παρωνυμία [paronymy]

παρωνυμία [paronymy]

Το φαινόμενο της παρωνυμίας δεν αφορά τη σημασία των λεξημάτων , αλλά συνίσταται στη μερική ομοιότητα της εξωτερικής τους μορφής, π.χ. έγκαιρα-έγκυρα. Η ομοιότητα των παρωνύμων μπορεί να είναι τυχαία ή να οφείλεται σε κοινή προέλευση (π.χ. εργαλείο-αργαλειός). Μια ξεχωριστή κατηγορία παρωνύμων είναι τα τονικά παρώνυμα, όπως το ζεύγος ράφι-ραφή. Η μερική αυτή σύμπτωση γίνεται πολλές φορές αιτία για σημασιολογική προσέγγιση των παρωνύμων: το φαινόμενο είναι γνωστό ως παρετυμολογία ή λαϊκή ετυμολογία. Έτσι η λέξη αγιόκλημα προέρχεται με παρετυμολογία από τη λέξη αιγόκλημα, λόγω ομοιότητας των μορφών αγιο-, αιγο-. Η ομοιότητα, ωστόσο, δεν αρκεί για να εξηγήσει την παρετυμολόγηση. Συμβάλλει καθοριστικά η απώλεια της σημασιολογικής διαφάνειας: στο συγκεκριμένο παράδειγμα, η απώλεια της σημασιολογικής διαφάνειας του συστατικού αιγο-.

Από τον Ηλεκτρονικό Κόμβο για την υποστήριξη των διδασκόντων την ελληνική γλώσσα (http://www.komvos.edu.gr/glwssa/Lexiko/lexiko_n.htm)