[2.82.1] Έχουν και άλλα πράγματα επινοήσει οι Αιγύπτιοι, όπως τα ακόλουθα: ότι ο κάθε μήνας και η κάθε ημέρα ανήκουν σε έναν από τους Θεούς, και το τί θα τύχει στον καθένα, πώς θα πεθάνει και τί λογής ζωή θα κάνει, ανάλογα με την ημέρα που γεννήθηκε· και μερικοί από τους Έλληνες που ασχολήθηκαν με την ποίηση τα χρησιμοποίησαν αυτά τα πράγματα. [2.82.2] Τα μαντέματα που έχουν επινοήσει οι Αιγύπτιοι είναι περισσότερα από όλων των άλλων ανθρώπων μαζί· όταν δηλαδή παρουσιαστεί κάτι αλλόκοτο, περιμένουν, καταγράφουν την κατάληξη, και αν αργότερα συμβεί κάτι παρόμοιο θεωρούν ότι ίδια θα είναι πάλι η κατάληξη. [2.83.1] Όσο για τη μαντεία, στους Αιγυπτίους η κατάστασή της είναι ως εξής: δεν είναι δουλειά κανενός από τους ανθρώπους, και από τους Θεούς μόνο μερικών. Υπάρχουν δηλαδή εκεί μαντεία του Ηρακλή, του Απόλλωνα, της Αθηνάς, της Άρτεμης, του Άρη και του Δία, καθώς και εκείνο που το περιβάλλουν με τις μεγαλύτερες τιμές απ᾽ όλα τα μαντεία, της Λητώς, που βρίσκεται στην πόλη Βουτού. Στους Αιγυπτίους ωστόσο οι μαντείες δεν γίνονται με έναν τρόπο και τον ίδιο αλλά με διάφορους. [2.84.1] Η ιατρική πάλι είναι μοιρασμένη ανάμεσά τους με τον εξής τρόπο: ο κάθε γιατρός είναι για μια αρρώστια, όχι για περισσότερες. Ο τόπος είναι γεμάτος γιατρούς· άλλοι είναι γιατροί για τα μάτια, άλλοι για το κεφάλι, άλλοι για τα δόντια, άλλοι για τα σχετικά με την κοιλιά, άλλοι για τις κρυφές αρρώστιες. [2.85.1] Τα μοιρολόγια και οι κηδείες των Αιγυπτίων είναι ως εξής: στο σπίτι όπου θα πεθάνει άνθρωπος αξιόλογος, όλες οι γυναίκες του σπιτιού αλείβουν με λάσπη το κεφάλι τους ή και το πρόσωπό τους, και ύστερα αφήνουν στο σπίτι τον πεθαμένο κι αυτές περιέρχονται την πόλη και μοιρολογούν με το φόρεμα κατεβασμένο ώς τη μέση και έξω τα στήθη τους, και μαζί τους όλες οι συγγένισσές τους. [2.85.2] Από την άλλη, μοιρολογούν οι άνδρες, γυμνοί κι αυτοί ώς τη μέση. Αφού λοιπόν τα κάνουν αυτά, πηγαίνουν τον νεκρό για ταρίχευση ως εξής. [2.86.1] Υπάρχουν εκείνοι που είναι αφιερωμένοι στην ταρίχευση και την έχουν για επάγγελμά τους. [2.86.2] Αυτοί, όταν τους πάνε τον νεκρό, δείχνουν σ᾽ εκείνους που τον έφεραν ξύλινα ομοιώματα νεκρών, ζωγραφιστές απομιμήσεις, και τους λένε ότι η καλύτερη ταρίχευση είναι εκείνου που το όνομά του δεν θεωρώ επιτρεπτό να το αναφέρω σε τέτοια υπόθεση, ενώ η δεύτερη ταρίχευση που δείχνουν είναι κατώτερη από τούτην και φτηνότερη, και η τρίτη ακόμη πιο φτηνή· τα εξηγούν λοιπόν αυτά και ύστερα ρωτούν τους άλλους με ποιόν τρόπο θέλουν να τους περιποιηθούν τον νεκρό. [2.86.3] Αυτοί συμφωνούν το αντίτιμο και φεύγουν, ενώ οι άλλοι μένουν στη θέση τους για να κάνουν την ταρίχευση, που το ανώτερο είδος της γίνεται ως εξής: πρώτα βγάζουν από τα ρουθούνια τον εγκέφαλο μ᾽ έναν σιδερένιο γάντζο, ένα μέρος του δηλαδή, και τον υπόλοιπο χύνοντας μέσα φάρμακα. [2.86.4] Ύστερα, με κοφτερή αιθιοπική πέτρα, σχίζουν τη λάπα, βγάζουν έξω όλα τα εντόσθια, καθαρίζουν την κοιλιά, την πλένουν με φοινικόκρασο και την καθαρίζουν πάλι με τριμμένα μυρωδικά. [2.86.5] Κατόπιν, γεμίζουν την κοιλιά με αγνή τριμμένη σμύρνα, κανέλα και άλλα μυρωδικά, εκτός από λιβανωτό, και την ξαναράβουν. Αφού λοιπόν τα κάνουν αυτά, ταριχεύουν τον νεκρό με νίτρο και τον φυλάνε εβδομήντα ημέρες· η ταρίχευση δεν επιτρέπεται να κρατήσει περισσότερο. [2.86.6] Και όταν περάσουν οι εβδομήντα ημέρες, πλένουν τον νεκρό, και του τυλίγουν όλο του το σώμα με ταινίες κομμένες από λινό ύφασμα, αλειμμένες από κάτω με κόμμι, που οι Αιγύπτιοι το χρησιμοποιούν πολύ αντί για κόλλα. [2.86.7] Τότε τον παίρνουν οι δικοί του, φτιάχνουν ένα καλούπι σε σχήμα ανθρώπου, και όταν το φτιάξουν, βάζουν μέσα τον νεκρό, και κλεισμένον έτσι τον φυλάνε στον νεκρικό θάλαμο αφού τον ακουμπήσουν ορθό στον τοίχο. [2.87.1] Έτσι λοιπόν περιποιούνται τους νεκρούς της κατηγορίας πολυτελείας· τους νεκρούς τώρα εκείνων που θέλουν το μεσαίο είδος και αποφεύγουν τις πολυτέλειες, τους περιποιούνται ως εξής: [2.87.2] γεμίζουν πρώτα τα κλύσματα με λάδι που βγαίνει από κέδρο και ύστερα γεμίζουν με αυτό την κοιλιά του νεκρού, που δεν τον ανοίγουν ούτε του πλένουν την κοιλιά, αλλά του κάνουν κλύσμα από την έδρα και το σταματούν για να μην ξαναβγεί από πίσω, τον ταριχεύουν όσες ημέρες πρέπει, και την τελευταία τού αφαιρούν από την κοιλιά την κεδρία που του είχαν βάλει προηγουμένως. [2.87.3] Και η κεδρία έχει τόση δύναμη ώστε μαζί της βγάζει και την κοιλιά και τα σπλάχνα λιωμένα· όσο για τις σάρκες, τις λιώνει το νίτρο, και έτσι μένουν μόνο το δέρμα και τα κόκαλα του νεκρού. Όταν τα κάνουν αυτά, δίνουν πίσω τον νεκρό χωρίς να ασχοληθούν με τίποτε άλλο. [2.88.1] Η τρίτη ταρίχευση, με την οποία περιποιούνται τους οικονομικά αδύναμους, είναι η εξής: τους καθαρίζουν με συρμαία την κοιλιά, τους ταριχεύουν εβδομήντα ημέρες και ύστερα τους δίνουν πίσω. [2.89.1] Τις συζύγους ωστόσο των επιφανών ανδρών και όσες γυναίκες είναι πολύ όμορφες ή ξακουσμένες, όταν πεθάνουν, δεν τις παραδίνουν αμέσως για ταρίχευση, αλλά μόνο όταν περάσουν τρεις–τέσσερις ημέρες, τότε τις παραδίνουν στους ταριχευτές. [2.89.2] Ο λόγος που το κάνουν αυτό είναι τούτος, για να μη σμίγουν οι ταριχευτές με τις γυναίκες. Γιατί λένε ότι κάποτε έπιασαν κάποιον να σμίγει με γυναίκα πρόσφατα πεθαμένη, και τον πρόδωσε ο συνάδελφός του. [2.90.1] Όποιον αρπάξει κροκόδειλος ή δείχνει να πνίγηκε απλώς στον ποταμό, είτε Αιγύπτιος είναι είτε ξένος, άσχετα, ανάγκη πάσα, στην πόλη όπου θα ξεβραστεί, να τον ταριχεύσουν και να τον στολίσουν όσο γίνεται καλύτερα και να τον θάψουν στους ιερούς τάφους· [2.90.2] και δεν επιτρέπεται να τον αγγίξει άλλος κανένας, ούτε από τους συγγενείς ούτε από τους φίλους του, παρά μόνο οι ίδιοι οι ιερείς του Νείλου, που τον πιάνουν με τα χέρια τους και τον θάβουν, σαν να είναι κάτι παραπάνω από πεθαμένος άνθρωπος. |