• στο "Φαίδωνα" του Πλάτωνος συναντάμε το δόξασμα και ~ του θανάτου (Theodorakop)

[der of απαθανατίζω]

[fr kath απαθανατισμός ← PatrG (4th c.) ← K (1st c. AD; also pap)]

• ① philos imperturbability, impassivity, freedom of emotion, apathy (syn ηρεμία, αταραξία, near-syn ψυχραιμία):
  • δείχνει ~ στην υπόθεσή του |
  • η ~ του στωικού, η αταραξία του επικουρείου και η εποχή του σκεπτικού προδίδουν τον ίδιο πόθο του ανθρώπου να ισορροπήσει με τον εαυτό του και με τα γύρω του (Theodorakop) |
  • ο αληθινός σοφός είναι απαθής και με την ~ κατακτά την πραγματική ελευθερία (Papanoutsos) |
  • υπερφυσικό δώρο η ~, μια ~ που οδηγεί στο πραγματικό αναμάρτητο (Tatakis, adapted) |
  • η ~ είναι και ανέφικτη και αδυσώπητη ως αίτημα (Dragona-M) |
  • αντικειμενική ~, ~ στωική |
  • επαρηγορούσε τη γυναίκα του με φιλοσόφου ~ (Karkavitsas)

• ⓐ coolness, composure:
  • αντιμετωπίζει τον κίνδυνο με ~

• ② indifference, callousness, heartlessness (syn αδιαφορία):
  • η ~ των μαζών |
  • η μεγάλη ~ του λαού, της εργατικής τάξης |
  • κοίταζαν τα κράνη τους με ~ μηδενιστική να κατρακυλάνε τον κατήφορο (Terzakis) |
  • ένοιωθε μέσα του μία κτηνώδη ~ (Grigoris) |
  • βυθισμένοι σε μια μνημειώδη ~, λεροί κλ |
  • είσαι έτοιμη να υποστείς με κάποια μοιρολατρική ~ τούτο ή εκείνο το ενδεχόμενο (Palam) |
  • τέλεια ~ |
  • η φυσική ~ του συνομιλητή |
  • η απάθειά του είναι φυσικότατη (Athanasiadis-N) |
  • ασκήσεις απαθείας |
  • άκουγε με ~ |
  • ρωτάει με ~ |
  • απαντάει με ~ |
  • αντίκρυσαν, κοίταζαν με ~ τα συμβαίνοντα |
  • το αποτέλεσμα εξαρτάται και από την ~ που θα επιδείξουμε στη μεγάλη αυτή αποστολή (Angelop, adapted) |
  • η ηθική ~ που αποτελεί την πανελλήνια πάθηση, είναι μια ευλογιά που από καιρό ενδημεί στη χώρα (Palaiologos)

• ⓑ θανατερή or μακάβρια ~:
  • την κοίταζε με μια θανατερή ~ (KPolitis) |
  • τα πρόσωπά τους έχουν μια σατανική ωραιότητα και αντανακλούν τη μακάβρια ~ του θανάτου (Athanasiadis-N)

[fr kath απάθεια ← K, PatrG ← AG]

• impassivity, impassiveness, apathy (syn απάθεια 1):
  • poem τον καταπλήσσει τούτων των χώρων το ~ (Papatsonis)

[fr kath το απαθές, substantiv. n of απαθής2]

• 1) (Προκ. για όργανο του σώματος) αβλαβής, υγιής:
  • (Iερακοσ. 400³⁰).
• 2) Aδιάφορος:
  • απαθείς άνθρωποι (Xειλά, Xρον. 357).

[αρχ. επίθ. απαθής. H λ. και σήμ.]

• ① unreacting, indifferent, impassive, disinterested, unconcerned, apathetic (syn αδιάφορος):
  • απαθή χαρακτηριστικά |
  • πάει κ' έρχεται αθόρυβα, με απαθέστατο ξύλινο, θαρρείς, πρόσωπο (Kazantz) |
  • τότε δουλεύαμε απαθείς ως αδελφοί διά την θρησκεία, διά την πατρίδα (Makryg) |
  • ακολουθούσαν κάρα με γυναίκες που με απαθέστατα πρόσωπα σκλήριζαν (Kazantz, adapted) |
  • το καθαρό βλέμμα του απαθή γεωμέτρη (Papanoutsos) |
  • ~ θεατής, απαθές ακροατήριο |
  • ~ ουδετερότητα |
  • καθόταν εκεί απαθέστατος |
  • μας κοίταξε μια στιγμή, θαρρώ ~ (Zappas) |
  • ο λαός, ο φελάχος έμενεν εντελώς ~ (Kazantz) |
  • στα πενήντα φοβόμαστε, στα εξήντα τρέμομε, στα εβδομήντα είμαστε μάλλον απαθείς, στα ογδόντα αδιάφοροι (TAthanasiadis) |
  • οι ειδωλολάτρες ιερείς εκήρυσσαν την αδελφοσύνη κλ, ο κόσμος όμως έμενε ~ και ασυγκίνητος (Stasinop) |
  • τόσες εκδηλώσεις δεν τον αφήνουν απαθή (Peleologos) |
  • το μέγα στοιχείο του ρωσικού θεάτρου, η σιωπή το απαθές πάθος, είχε αγνοηθεί (Athanasiadis-N) |
  • η αδιάκοπη αστικοποίηση ολοένα πλατύτερων στρωμάτων κάνει τους πολίτες πολιτικά απαθέστερους |
  • ο ~ φιλόσοφος αρκείται να εξηγήσει το αντίκρυσμα του θανάτου με το νόμο της φθοράς (Papatsonis)

• ⓐ insensitive (syn αναίσθητος, κλειστός):
  • απαθείς άνθρωποι |
  • είστε απαθείς απέναντι της θρησκείας (Palaiologos) |
  • εγώ θα συνεχίσω, του δήλωσα, ~ στους εξορκισμούς του (Ouranis) |
  • οι αλλεπάλληλες εφευρέσεις και κατακτήσεις μάς μετέτρεψαν σε δέκτες κάπως απαθείς (Thrylos) |
  • παραδίνεται στη δίνη της υλικής αφθονίας και μένει ~ σε άλλους ερεθισμούς, πολιτικούς, πνευματικούς, γνήσια αισθητικούς (Peponis) |
  • για τον συσχετισμό η διανοητική ζωή γίνεται μια ~ σχεδόν εξακολουθητικότητα (Moustoxydis)

• ② cool, composed, unperturbed, passionless, dispassionate (syn ατάραχος, ήρεμος, νηφάλιος):
  • ο νέος γαλήνιος, ατάραχος, απαθέστατος αποκρίθηκε (Xenop) |
  • μας δέχτηκε με κείνη την απαθέστατη ευγένεια που τόσο χαρακτηρίζει τους Kινέζους ή Γιαπωνέζους (Karantonis)

• ③ insensitive, callous, heartless (syn αναίσθητος):
  • απαθές πρόσωπο stonewall countenance |
  • poem το ξύλο αυτό δεν είναι διόλου ύλη ~, | έχει ψυχή και δείχνει τη κάθε τόσο (Papatsonis)

[fr kath ← MG απαθής 'harmless, sound; unconcerned' ← PatrG, K ← AG]

• without physical ailment:
  • poem .. εσύ ψηλά ζυγιάσου |
  • | πόνα και χαίρου ~ (να η λευτεριά η μεγάλη!), | ανεμοκουβεντιάζοντας με τις κορφές του δάσου (Athanas)

[der of απάθιαστος]