Η σπουδαιότητα των Μηδικών — Συμβολή Σπάρτης και Αθηνών.
[71] Καλά και άξια βέβαια είναι όλα αυτά για όσους με το δίκιο τους διεκδικούν την ηγεμονία της Ελλάδας. Όμως κατορθώματα ανάλογα με αυτά και όπως θα τα περίμενε κανένας από τους απογόνους τέτοιων προγόνων είναι εκείνα που έκαναν όσοι πολέμησαν με το Δαρείο και τον Ξέρξη. Αυτός ο πόλεμος βέβαια ήταν ο φοβερότερος από όλους, και έπεσαν μαζεμένοι στην Ελλάδα κίνδυνοι πάμπολλοι την ίδια εποχή. Οι εχθροί πίστευαν πως ήταν ακατάβλητοι για το πλήθος τους το αμέτρητο, και οι σύμμαχοί μας νόμιζαν πως η παλικαριά τους δε βρίσκει το ταίρι της. [72] Παρ᾽ όλα αυτά οι πρόγονοί μας νίκησαν και τους δυο —φυσικά με τον τρόπο που στον καθένα ταίριαζε— και στις μάχες όλες διακρίθηκαν. Γι᾽ αυτό και κρίθηκαν αμέσως άξιοι για τα αριστεία και πολύ γρήγορα απόχτησαν την ηγεμονία στη θάλασσα, που τους την έδωσαν οι άλλοι Έλληνες, χωρίς να την αμφισβητούν ούτε και αυτοί που επιδιώκουν σήμερα να μας την αφαιρέσουν.
[73] Και ας μη νομίσει κανένας πως μου διαφεύγει ότι και οι Σπαρτιάτες τα δύσκολα εκείνα χρόνια πρόσφεραν εξαιρετικές υπηρεσίες στην Ελλάδα. Ίσα ίσα! Μα γι᾽ αυτό ακριβώς κιόλας μπορώ και πλέκω τέτοιο εγκώμιο στην πόλη μας· γιατί της έλαχαν τέτοιοι ανταγωνιστές και μπόρεσε να τους ξεπεράσει τόσο. Μάλιστα θέλω να πω περισσότερα για τις δυο πόλεις, να μη μιλήσω σύντομα, για να σας βοηθήσω να θυμηθείτε ακριβώς δυο πράγματα σπουδαία: Και την παλικαριά των πατεράδων μας και το μίσος τους το άσβηστο για τους βαρβάρους.
[74] Βέβαια δεν ξεχνώ πως είναι δύσκολη η θέση μου, αφού ήρθα τελευταίος να μιλήσω για θέματα που άλλοι τα καταπιάστηκαν από καιρό και μίλησαν γι᾽ αυτά πολλές φορές σε λόγους επιτάφιους οι πιο δεινοί της πόλης ρήτορες. Είναι φυσικό τα πιο σπουδαία σημεία τους να έχουν πια εξαντληθεί και να έχουν απομείνει μονάχα λεπτομέρειες. Και αυτές όμως, αφού το επιβάλλει η περίσταση, δε θα διστάσω να τις αναφέρω.