ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ - Ολυμπιακοί Αγώνες

Επίπεδο: Γ1 Δεξιότητα: Κατανόηση Προφορικού Λόγου
Πηγή: http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=7636&autostart=0
Ηθοποιοί: Αφηγητής

Κείμενο

Αφηγητής: Η Βυζαντινή Αυτοκρατορία αποτελείται από πολλές εθνότητες. Οι Έλληνες είναι μια απ’ αυτές. Το μικρό ελληνικό βασίλειο περνά τα πρώτα χρόνια της ζωής του μέσα στη δίνη γεγονότων που το απειλούν με αφανισμό, αντιμετωπίζοντας αφάνταστη οικονομική δυσπραγία και τεράστια εσωτερικά προβλήματα. Κάτω από αυτές τις συνθήκες, επικρατεί η πεποίθηση πως η λύση είναι η αναβίωση του ενδόξου παρελθόντος, η επιστροφή στα ιδανικά της αρχαιότητας. Πίσω στις αρχαίες πηγές, είναι το σύνθημα που επικρατεί. Σύνθημα που η προσπάθεια για την πραγμάτωσή του καταντά κενό σχήμα. Μέσα σ’αυτό το κλίμα ρίχνεται η ιδέα για την αναβίωση των Ολυμπίων, των αρχαίων αθλητικών αγώνων που γίνονταν κάθε πέντε χρόνια στην Ολυμπία, προς τιμήν του Διός, με στόχο την καλλιέργεια των ιδανικών, της σωματικής και πνευματικής αρμονίας, της ευγενικής άμιλλας, της ειρήνης και φιλίας ανάμεσα στους ανθρώπους. Ήδη απ’τα χρόνια του Όθωνα έχει προταθεί η διεξαγωγή Ολυμπιακών Αγώνων. Γίνονται δυο προσπάθειες για την αναβίωσή τους σε πανελλήνια κλίμακα, στα 1859 και 1870 χωρίς όμως επιτυχία. Ο άνθρωπος που θα κινήσει τη διαδικασία για να ξαναζωντανέψει ο αρχαίος θεσμός, είναι ο Γάλλος εκπαιδευτικός, βαρόνος Πιερ Ντε Κουμπερτέν που εισηγείται στη Σορβόννη στα 1892 την αναβίωση των Ολυμπίων σε συνδυασμό με μια εκπαιδευτική μεταρρύθμιση με βάση την αρμονία πνεύματος και σώματος. Δεν εισακούεται στην αρχή. Ο Κουμπερτέν προπαγανδίζει με πάθος την ιδέα του και τον Ιούνιο του 1894 με πρωτοβουλία του συνέρχεται στο Παρίσι διεθνές συνέδριο που οργανώνει η Ένωση γαλλικών αθλητικών σωματείων. Αντικειμενικός του σκοπός είναι η υλοποίηση της ιδέας του Κουμπερτέν. Την Ελλάδα εκπροσωπεί ο συγγραφέας Δημήτριος Βικέλας. Στο συνέδριο μετέχουν άλλες 10 χώρες. Αποφασίζεται πανηγυρικά η αναβίωση των αγώνων. Η διεξαγωγή τους ορίζεται για τον Μάρτιο του 1896 στην Αθήνα, για να τιμηθεί η χώρα που απ’ αυτήν ξεπήδησε η ολυμπιακή ιδέα. Η χρεοκοπημένη Ελλάδα έχει αναλάβει μια διοργάνωση διεθνούς ακτινοβολίας. Πρέπει να βρεθούν τα υλικά μέσα για την πραγμάτωσή της και να αποκτηθεί με κάθε θυσία ένας ευπρεπείς αγωνιστικός χώρος. Η επιτροπή των ολυμπιακών αγώνων που συγκροτείται, με πρόεδρο τον διάδοχο Κωνσταντίνο, διεξάγει εράνους και αποτείνεται στους πλούσιους ομογενείς. Ο Γεώργιος Αβέρωφ απαντά στην πρόσκληση που του διαβιβάζει ο Γενικός Γραμματέας της Επιτροπής Τιμολέων Φιλήμων, με μια δωρεά 2.000.000 δραχμών. Μ’ αυτά τα χρήματα θα γίνει η αναμαρμάρωση του Παναθηναϊκού Σταδίου της αρχαιότητας που τα ερείπια τους βρίσκονταν απέναντι από τον ναό του Ολυμπίου Διός, στην αριστερή όχθη του Ιλισού. Τη μελέτη της ανακατασκευής του εκπονεί ο επιφανής αρχιτέκτων Αναστάσιος Μεταξάς. Οι εργασίες αρχίζουν αμέσως και διαρκούν ολόκληρο το 1895 για να παραδοθεί το στάδιο με πολύ μικρές ελλείψεις στους αθλητές και θεατές των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων. Σαν παραρτήματα του Σταδίου κατασκευάζονται ποδηλατοδρόμιο στο Φάληρο και σκοπευτήριο στην Καλλιθέα. Στα 1895 ενώ η Ελλάδα ετοιμάζεται για τους αγώνες, ο Χαρίλαος Τρικούπης έρχεται σε οριστική ρήξη με το Στέμμα, αποσύρεται από την πολιτική και αυτοεξορίζεται αφήνοντας το πεδίο ελεύθερο στον Θεόδωρο Δεληγιάννη που γίνεται πάλι πρωθυπουργός. Αρχίζοντας το 1896 οι Τούρκοι σφάζουν τους Αρμένιους, στη Μακεδονία ανάβει η επανάσταση, στην Κρήτη τα πράγματα οξύνονται. Η Εθνική Εταιρεία οδηγημένη απ’ τους Γερμανούς εξωθεί σε επικίνδυνο βαθμό τις σχέσεις με τους Οθωμανούς. Η κυβέρνηση παραπαίει. Ο Δεληγιάννης αποφεύγει να παραιτηθεί, περιπλέκοντας ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Τον Μάρτιο του 1896, μέσα σ’ αυτό το κλίμα, 285 αθλητές από 13 χώρες είναι έτοιμοι να ριχθούν στην μάχη των πρώτων διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων. Την παραμονή της ενάρξεώς τους, στις 24 Μαρτίου με το παλιό ημερολόγιο, σε ειδική τελετή, γίνονται τα αποκαλυπτήρια του ανδριάντα του Αβέρωφ που στήνεται στα προπύλαια του Σταδίου. Στις 25 Μαρτίου 1896, μέρα της Εθνικής γιορτής των Ελλήνων, ο Βασιλιάς Γεώργιος, μέσα στο κατάμεστο Παναθηναϊκό Στάδιο, κηρύσσει την έναρξη των πρώτων διεθνών Ολυμπιακών Αγώνων και αμέσως μετά, για πρώτη φορά μέσα στις εκδηλώσεις του κόσμου, ανακρούεται ο Ύμνος των Αγώνων που έγραψε ο Κωστής Παλαμάς και μελοποίησε ο Σπυρίδων Σαμάρας.

[ακολουθεί ο Ύμνος των Αγώνων]

Στίβος, γυμναστική, κολύμβηση, ξιφασκία, ποδηλασία, σκοποβολή, τένις, κωπηλασία και ένα καινούριο αγώνισμα υπάρχουν στο πρόγραμμα. Κωπηλασία τελικά δεν θα γίνει γιατί δεν το επιτρέπει η κακοκαιρία. Οι θεατές θα αποζημιωθούν από το νέο αγώνισμα, τον μαραθώνιο, ιδέα του Μισέλ Μπρεάλ, σε ανάμνηση της διαδρομής του αρχαίου μαχητή που ανάγγειλε στους αθηναίους τη νίκη στο Μαραθώνα. Τις τέσσερις πρώτες μέρες των αγώνων οι Έλληνες κερδίζουν πέντε πρώτες νίκες: δύο στην ξιφασκία, μια στη σκοποβολή, μια στους κρίκους και μια στην αναρρίχηση επί κάλω. Και έρχεται η πέμπτη ημέρα. Το καινούριο αγώνισμα, ο μαραθώνιος, έχει μονοπωλήσει το ενδιαφέρον. Απ’ την αρχή των αγώνων υπάρχει μια ευχή, να είναι Έλληνας ο νικητής. Ευχή που μεταβάλλεται σε εναγώνιο ενθουσιασμό. Το απόγευμα της 29 Μαρτίου το στάδιο είναι ασφυκτικά γεμάτο, καθώς στις πέντε το απόγευμα ο Ταγματάρχης Παπαδιαμαντόπουλος μπαίνει καλπάζοντας στο Στάδιο για να αναγγείλει πως προηγείται Έλληνας (…είναι ο Λούης, ο νικητής του μαραθωνίου δρόμου).