[8.47.1] Αυτά συμβούλευε ο Αλκιβιάδης στον Τισσαφέρνη και στον βασιλέα —βρισκόταν στα εδάφη τους— και θεωρούσε ότι ήσαν οι καλύτερες συμβουλές, οι οποίες ταυτόχρονα θα προετοίμαζαν την επιστροφή του στην Αθήνα. Ήξερε ότι αν δεν προκαλούσε την καταστροφή της, θα μπορούσε, κάποια στιγμή, να πείσει τους Αθηναίους να τον ανακαλέσουν και πίστευε ότι θα το κατόρθωνε πιο εύκολα αν τον θεωρούσαν φίλο του Τισσαφέρνη. Αυτό και έγινε. [8.47.2] Οι Αθηναίοι στρατιώτες της Σάμου πληροφορήθηκαν ότι ο Αλκιβιάδης έχει μεγάλη επιρροή στο σατράπη. Ο ίδιος ο Αλκιβιάδης έστειλε μηνύματα στους ισχυρότερους παράγοντες της Σάμου, ν᾽ αναφέρουν τ᾽ όνομά του στους ισχυρότερους πολίτες, λέγοντάς τους ότι επιθυμία του είναι να γυρίσει, αν στην Αθήνα επικρατήσει ολιγαρχικό πολίτευμα και όχι η διεφθαρμένη δημοκρατία που τον είχε διώξει. Θα εξασφάλιζε και την υποστήριξη του Τισσαφέρνη. Τότε πια οι τριήραρχοι της Σάμου, όσο και οι ολιγαρχικοί της Αθήνας, οι οποίοι και μόνοι τους είχαν σκεφθεί να καταλύσουν την δημοκρατία, άρχισαν να εργάζονται δραστήρια για τον σκοπό αυτόν. [8.48.1] Η κίνηση αυτή άρχισε στο στρατόπεδο της Σάμου και αργότερα επεκτάθηκε και στην Αθήνα. Πέρασαν μερικοί από την Σάμο στην απέναντι ακτή και ήρθαν σε συνεννοήσεις με τον Αλκιβιάδη, ο οποίος τους είπε ότι θα μπορούσε να τους εξασφαλίσει την φιλία του Τισσαφέρνη πρώτα και ύστερα του βασιλέως, αν ανατρέψουν την δημοκρατία, πράγμα που θα ενέπνεε στον βασιλέα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη. Τότε οι ισχυρότεροι πολίτες, οι οποίοι και υποφέραν περισσότερο από τον πόλεμο, άρχισαν να έχουν μεγάλες ελπίδες ότι θα μπορέσουν αυτοί να κυβερνήσουν και ότι θα νικήσουν τους εχθρούς. [8.48.2] Γύρισαν πίσω στην Σάμο και οργάνωσαν συνωμοσία με τους ομόφρονές τους. Αλλά και στον πολύ λαό έλεγαν φανερά ότι ο βασιλεύς θα τους υποστηρίξει και θα τους δώσει χρήματα αν ανακαλέσουν τον Αλκιβιάδη και αν ανατρέψουν την δημοκρατία. [8.48.3] Το πλήθος, στην αρχή, δεν ήταν ευνοϊκό σ᾽ αυτές τις ενέργειες, αλλά δεν αντέδρασε, με την σκέψη ότι ο βασιλεύς θα τους έδινε τακτικά τον μισθό τους. Οι ολιγαρχικοί συνωμότες, αφού πληροφόρησαν το πλήθος, συγκεντρώθηκαν μεταξύ τους και με τους περισσότερους οπαδούς τους και εξέτασαν πάλι, προσεκτικά, τις προτάσεις του Αλκιβιάδη. [8.48.4] Οι περισσότεροι θεώρησαν ότι ήσαν πραγματοποιήσιμες και άξιες εμπιστοσύνης. Αλλά ο Φρύνιχος, ο οποίος ήταν ακόμη στρατηγός, ήταν απόλυτα αντίθετος. Πίστευε —και είχε δίκιο— ότι ο Αλκιβιάδης δεν είχε ιδιαίτερη προτίμηση για την ολιγαρχία ή την δημοκρατία και ότι δεν είχε άλλον σκοπό παρά να βρει τρόπο να προκαλέσει μεταπολίτευση στην Αθήνα, ώστε οι οπαδοί του να τον ανακαλέσουν και να μπορέσει, έτσι, να γυρίσει. Ο στρατηγός υποστήριζε ότι ένα πράγμα κυρίως έπρεπε να φροντίσουν οι στρατηγοί, να μην γίνει εμφύλια σύγκρουση στο στρατόπεδο και ότι δεν ήταν εύκολο για τον βασιλέα, τώρα που οι Πελοποννήσιοι είχαν αποκτήσει την ισοπαλία στην θάλασσα και κατείχαν σημαντικές πολιτείες στην επικράτειά του, να δημιουργήσει δυσκολίες, υποστηρίζοντας τους Αθηναίους, στους οποίους δεν έχει εμπιστοσύνη ενώ μπορούσε να εξασφαλίσει τη φιλία των Πελοποννησίων οι οποίοι δεν του είχαν ποτέ προκαλέσει κανένα κακό. [8.48.5] Τέλος, όσο για τις συμμαχικές πολιτείες, στις οποίες θα έπρεπε να υποσχεθούν ότι θα έχουν ολιγαρχικό πολίτευμα (αφού και οι Αθηναίοι δεν θα είχαν πια δημοκρατία) ο Φρύνιχος είπε ότι ήξερε καλά πως όσες πολιτείες είχαν αποστατήσει, δεν θα προσχωρούσαν πάλι, για τον λόγο αυτόν, στην συμμαχία ούτε και όσες δεν είχαν αποστατήσει θα ήσαν περισσότερο πιστές. Θα προτιμούσαν αντί να είναι δούλοι είτε με ολιγαρχία είτε με δημοκρατία, να είναι ελεύθεροι με οποιοδήποτε από τα δύο πολιτεύματα τύχαινε να έχουν. [8.48.6] Άλλωστε οι συμμαχικές πολιτείες δεν θα πίστευαν ότι οι καλοί και σπουδαίοι Αθηναίοι πολίτες θα τους δημιουργούσαν λιγότερα κακά από ό,τι τους δημιουργούσε η δημοκρατική Αθήνα, αφού αυτοί οι ίδιοι οι λίγοι ήσαν οι εμπνευστές και εισηγητές των κακών που έκανε η δημοκρατία, από τα οποία αυτοί προσπορίζονταν τα περισσότερα οφέλη. Αν λοιπόν, τους εμπιστεύονταν την εξουσία, τότε θα επικρατούσε η βία και οι αυθαίρετες εκτελέσεις, ενώ η δημοκρατία ήταν το καταφύγιο των πολιτών και ο χαλινός των ολιγαρχικών. [8.48.7] Αυτά όλα η πείρα τα έχει διδάξει στις διάφορες πολιτείες και ο Φρύνιχος είπε ότι ξέρει καλά πως έτσι σκέπτονται. Γι᾽ αυτό και ήταν αντίθετος στις προτάσεις του Αλκιβιάδη και σε όσα γίνονταν την στιγμή εκείνη. [8.49.1] Οι άλλοι, όμως, από τους συνωμότες που είχαν συγκεντρωθεί, επέμειναν στην γνώμη τους. Δέχτηκαν τις προτάσεις κι ετοιμάστηκαν να στείλουν πρέσβεις στην Αθήνα, τον Πείσανδρο και άλλους, για να προετοιμάσουν την ανάκληση του Αλκιβιάδη και την ανατροπή της δημοκρατίας, ώστε να εξασφαλίσουν την φιλία του Τισσαφέρνη προς την Αθήνα. [8.50.1] Όταν ο Φρύνιχος κατάλαβε ότι οπωσδήποτε θα διατυπωνόταν πρόταση ν᾽ ανακληθεί ο Αλκιβιάδης και ότι ήταν πολύ πιθανό οι Αθηναίοι να την δεχτούν, φοβήθηκε μήπως, επειδή τα όσα είχε πει ήσαν αντίθετα σ᾽ αυτό το σχέδιο, τον βλάψει ο Αλκιβιάδης, αν γύριζε, επειδή είχε σταθεί αντίθετος. Κατέφυγε, λοιπόν, στο ακόλουθο τέχνασμα. [8.50.2] Έστειλε, κρυφά, μήνυμα στον ναύαρχο των Λακεδαιμονίων Αστύοχο, που ήταν στην Μίλητο, και του έλεγε ότι ο Αλκιβιάδης βλάπτει τους Λακεδαιμονίους και στρέφει την φιλία του Τισσαφέρνη προς τους Αθηναίους. Ανέφερε, με λεπτομέρειες, τα όσα γίνονταν. Έγραφε ότι θεωρούσε πως ήταν συγγνωστό να επιδιώκει να βλάψει έναν άνθρωπο που του ήταν μισητός, έστω κι αν τούτο έβλαπτε την πατρίδα του. [8.50.3] Αλλά ο Αστύοχος ούτε σκέφθηκε να εκδικηθεί τον Αλκιβιάδη, τον οποίο άλλωστε δεν είχε, όπως πριν, στην εξουσία του, και πήγε στην Μαγνησία όπου ο Αλκιβιάδης βρισκόταν κοντά στον Τισσαφέρνη. Τους ανακοίνωσε το μήνυμα που είχε λάβει από την Σάμο κι έγινε έτσι ο ίδιος καταδότης. Όπως είπαν, προσφέρθηκε, για προσωπικό του όφελος, να βοηθήσει τον Τισσαφέρνη και για την υπόθεση αυτήν και για άλλα ζητήματα. Γι᾽ αυτό και φάνηκε υποχωρητικός στο ζήτημα της μειωμένης μισθοδοσίας. [8.50.4] Ο Αλκιβιάδης έστειλε αμέσως γράμμα στους αρχηγούς του στρατοπέδου, στην Σάμο, καταγγέλλοντας τον Φρύνιχο και τα όσα είχε κάνει και ζητώντας επιτακτικά να θανατωθεί. [8.50.5] Ο Φρύνιχος, καταθορυβημένος επειδή το μήνυμα του Αλκιβιάδη τον έβαζε σε έσχατο κίνδυνο, έστειλε και πάλι γράμμα στον Αστύοχο. Του παραπονέθηκε ότι δεν είχε κρατήσει το μυστικό και του έγραψε ότι ήταν έτοιμος τώρα να δώσει στους Πελοποννησίους την δυνατότητα να καταστρέψουν ολόκληρο το αθηναϊκό στράτευμα της Σάμου. Του εξήγησε με λεπτομέρειες πως, αφού η Σάμος ήταν ατείχιστη, θα το κατόρθωνε. Πρόσθεσε ότι τώρα, που κινδύνευε η ζωή του εξαιτίας των όσων είχε κάνει για τους Πελοποννησίους, δεν μπορούσε κανείς να τον κατηγορήσει γι᾽ αυτό που κάνει ή για ό,τι άλλο θα έκανε, για να μην τον σκοτώσουν οι χειρότεροι εχθροί του. Αλλά και αυτό το μήνυμα το ανακοίνωσε ο Αστύοχος στον Αλκιβιάδη. [8.51.1] Ο Φρύνιχος, όμως, κατάλαβε ότι ο Αστύοχος τον πρόδιδε και ότι από μια στιγμή στην άλλη θα έφτανε γράμμα του Αλκιβιάδη για το όλο ζήτημα. Πρόλαβε, λοιπόν, και ανακοίνωσε ο ίδιος στον στρατό ότι ο εχθρός είχε σκοπό να κάνει επίθεση εναντίον του στρατοπέδου, επειδή η Σάμος ήταν ατείχιστη κι επειδή ένα μόνο μέρος του στόλου ήταν μέσα στο λιμάνι. Είπε ότι οι πληροφορίες του ήσαν ασφαλείς, ότι έπρεπε να περιτειχίσουν την Σάμο όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και να βρίσκονται σ᾽ επιφυλακή. Ήταν, άλλωστε, στρατηγός και είχε την εξουσία να εκτελέσει το σχέδιο αυτό. [8.51.2] Οι Αθηναίοι, λοιπόν, άρχισαν να ετοιμάζονται να χτίσουν τείχος. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η οχύρωση της Σάμου που επρόκειτο οπωσδήποτε ν᾽ αρχίσει, έγινε γρηγορότερα. Λίγο αργότερα έφτασε γράμμα του Αλκιβιάδη που ειδοποιούσε ότι ο Φρύνιχος πρόκειται να παραδώσει το στρατόπεδο και ότι ο εχθρός ετοιμάζεται να επιτεθεί. [8.51.3] Αλλά ο στρατός της Σάμου, επειδή δεν του είχε εμπιστοσύνη, πίστεψε ότι ο Αλκιβιάδης, πληροφορημένος για τα σχέδια του εχθρού, κατηγορούσε, από έχθρα, τον Φρύνιχο πως είναι συνεννοημένος με τον εχθρό. Έτσι, όχι μόνο δεν τον έβλαψε, αλλά επιβεβαίωσε με το μήνυμά του τα όσα είχε πει ο Φρύνιχος. |