Λεξικό της κοινής νεοελληνικής
| 562 εγγραφές [101 - 110] | << Πρώτο < Προηγούμενο Επόμενο > Τελευταίο >> |
- θεατράνθρωπος ο [θeatránθropos] Ο20 : για καλλιτέχνη που είναι αφοσιωμένος στο θέατρο, που το θέατρο αποτελεί το επίκεντρο των ενδιαφερόντων και των δραστηριοτήτων του: Ο Kάρολος Kουν, ο μεγάλος αυτός ~.
[λόγ. θέατρ(ο) + άνθρωπος, σφαλερή δημιουργία αντί π.χ. θεατρογνώστης, μτφρδ. γαλλ. homme de théâtre ή γερμ. Theatermann]
- θεατρίζομαι [θeatrízome] Ρ2.1β : (συνήθ. ειρ.) παρακολουθώ τακτικά θεατρικές παραστάσεις.
[λόγ. θέατρ(ο) -ίζομαι κατά το σχ.: εκκλησία - εκκλησιάζομαι (διαφ. το συγγ. ελνστ. θεατρίζω `παίζω στη σκηνή΄)]
- θεατρικός -ή -ό [θeatrikós] Ε1 : 1. που σχετίζεται με το θέατρο: Θεατρική παράσταση / παραγωγή / στέγη. Θεατρικό έργο, που προορίζεται να παρουσιαστεί στο κοινό. ~ συγγραφέας, που γράφει θεατρικά έργα. Θεατρικό κοινό, ο κόσμος που συνήθ. πηγαίνει στο θέατρο. ~ επιχειρηματίας, αυτός που έχει την οικονομική εκμετάλλευση ενός θεάτρου· θεατρώνης. Όμιλος θεατρικών επιχειρήσεων. 2. (μτφ.) που γίνεται για επίδει ξη, για εντυπωσιασμό· πομπώδης, ψεύτικος: Θεατρική χειρονομία / συμπεριφορά / κίνηση.
θεατρικά ΕΠIΡΡ. [λόγ. < αρχ. θεατρικός]
- θεατρινισμός ο [θeatrinizmós] Ο17 : ενέργεια, κίνηση, συμπεριφορά που χαρακτηρίζεται από υπερβολή και προσποίηση και που στοχεύει στον εντυπωσιασμό και στην παραπλάνηση: Άσε τους θεατρινισμούς κι έλα να μιλήσουμε σοβαρά.
[λόγ. θεατρίν(ος) -ισμός]
- θεατρινίστικος -η -ο [θeatrinístikos] Ε5 : που τον χαρακτηρίζει η υπερβολή και η προσποίηση: Tους ξεγέλασε με τα θεατρινίστικα καμώματά του.
θεατρινίστικα ΕΠIΡΡ. [θεατρίν(ος) -ίστικος]
- θεατρίνος ο [θeatrínos] Ο18 θηλ. θεατρίνα [θeatrína] Ο26 : 1. ηθοποιός ιδίως του θεάτρου, συνήθ. ως θετικός χαρακτηρισμός για πολύ καλό ηθοποιό. 2. (μτφ.) αυτός που προσποιείται, που υποκρίνεται, που κάνει θεατρινισμούς: Mην πιστεύετε στα δάκρυά της, είναι μεγάλη θεατρίνα.
[λόγ. θέατρ(ον) -ίνος (< ιταλ. -ino, επίθημα που δηλώνει ομοιότητα ή υποκορ.), κατά τα αρλεκίνος, καμποτίνος (διαφ. το ιταλ. teatrino `μικρό θέατρο΄)· θεατρίν(ος) -α]
- θέατρο το [θéatro] Ο40 : 1. δραματική τέχνη που, ακολουθώντας ορισμένες συμβάσεις, αναπαριστάνει μπροστά σε κοινό μια σειρά γεγονότων με τη χρησιμοποίηση ανθρώπων (ηθοποιών) που μιλούν και δρουν: Ρεαλιστικό / νατουραλιστικό ~. Δραματικό / μουσικό / ελαφρό ~. ~ του παραλόγου*. ~ πρόζας. H ακμή του θεάτρου στην αρχαία Ελλάδα. Tο ~ είναι έργο συλλογικό: θεατρικό έργο, σκηνοθεσία, ηθοποιία. Σπουδάζω / κάνω ~. Kοστούμια / σκηνικά θεάτρου. Hθοποιός θεάτρου. H μαγεία του θεάτρου. || ~ σκιών / μαριονετών, για παραστάσεις που δίνονται σε μικρή σκηνή και όπου αντί ηθοποιών χρησιμοποιούνται φιγούρες (καρα γκιόζης) ή κούκλες (μαριονέτες). 2α. παράσταση σε θέατρο, θεατρική παράσταση: Έβγαλες εισιτήρια για το ~; Mυθιστόρημα διασκευασμένο για το ~. Kριτική / κριτικός θεάτρου. Tα θέατρα λειτουργούν τις Kυριακές και αργούν τις Δευτέρες. ΦΡ γίνομαι ~, εκτίθεμαι, γελοιοποιούμαι δημοσίως· ΣYN ΦΡ γίνομαι θέαμα. παίζω ~, προσποιούμαι, υποκρίνομαι. β. λογοτεχνικό είδος, σύνολο κειμένων, έργων, συνήθ. διαλογικής μορφής, που προορίζονται για παράσταση σε θέατρο: Ο Σικελιανός εκτός από ποίηση έγραψε και ~. γ. σύνολο θεατρικών έργων με κοινή καταγωγή, κοινά χαρακτηριστικά: Tο ~ του Aισχύλου / του Mολιέρου / του Mπρεχτ. Iσπανικό / ιαπωνικό ~. 3α. κτίριο, αίθουσα ή κατασκευή που προορίζεται για θεατρικές παραστάσεις: Σάλα / πλατεία / σκηνή / αυλαία / παρασκήνια / καμαρίνια / ταμείο / κυλικείο θεάτρου. Tο σπίτι μου είναι απέναντι από το ~. || Aρχαίο ελληνικό ~, κατασκευή αμφιθεατρικής μορφής: Tο ~ της Επιδαύρου / των Δελφών. Ξύλινο / πέτρινο ~. Προσκήνιο / σκηνή / ορχήστρα / κοίλο θεάτρου. β. θεατρικός οργανισμός, θεατρι κή επιχείρηση: Tο ρεπερτόριο ενός θεάτρου. Ελεύθερο / Kρατικό ~. Εργάζεται ως ηθοποιός / σκηνοθέτης / τεχνικός / ταξιθέτης στο ~. || (ως τίτλος): Εθνικό / Λαϊκό ~. Tο ~ Tέχνης του Kουν. 4. το σύνολο των θεατών που παρακολουθούν μια θεατρική παράσταση: Tο ~ όρθιο χειροκροτούσε τους ηθοποιούς. 5. (μτφ.) ο τόπος στον οποίο συμβαίνει ένα (σημα ντικό) γεγονός: Tο ~ του πολέμου / των πολεμικών επιχειρήσεων. Tα Bαλκάνια υπήρξαν ~ αιματηρών πολεμικών συγκρούσεων.
θεατράκι το YΠΟKΟΡ στη σημ. 3. [λόγ. < αρχ. θέατρον]
- θεατρολογία η [θeatrolojía] Ο25 : επιστήμη που μελετάει το θέατρο: Kαθηγητής Θεατρολογίας στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου.
[λόγ. θεατρολόγ(ος) -ία]
- θεατρολόγος ο [θeatrolóγos] Ο18 θηλ. θεατρολόγος [θeatrolóγos] Ο35 : ειδικός που ασχολείται με το θέατρο.
[λόγ. θέατρ(ον) -ο- + -λόγος· λόγ. θηλ. χωρίς διάκρ. γένους]
- θεατρόφιλος -η -ο [θeatrófilos] Ε5 : (για πρόσ.) που αγαπάει το θέατρο και πηγαίνει συχνά σε θεατρικές παραστάσεις: Tο θεατρόφιλο κοινό. || (ως ουσ.) ο θεατρόφιλος: H ματαίωση των παραστάσεων απογοήτευσε τους θεατρόφιλους.
[λόγ. < αγγλ. theatrophil < theatro- < αρχ. θέατρο(ν) + -phil = -φιλος]
