
Μνημοσύνη
Ψηφιακή Βιβλιοθήκη της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας
Μνημοσύνης δ᾽ ἐξαῦτις ἐράσσατο καλλικόμοιο,
ἐξ ἧς οἱ Μοῦσαι χρυσάμπυκες ἐξεγένοντο
ἐννέα, τῇσιν ἅδον θαλίαι καὶ τέρψις ἀοιδῆς. Ησίοδος, Θεογονία 915-7
ΑΡΡΙΑΝΟΣ
Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασις (2.10.1-2.10.7)
[2.10.1] Έχοντας ο Αλέξανδρος παραταγμένο τον στρατό του κατ᾽ αυτόν τον τρόπο προχωρούσε για ένα χρονικό διάστημα κάνοντας στάσεις, ώστε έδινε την εντύπωση ότι η προέλασή του γινόταν με μεγάλη βραδύτητα· γιατί ο Δαρείος δεν οδηγούσε ακόμη εναντίον των Μακεδόνων τους Πέρσες όπως είχαν παραταχθεί στην αρχή, αλλά παρέμενε στις όχθες του ποταμού που σε πολλά μέρη ήταν απόκρημνες, ενώ σε άλλα, όπου φαίνονταν πιο ευπρόσβλητες, κατασκεύασε πέρα-πέρα χαράκωμα με πασσάλους. Έτσι έγινε αμέσως αντιληπτό στους άνδρες του Αλεξάνδρου ότι ο Δαρείος είχε χάσει το θάρρος του. [2.10.2] Όταν πλησίασαν πια οι αντίπαλοι στρατοί, τότε ο Αλέξανδρος έτρεχε με το άλογό του σε όλο το στρατόπεδο και παρακινούσε τους άνδρες του να φανούν γενναίοι, καλώντας με τα ονόματά τους και τις πρέπουσες διακρίσεις όχι μόνον τους αρχηγούς, αλλά και τους ιλάρχους και τους λοχαγούς και τους ξένους ακόμη μισθοφόρους, εκείνους τουλάχιστον που ήταν γνωστότεροι εξαιτίας του αξιώματός τους ή κάποιας ηρωικής πράξης τους· από όλες τις μεριές του φώναζαν δυνατά να μη χρονοτριβεί, αλλά να επιτεθεί αμέσως στον εχθρό. [2.10.3] Ο Αλέξανδρος, αν και διέκρινε καθαρά πια τις δυνάμεις του Δαρείου, εξακολούθησε να οδηγεί με τάξη τον στρατό του, στην αρχή με αργό βηματισμό, για να μη δημιουργηθεί κυματισμός με την ταχύτερη πορεία και σχηματιστεί κανένα ρήγμα στη φάλαγγά του· όταν όμως προχώρησαν σε απόσταση βολής, τότε πρώτοι οι άνδρες που ήταν μαζί με τον Αλέξανδρο, καθώς και ο ίδιος ο βασιλιάς που ήταν στη δεξιά πτέρυγα, εισόρμησαν τρέχοντας μέσα στον ποταμό, για να προκαλέσουν φόβο στους Πέρσες από την ταχύτητα της επιθέσεως και για να συγκρουστούν όσο το δυνατόν πιο γρήγορα μαζί τους, ώστε μικρή μόνο ζημιά να πάθουν από τους τοξότες του εχθρού. Και τα πράγματα συνέβησαν, όπως ακριβώς τα είχε υποθέσει ο Αλέξανδρος. [2.10.4] Μόλις δηλαδή ήρθαν οι αντίπαλοι στα χέρια, τράπηκαν σε φυγή οι περσικές δυνάμεις που είχαν παραταχθεί στην αριστερή πτέρυγα· στο μέρος αυτό ο Αλέξανδρος και αυτοί που πολεμούσαν μαζί του πέτυχαν μια περιφανή νίκη. Οι Έλληνες όμως μισθοφόροι του Δαρείου επιχείρησαν επίθεση εναντίον των Μακεδόνων στο μέρος ακριβώς που είχε περισσότερο διασπασθεί η φάλαγγά τους· [2.10.5] στη δεξιά πράγματι πτέρυγα η μακεδονική φάλαγγα παρουσίασε ρήγματα, επειδή ο Αλέξανδρος εισόρμησε με μεγάλη δύναμη στον ποταμό και, αφού ήρθε στα χέρια με τον εχθρό, άρχισε να απωθεί πια τους Πέρσες που είχαν αντιπαραταχθεί εκεί· οι Μακεδόνες όμως που βρίσκονταν στο κέντρο ούτε τη μάχη άρχισαν με την ίδια ορμή ούτε κατόρθωσαν να διατηρήσουν το μέτωπο της φάλαγγάς τους αδιάσπαστο, επειδή συνάντησαν απόκρημνες όχθες σε πολλά μέρη. [2.10.6] Εδώ λοιπόν διεξαγόταν σφοδρή μάχη, επειδή οι Έλληνες μισθοφόροι προσπαθούσαν να απωθήσουν τους Μακεδόνες στον ποταμό και να ανακτήσουν τη νίκη για τους δικούς τους που τρέπονταν ήδη σε φυγή, ενώ οι Μακεδόνες προσπαθούσαν και να μη φανούν κατώτεροι από την επιτυχία του Αλεξάνδρου, που ήταν ήδη φανερή και να μην αμαυρώσουν τη φήμη της φάλαγγας που είχε ως τότε διαδοθεί ότι ήταν ανίκητη. [2.10.7] Δημιουργήθηκε έτσι κάποια άμιλλα ανάμεσα στους δυο λαούς, τον ελληνικό και τον μακεδονικό. Και σκοτώθηκαν εδώ ο Πτολεμαίος, ο γιος του Σελεύκου, αφού αναδείχθηκε γενναίος άνδρας, καθώς και άλλοι εκατόν είκοσι περίπου επιφανείς Μακεδόνες. |