες μπορεί να είναι οι συνέπειες από αυτήν τη συμπεριφορά σας. Θα μιλήσω ανοιχτά, γιατί δεν θα μπορούσα άλλωστε να κάνω και αλλιώς. Όλοι οι στρατηγοί, όσοι μέχρι σήμερα έχουν αναχωρήσει με στόλο από την πόλη (αν δεν είναι έτσι, προτείνω να υποστώ οποιαδήποτε τιμωρία), παίρνουν χρήματα και από τους Χιώτες και από τους Ερυθραίους και από όσους ο καθένας τους μπορεί, εννοώ από τους Έλληνες που κατοικούν στη Μ. Ασία. [25] Όσοι έχουν υπό την διοίκησή τους ένα ή δύο πλοία, παίρνουν λιγότερα χρήματα, όσοι διοικούν μεγαλύτερη δύναμη, παίρνουν περισσότερα. Όσοι εξάλλου δίνουν τα ποσά, είτε τα λίγα είτε τα πολλά, δεν τα δίνουν χωρίς κανένα αντάλλαγμα (γιατί δεν είναι τόσο τρελοί), αλλά επειδή με αυτά έχουν πετύχει να μην καθίστανται θύματα αδικιών οι έμποροι που αναχωρούν από τα λιμάνια τους, να μην γίνονται λεία πειρατών, να συνοδεύονται τα εμπορικά τους πλοία και όλα τα παρόμοια. Λένε ότι προσφέρουν δώρα, αυτό ακριβώς το όνομα έχουν αυτές οι εισφορές. [26] Έτσι λοιπόν και τώρα εξυπακούεται ότι όλοι θα δώσουν χρήματα στον Διοπείθη, εφόσον έχει στρατό. Από πού αλλού δηλαδή φαντάζεστε ότι θα βρει πόρους για τη συντήρηση των στρατιωτών του ένας στρατηγός, αν δεν πάρει τίποτε από σας και αν δεν έχει ο ίδιος χρήματα για να δώσει τους μισθούς; Από τον ουρανό; Όχι βέβαια, αλλά από όσα συγκεντρώνει, ζητιανεύει και δανείζεται, από αυτά πορεύεται. [27] Επομένως, όσοι τον κατηγορούν σε σας, δεν κάνουν τίποτε άλλο παρά προειδοποιούν όλους εσάς να μην δώσετε σ᾽ εκείνον μήτε δραχμή τσακιστή, με το πρόσχημα ότι θα τιμωρηθεί ακόμη και γι᾽ αυτά που πρόκειται να κάνει, πόσο μάλλον γι᾽ όσα έκανε ή οικειοποιήθηκε. Αυτό σημαίνουν τα λόγια τους «σκοπεύει να πολιορκήσει τις πόλεις», «ξεσπιτώνει τους Έλληνες». Νοιάζεται πραγματικά κανείς από αυτούς για τους Έλληνες που κατοικούν στη Μ. Ασία; Τότε όμως θα θεωρούνταν πιο άξιοι να φροντίζουν για τις άλλες πόλεις παρά για την πατρίδα τους. [28] Και η αποστολή δεύτερου στρατηγού στον Ελλήσποντο δεν αλλάζει το πράγμα. Αν δηλαδή ο Διοπείθης κάνει φοβερά πράγματα και κατακρατεί τα εμπορικά πλοία, ένα μικρό, Αθηναίοι, ένα μικρό «πινάκιο» θα μπορούσε να σταματήσει όλα αυτά. Σε αυτήν την περίπτωση οι νόμοι ορίζουν: να καταγγέλλουμε αυτούς που διαπράττουν αυτές τις αδικίες και όχι, μα τον Δία, όχι να επιτηρούμε τον ίδιο τον εαυτό μας με τόσο μεγάλες δαπάνες και με τόσες τριήρεις, γιατί αυτό τουλάχιστον είναι άκρον άωτον τρέλας. [29] Εναντίον των εχθρών μας, που δεν είναι δυνατόν να τους πιάσει η τσιμπίδα των νόμων, είναι σωστό και απαραίτητο και στρατό να συντηρούμε και τριήρεις να στέλνουμε και χρήματα να εισφέρουμε, ενώ για μας τους ίδιους ένα ψήφισμα, μια καταγγελία, η Πάραλος, αυτά είναι αρκετά. Αυτά θα ήταν έργο ανθρώπων συνετών· ανθρώπων όμως που κάνουν κακό και καταστρέφουν τα πράγματα της πόλης είναι όσα τώρα κάνουν αυτοί. [30] Το ότι κάποιοι από αυτούς είναι τέτοιοι, αν και είναι φοβερό, δεν είναι ό,τι χειρότερο. Αλλά εσείς που κάθεστε εδώ έχετε τώρα τέτοια διάθεση, ώστε, αν κάποιος ανεβεί στο βήμα και πει ότι αίτιος όλων των κακών είναι ο Διοπείθης ή ο Χάρης ή ο Αριστοφών ή όποιον από τους πολίτες κατονομάσει, αμέσως συμφωνείτε και φωνάζετε ότι καλά τα λέει. [31] Αν όμως ανεβεί κάποιος άλλος στο βήμα και πει την αλήθεια, ότι «λέτε ανοησίες, Αθηναίοι· αίτιος όλων των κακών και όλων των προβλημάτων είναι ο Φίλιππος· γιατί, αν εκείνος έμενε ήσυχος, η πόλη δεν θα είχε κανένα πρόβλημα», σίγουρα δεν θα αρνηθείτε ότι αυτά είναι αληθινά, αλλά μου δίνετε την εντύπωση ότι δυσανασχετείτε και νιώθετε σαν κάτι να χάνετε. [32] Όσον αφορά όμως την αιτία αυτών (και για όνομα των θεών, όταν μιλάω για ό,τι είναι καλύτερο για σας, ας μου επιτραπεί να μιλήσω ελεύθερα), μερικοί από τους πολιτικούς μας σας έχουν κάνει φοβερούς και σκληρούς στις συνελεύσεις, αλλά ράθυμους και άξιους περιφρόνησης για τις πολεμικές προετοιμασίες. Αν λοιπόν κανείς κατονομάσει ως αίτιο κάποιον που ξέρετε ότι μπορείτε να τον συλλάβετε εδώ ανάμεσά σας, συμφωνείτε και θέλετε να δράσετε· αν όμως κατονομάσει κανείς ως υπαίτιο κάποιον άλλον, που, μόνο αν τον νικήσετε με τη δύναμη των όπλων, μπορείτε να τον τιμωρήσετε, αλλιώς σας είναι αδύνατο, τότε δεν ξέρετε, πιστεύω, τι να κάνετε, και δυσανασχετείτε που αποκαλύπτεται η αδυναμία σας. [33] Γιατί θα έπρεπε, Αθηναίοι, αντίθετα από όσα συμβαίνουν σήμερα, όλοι οι πολιτικοί μας να σας είχαν συνηθίσει να είστε στις συνελεύσεις πράοι και ανθρώπινοι (γιατί σ᾽ αυτές τα δίκαια αφορούν εσάς τους ίδιους και τους συμμάχους σας), αλλά στις πολεμικές προετοιμασίες να σας παρουσιάζουν φοβερούς και σκληρούς· γιατί ο αγώνας εκείνος γίνεται εναντίον εχθρών και αντιπάλων. [34] Τώρα όμως με τη δημοκοπία και τα υπερβολικά χατίρια τους σας έχουν προδιαθέσει έτσι, ώστε στις συνελεύσεις να καλοπερνάτε και να κολακεύεστε ακούγοντας όλα αυτά που σας ικανοποιούν, ενώ με την πολιτική σας και με αυτά που γίνονται να αντιμετωπίζετε ήδη τον έσχατο κίνδυνο. Προς θεού, αν οι Έλληνες σας ζητούσαν τον λόγο για τις ευκαιρίες που από ραθυμία έχετε αφήσει ήδη να χαθούν και σας ρωτούσαν [35] «Αθηναίοι, στέλνετε κάθε τόσο σ᾽ εμάς πρέσβεις και υποστηρίζετε ότι ο Φίλιππος καταστρώνει εχθρικά σχέδια εναντίον μας και εναντίον όλων των Ελλήνων και ότι πρέπει να φυλαγόμαστε από αυτόν τον άνθρωπο και όλα τα σχετικά;», είμαστε αναγκασμένοι να συμφωνήσουμε μαζί τους και να το παραδεχτούμε, γιατί αυτά ακριβώς κάνουμε. «Και όμως», θα έλεγαν, «εσείς ω επιπολαιότατοι όλων των ανθρώπων, όταν ο άνθρωπος είναι εξαφανισμένος δέκα μήνες και αποκομμένος είτε από αρρώστια είτε από τον χειμώνα είτε από πολέμους, και δεν μπορεί να επιστρέψει στην πατρίδα του, [36] ούτε την Εύβοια ελευθερώσατε ούτε και ανακτήσατε κάποια από τα εδάφη σας; Αντίθετα, όσον καιρό εσείς καθόσασταν στα σπίτια σας, είχατε την άνεσή σας και την καλή σας υγεία (αν βέβαια θα μπορούσαμε να πούμε ότι άνθρωποι που κάνουν τέτοια πράγματα είναι καλά στην υγεία τους!), ο Φίλιππος εγκατέστησε δύο τυράννους στην Εύβοια, τον έναν ως τείχος απέναντι στην Αττική, τον άλλον ως απειλή της Σκιάθου, [37] εσείς όμως ούτε και αυτά τα μέρη απαλλάξατε από τους τυράννους, εφόσον δεν επιθυμούσατε κάτι άλλο πιο σημαντικό, αλλά τον αφήσατε να δρα ανενόχλητος. Προφανώς, για καλή του τύχη έχετε απομακρυνθεί από αυτόν και του δώσατε να καταλάβει ότι, και αν ακόμη πεθάνει δέκα φορές, δεν πρόκειται να κάνετε καμιά παραπέρα κίνηση. Τότε, γιατί στέλνετε σε μας πρέσβεις, γιατί μας κατηγορείτε και μας δημιουργείτε προβλήματα;». Αν πουν αυτά, τι θα απαντήσουμε; Ποια δικαιολογία θα βρούμε, Αθηναίοι; Γιατί εγώ τουλάχιστον δεν βλέπω καμιά.