Τα κύτταρα της ψυχής

Νομπελίστας βιολόγος υποστηρίζει πως ανακάλυψε το «υλικό» της

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

«Η ψυχή του ανθρώπου είναι αθάνατη και άφθαρτη», έγραφε ο Πλάτων στην «Πολιτεία». Και σήμερα πια δεν μπορεί να μας κρύψει τα μυστικά της, θα προσέθετε ο Φράνσις Κρικ. Ο άνθρωπος που ανακάλυψε το DNA υποστηρίζει ότι ανακάλυψε και το «υλικό» της ψυχής.

Η ψυχή. Τι να κρύβεται άραγε μέσα στα εγκεφαλικά κύτταρα;

Σε έρευνά του, που ανακοινώθηκε πρόσφατα, ο Φράνσις Κρικ, ο οποίος μαζί με τον Τζέιμς Γουότσον είχαν ανακαλύψει το 1953 τη διπλή έλικα του DNA, εξηγεί τα μυστικά τής ανθρώπινης ψυχής και αποδίδει τη συνείδηση σε ένα σύνολο νευρώνων (νευρικών κυττάρων δηλαδή) που βρίσκονται στον εγκέφαλο. Ο επιστήμονας ισχυρίζεται ότι αυτός και οι συνεργάτες του εντόπισαν τα κύτταρα τα οποία παράγουν τη συνείδηση και το αίσθημα της ατομικότητας. Η αναγγελία, που δημοσιεύεται στην επιστημονική επιθεώρηση «Nature Neuroscience», συμπίπτει με την πεντηκοστή επέτειο από την ανακάλυψη του DNA, για την οποία ο Κρικ και ο Γουότσον τιμήθηκαν με το βραβείο Νόμπελ.

Η δημοσίευση

Φράνσις Κρικ. Αν αποδειχθούν, οι ισχυρισμοί του θα θεωρηθούν άλλος ένας θρίαμβος της επιστήμης επί της θρησκείας

Αν αποδειχθεί, ο νέος ισχυρισμός του Κρικ θα θεωρηθεί άλλος ένας θρίαμβος της επιστήμης επί της θρησκείας. Η προφανής αδυναμία της επιστήμης να εξηγήσει από πού προέρχεται το ανθρώπινο αίσθημα της επίγνωσης χρησιμοποιήθηκε πάντα από τη θρησκεία ως απόδειξη της αιωνιότητας της ψυχής. Στο κείμενο που δημοσιεύεται στο περιοδικό, το οποίο είναι προϊόν πολύχρονων ψυχολογικών ερευνών και πειραμάτων σε ασθενείς με εγκεφαλικές βλάβες και σε ζώα, αναφέρεται: «Για πρώτη φορά έχουμε μια σαφή εικόνα για τους νευρωνικούς συσχετισμούς της συνείδησης από άποψη φιλοσοφίας, ψυχολογίας και νευρολογίας. Η συνείδηση μπορεί να εκφράζεται μέσω ενός μικρού μόνο συνόλου νευρώνων, ιδιαίτερα εκείνους που προέρχονται από το πίσω μέρος του εγκεφαλικού φλοιού και καταλήγουν στον μετωπιαίο φλοιό».

Η ψυχή, λοιπόν, δεν είναι παρά ένας συγκεκριμένος συνδυασμός νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο. Πριν καλά καλά δημοσιευθεί, ο ισχυρισμός του Κρικ θεωρήθηκε μία ακόμη επίθεση των επιστημόνων που μονίμως επιδιώκουν να υπονομεύσουν το υπόβαθρο της θρησκείας. Ο αιδεσιμότατος Μάικλ Ράις, ο οποίος εκτός από ιερωμένος είναι και καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου, λέει ότι ο Κρικ απλώς ανακάλυψε τις νευρωνικές συνιστώσες της συνείδησης. «Είναι σαν να λέμε ότι ένας καθεδρικός ναός είναι ένας σωρός από πέτρες και τζάμια», λέει ο αιδεσιμότατος Ράις στην εφημερίδα «Σάντεϊ Τάιμς». «Αυτό είναι αληθινό, αλλά πάρα πολύ απλοϊκό και χάνει το γενικότερο νόημα».

Αυταπάτες

Ο Φ. Κρικ, 86 ετών, πιστεύει ακράδαντα ότι μια μέρα όλη η ανθρωπότητα θα αποδεχθεί ότι η έννοια της ψυχής και η υπόσχεση της αιώνιας ζωής δεν είναι παρά αυταπάτες - όπως ακριβώς αποδέχεται σήμερα ότι η Γη δεν είναι επίπεδη. «Για μερικούς ερευνητές επιστήμονες, η επιστήμη έχει γίνει κάτι σαν νέα θρησκεία», επισημαίνει η βαρόνη Σούζαν Γκρίνφιλντ, καθηγήτρια Φαρμακολογίας και διευθύντρια του Βασιλικού Ινστιτούτου της Βρετανίας. «Αυτή είναι μια ανόητη στάση».