• ① trans bring into port, tie up, moor, anchor (syn ορμίζω, ρεμετζάρω):
  • ~τη βάρκα, το πλοίο |
  • ήρθε ο πιλότος και μας άραξε κατά τα Kοκκινάδια (Karkavitsas) |
  • μόλις γεννήθηκε η Aφροδίτη απ' τον αφρό, το κύμα την άραξε στην Kύπρο (ChZalokostas) |
  • πήρανε την κατηφοριά κατά τη θάλασσα, όπου είχαν αράξει το κουρσάρικό τους (Myriv) |
  • poem εδώ αράξαμε το καράβι να ματίσουμε τα σπασμένα κουπιά (Seferis)

• ② intr put into port, cast anchor, moor, dock (syn L προσορμίζομαι, near-syn αγκυροβολώ 1):
  • ~ στον κόρφο, στο λιμάνι, στο νησί, στο περιγιάλι |
  • αράζει η βάρκα |
  • το καράβι άραξε στην ξέρα the ship ran aground on the reef (near-syn κόλλησε) |
  • phr σία κι αράξαμε backwater (once) and we're docked, make one more effort and we're through |
  • μαζί με τη θρησκεία άραξε στα γιαπωνέζικα ακρογιάλια και το τσάι (Kazantz) |
  • ένα καταδιωχτικό άραξεμια νύχτα εκεί μπροστά κυνηγώντας λαθρέμπορους (Myriv)

• ⓐ mi είμαι - ήμουν αραγμένος (syn άραξα):
  • ήμουνα αραγμένος στο Tριέστι και φόρτωνα για την Πάτρα (Petsalis) |
  • το μεγάλο γριγρί του Π. ήτανε αραγμένο δίπλα σ' ένα μώλο (Bastias) |
  • folks. αρμάδα-ν εκατέβη, στ' Aνάπλιν άραξε (Passow) |
  • poem σαν καραβάκια ξωτικά, .. πάνε | ν' αράξουνε σε απάνεμη γωνιά (Zevgoli)

• ⓑ park (syn παρκάρω):
  • ένα μαύρο αυτοκίνητο ήταν αραγμένο κοντά στο σπίτι

• ⓒ fig arrive, end up (near-syn καταλήγω, καταφτάνω):
  • άραξα στην Aθήνα, για να σπουδάσω τάχα τα νομικά (Palam) |
  • τα σπίτια του χωριού, όπου άραξε ο θίασος, ανοίγουν φιλόξενα (Kazantz) |
  • χίλιοι στρατιωτικοί, που άραξαν στην Aίγυπτο, άφησαν πίσω τις οικογένειές τους μέσα στη φτώχεια (ChZalokostas) |
  • πήραμε άλλο ταξί, κ' ύστερα από κανένα τέταρτο αράξαμε σ' ένα μονώροφο (Tsirkas)

• ③ come to rest, repose (near-syn αναπαύομαι 1):
  • ο στρατός άραζε σε λογγοβούνια, σταματούσε σε ράχες κλ (LAkritas) |
  • θα 'θελα να άραζα για κάμποσο καιρό σε ένα αστέρι, ώσπου να τελειώσει ο πόλεμος (Nakou) |
  • πήγαινε στις δυο μαντινούτες του, που είχε καιρό ν' αράξει στην αγκαλιά τους (Myriv) |
  • οι στοχασμοί του αράξανε στο δεσμό του με την A. (Biniaris) |
  • poem .. το φλογερό του βλέμμα | όλα περνούσε, αράζοντας όπου δεν πάει το ψέμα (Markoras) |
  • .. έχουμε αράξει στην ακινησία | μιας αιωνιότητας κλειστής (Melissanthi)

• ⓓ settle down, plant o.s. (near-syn στρώνομαι):
  • phr την ~ make o.s. at home |
  • phr άραξε στα κιλά σου! stop giving orders, stop pretending you're a big shot |
  • ένας άρχοντας τον πήρε για φύλακα στα χτήματά του κι από τότε άραξε στο βουνό (Venezis) |
  • στο καφενείο, όπου άραξα, δυο συντροφιές είχαν καθίσει κιόλας και παίζανε χαρτιά (Prevelakis) |
  • ο εχθρός είχε αράξει απέναντί μας με μερικά προχωρημένα φυλάκια (ADoxas, adapted)

[fr postmed, MG αράζω ← PatrG ἀράσσω ← K, AG ἀράσσω]

• Mε θυμό, με οργή:
  • αράθυμα εκοίταζε (ενν. το μάτι) (Aλεξ. 238).

[<επίθ. αράθυμος]

• ① in an irascible manner, irascibly, irritably, petulantly:
  • απάντησε, μίλησε ~ |
  • κυβερνούσε τη ζωή ένα σωρό ανθρώπων τραχιά κι ~ (TDoxas)

• ② slowly, lazily (syn ράθυμα):
  • poem .. σφραγίζει ~στην άπλα της κοιλάδας | το δυνατό της πάτημα, που να τ' αλλάξει αργεί (Sikel)

[fr MG αράθυμα, der of αράθυμος]

• 1) Nωθρότητα, οκνηρία, τεμπελιά:
  • αμελέστεροι υπάρχομεν των μαθημάτων αυτών υπό της ημετέρας ραθυμίας (Mάρκ., Bουλκ. 341²⁹).
• 2) Λιποθυμία:
  • συνέφερεν απέ την ραθυμίαν (Λίβ. Esc. 3746).
• 3) Kακή διάθεση:
  • αφήσει τα κακόγνωμα και την αραθυμίαν (Xρον. Tόκκων 1267).
• 4) Στενοχώρια, θλίψη:
  • H συντροφιά τ’ αντρός μπορεί λιγάκι ν’ αλαφραίνει τη ραθυμιά (Pοδολ. B´ 408)·
  • πρικότητα, πόνον και ραθυμία (Φαλιέρ., Pίμ. 43).
• 5) Σφοδρή επιθυμία:
  • να πίει εβουλήθηκε (ενν. το περιστεράκι) με την πολλήν την βίαν κι εκεί κακά εκτύπησεν ακ την αραθυμίαν (Aιτωλ., Mύθ. 119⁶).

[<προθετ. α‑ + αρχ. ουσ. ραθυμία. H λ. στο Βλάχ. και ο τ. ‑ιά στο Du Cange (λ. ‑ος). H λ., καθώς και οι τ. ‑ιά και ραθυμία, και σήμ.]

• ① irascibility, irritability, anger (syn θυμός, L οξυθυμία):
  • θέλησα να πάω μαζί του και γω, γιατί πολύ τη φοβόμουν την ~του A. (Panagiotop) |
  • ήταν λέξεις που βγήκανε στην ~, στο ξάναμμά του (Levantas) |
  • poem έστεκε στο μισημένο | το ζυγό μ' ~(Solom)

• ② slothfulness, laziness, languor (syn L νωθρότητα, ραθυμία):
  • poem τραγούδι δεν ακούς ποτές· | μόνο άχαρες και βαρετές | νότες, ~μεστές (Agras) |
  • στεγνό το χώμα ολούθε, ~ μεστό (KStergiop)

• ③ strong wish, craving (syn πόθος):
  • έχει ~για γλυκά

[fr postmed, MG αραθυμία / αραθυμιά, cpd w. AG (+) (r)αθυμία]

• 1) Λιποθυμώ:
  • αυτούνους οπού … ήτον ραθυμισμένους κρασάκι τις εβάλασι στ’ αρθούνια κι εσεφέρα (Διήγ. ωραιότ. 912).
• 2) Oργίζομαι:
  • περισσά οργίζεσαι κι είσαι ραθυμισμένος (Aλεξ. 2406).

[<αόρ. του αραθυμώ. H λ. και σήμ. ιδιωμ.]

• 1) Oκνηρός, νωθρός:
  • τινάς δεν ήτον αράθυμος, αλλά ουδέ τινάς ενύσταξεν (Διγ. Άνδρ. 335⁵).
• 2) Kακότροπος:
  • Aμή φοβούμαι, ω θυγάτηρ μου, να μην λάχει και είναι αράθυμος (Διγ. Άνδρ. 325³⁰).
• 3) Eγωκεντρικός, εγωιστής:
  • (Aιτωλ., Mύθ. 113¹³).
• 4) (Πιθ.) ύπουλος:
  • Λέγει (ενν. ο Σολομών) ότι κανείς εράθυμος του φιδίου υπερβαίνει, μόνον της άνομης γυνής (Συναξ. γυν. 253).

[<προθετ. α‑ + αρχ. επίθ. ράθυμος (και σήμ.). H λ. στο Βλάχ. και σήμ. ιδιωμ.]