ΛΗΜΜΑ

• ἐσθλός
• επίθετο
• -ή, -όν

ΣΗΜΑΣΙΟΛΟΓΙΚΟ

• Α. 1. καλός, αγαθός, ευγενής (αντ. κακός), ωραίος |για έμψυχα και άψυχα |καλός, έντιμος, πιστός, ειλικρινής |με ηθική σημασία 2. γενναίος, ανδρείος, ισχυρός, άξιος, ξακουστός 3. συνετός, φρόνιμος, πολύτιμος |αίσιος, ευοίωνος, τυχερός Β. |το ουδ. ως ουσ. τὸ ἐσθλόν=η καλή τύχη, η ευτυχία |το ουδ. πληθ. ως ουσ. τὰ ἐσθλά=οι ευγενικές πράξεις ή σκέψεις |τὰ ἐσθλά=η περιουσία, τα αγαθά

Εμφάνιση/Απόκρυψη Σημασιολογίας

• Α.
• 1. καλός, αγαθός, ευγενής (αντ. κακός), ωραίος
• για έμψυχα και άψυχα
• ΞΕΝ Απομν 1.2.20 ἐσθλῶν μὲν γὰρ ἄπ΄ ἐσθλὰ διδάξεαι { από καλούς θα διδαχθείς καλά }
• ΕΥΡ απ 75 ἐσθλῶν ἀπ΄ ἀνδρῶν ἐσθλὰ γίγνεσθαι τέκνα
• ΣΟΦ Αντ 38 εἴτ΄ εὐγενὴς πέφυκας εἴτ΄ ἐσθλῶν κακή
• καλός, έντιμος, πιστός, ειλικρινής
• με ηθική σημασία
• ΠΛ Πρωτ 343b λέγοντος τοῦ Πιττακοῦ ὅτι χαλεπὸν ἐσθλὸν ἔμμεναι
• ΑΙΣΧ Αγ 608 δωμάτων κύνα ἐσθλὴν ἐκείνῳ͵ πολεμίαν τοῖς δύσφροσιν
• ΣΟΦ ΟιδΤ 611 φίλον γὰρ ἐσθλὸν ἐκβαλεῖν ἴσον λέγω καὶ τὸν παρ΄ αὑτῷ βίοτον
• 2. γενναίος, ανδρείος, ισχυρός, άξιος, ξακουστός
• ΟΜ Οδ 2.46 τὸ μὲν πατέρ΄ ἐσθλὸν ἀπώλεσα
• ΣΟΦ Ηλ 322 πέφυκεν ἐσθλὸς ὥστ΄ ἀρκεῖν φίλοις
• ΑΙΣΧ Περ 776 τὸν δὲ σὺν δόλῳ Ἀρταφρένης ἔκτεινεν ἐσθλὸς ἐν δόμοις
• 3. συνετός, φρόνιμος, πολύτιμος
• ΟΜ Ιλ 1.108 ἐσθλὸν δ΄ οὔτέ τί πω εἶπας ἔπος οὔτ΄ ἐτέλεσσας
• ΣΟΦ Αντ 1245 ἡ γυνὴ πάλιν φρούδη͵ πρὶν εἰπεῖν ἐσθλὸν ἢ κακὸν λόγον
• ΘΕΟΓΝ ελεγ 1.1054 βουλὴ δ΄ εἰς ἀγαθὸν καὶ νόον ἐσθλὸν ἄγει
• αίσιος, ευοίωνος, τυχερός
• ΕΥΡ ΙΑυλ 610 ἐλπίδα δ΄ ἔχω τιν΄ ὡς ἐπ΄ ἐσθλοῖσιν γάμοις πάρειμι νυμφαγωγός
• ΣΟΦ ΟιδΤ 86 τίν΄ ἡμὶν ἥκεις τοῦ θεοῦ φήμην φέρων; ἐσθλήν
• Β.
• το ουδ. ως ουσ. τὸ ἐσθλόν=η καλή τύχη, η ευτυχία
• ΟΜ Ιλ 24.530 ἄλλοτε μέν τε κακῷ ὅ γε κύρεται͵ ἄλλοτε δ΄ ἐσθλῷ
• το ουδ. πληθ. ως ουσ. τὰ ἐσθλά=οι ευγενικές πράξεις ή σκέψεις
• ΠΛ Αλκ2 143a Ζεῦ βασιλεῦ͵ τὰ μὲν ἐσθλά͵ φησί͵ καὶ εὐχομένοις καὶ ἀνεύκτοις ἄμμι δίδου
• τὰ ἐσθλά=η περιουσία, τα αγαθά
• ΑΙΣΧ Περ 222 ἐσθλά σοι πέμπειν τέκνῳ τε γῆς ἔνερθεν ἐς φάος

ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΚΟ

• < ΕΣΘΛΟΣ >
• Από: ἐσθλ- + επίθημα -ός.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΟ

• Ε1
• επίθετο συγκρ. ἐσθλότερος, υπερθ. ἐσθλότατος
• δωρ.ἐσλός,-ά, -όν , αιολ. ἔσλος

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ ΛΕΞΕΩΝ

• ΑΠΟ ΤΟΝ ΟΜΗΡΟ ΣΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗ
  • ουσιαστικά: τό ἐσθλόν 'καλή τύχη, ευτυχία', τά ἐσθλά 'τα αγαθά'
  • επίθετα: ἐσθλός
• ΑΡΧΑΙΕΣ ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΔΙΑΛΕΚΤΟΙ
  • αιολ. ἔσθλος, ἐσλός, αρκαδ. ἐσλός
• ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΣΤΙΚΗ ΣΤΗ ΛΟΓΙΑ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ
  • ουσιαστικά: ἐσθλότης, ἐσθλοδότης, ἐσθλογάμος
  • επίθετα: ἐσθλομανής