επιχειρήσεις

Επενδύσεις-μαμούθ από τους "μεγάλους", ξενοίκιαστα εκατοντάδες μικρά καταστήματα

Οι δύο ταχύτητες με τις οποίες "τρέχει" η αγορά - και οι οποίες οδηγούν σε αύξηση της συγκέντρωσης στον χώρο του εμπορίου - αποκαλύπτονται και από τις τεράστιες επενδύσεις που προγραμματίζονται για την επόμενη διετία από μεγάλες αλυσίδες και πολυκαταστήματα, αλλά και από την αύξηση (κατά 20%) που παρατηρήθηκε το 2002 στα ξενοίκιαστα μικρά καταστήματα στους εμπορικούς δρόμους της Αθήνας.

Έως το 2004 θα έχουν ολοκληρωθεί πέντε μεγάλες επενδύσεις για τη δημιουργία εμπορικών κέντρων και πολυκαταστημάτων, που θα φιλοξενήσουν γνωστές ελληνικές και ξένες επιχειρήσεις. Ήδη, κατασκευάζεται και αναμένεται να λειτουργήσει τον Σεπτέμβριο του 2003 το νέο πολυκατάστημα της αλυσίδας Φωκά, στην οδό Σταδίου, συνολικής επιφάνειας 8.500 τετραγωνικών μέτρων, το οποίο θα φιλοξενήσει επώνυμες αλυσίδες με τη μέθοδο του shop in shop. Στα τέλη του 2003, θα είναι έτοιμο και το πρώτο πολυκατάστημα ειδών οικιακού εξοπλισμού Λαμπρόπουλος HOME, στην Πλατεία Κοτζιά. Θα φιλοξενεί γνωστές εταιρείες με shop in shop, σε κτίριο 17.100 τετραγωνικών μέτρων. Τον Ιούνιο του 2004 αναμένεται να ανοίξει τις πύλες του και το ανακαινισμένο κτιριακό συγκρότημα του Μετοχικού Ταμείου Στρατού, στην Πλατεία Συντάγματος. Η συνολική επιφάνεια που καταλαμβάνει το ακίνητο είναι 57.000 τ.μ. και η συνολική επένδυση θα είναι της τάξεως των 20 δισ. δρχ. Με την ολοκλήρωσή του, περίπου 120.000 άνθρωποι θα επισκέπτονται κάθε ημέρα τους χώρους του, στους οποίους θα φιλοξενούνται κυρίως εμπορικά καταστήματα (θα καλύπτουν άνω του 50% της συνολικής του επιφάνειας). Ήδη η Picar Α.Ε., που έχει αναλάβει την εκμετάλλευση του ακινήτου, έχει πραγματοποιήσει επαφές με τις εμπορικές αλυσίδες Gallery Lafayette και Harrey Nichols, οι οποίες σκοπεύουν να δημιουργήσουν πολυκαταστήματα στο ανακαινισμένο κτίριο. Κατάστημα στο κέντρο της Αθήνας σχεδιάζει να δημιουργήσει και το πολυκατάστημα επίπλων και ειδών σπιτιού Habitat.

Έβαλαν τις βάσεις

Πρόκειται, ουσιαστικά, για τη συνέχεια των ταχύτατων ρυθμών ανάπτυξης που γνώρισαν τα τελευταία χρόνια τα πολυκαταστήματα και οι επώνυμες αλυσίδες.

Πολλές από αυτές, στη διετία 2000-2002 απέκτησαν καταστήματα μεγάλου μεγέθους σε ορισμένους από τους εμπορικότερους δρόμους της Αθήνας, όπως η Ερμού, η Σταδίου, η Τσακάλωφ, η Βουκουρεστίου και η Σκουφά, θέτοντας στέρεες βάσεις για την επέκτασή τους στο μέλλον. Έτσι, η ισπανική αλυσίδα Zara διαθέτει έξι καταστήματα στο κέντρο της Αθήνας, από τα οποία τρία στην οδό Ερμού, η Hondos Center - που άνοιξε και πολυκατάστημα στην Ομόνοια - απέκτησε πρόσφατα δεύτερο κατάστημα στην Ερμού. Όσο για τις υπόλοιπες, συνεχίζουν την επέκτασή τους, ενώ και νέοι παίκτες μπαίνουν στην αγορά. Στις 20 Δεκεμβρίου εγκαινιάστηκε στην Ερμού το πρώτο πολυκατάστημα καλλυντικών Sephora, ενώ θέσεις πήραν στον εμπορικότερο δρόμο της Αθήνας και η αλυσίδα ρουχισμού Bertolucci, η αλυσίδα ειδών σπιτιού Παρουσίαση και η αλυσίδα γυναικείων ειδών αξεσουάρ Accesorize.

Μάλιστα, η τελευταία εγκαινίασε πριν από τα Χριστούγεννα και το νέο κατάστημά της στην ανακαινισμένη Στοά Κοραή, η οποία εξελίσσεται σε έναν ακόμα εμπορικό πυρήνα του κέντρου της Αθήνας. Γνωστές εταιρείες, όπως η Ελευθερουδάκης, η Τζάννες, η Bag Stories και η Monte Blanc, απέκτησαν καταστήματα στην ανακαινισμένη στοά Νικολούδη, που συνδέει τη Σταδίου με την Πανεπιστημίου.

Η άλλη όψη

Υπάρχει, όμως, και η άλλη όψη των εξελίξεων στην αγορά. "Η λαίλαπα της υπερχρέωσης και ο οξύς ανταγωνισμός από τις μεγάλες αλυσίδες, έχουν οδηγήσει ακόμη και υγιείς μικρές επιχειρήσεις να αναζητούν αλλού φθηνότερη στέγη. Τις θέσεις αυτές έρχονται να καταλάβουν σε κεντρικούς εμπορικούς δρόμους γνωστές φίρμες, δαπανώντας, πολλές φορές, υπέρογκα ποσά", λέει η εκπρόσωπος του Συνδέσμου Κτηματομεσιτών Ελλάδος κ.α. Μαριάννα Σταυροπούλου. Όλες οι ενδείξεις οδηγούν στο συμπέρασμα ότι η κρίση έχει περάσει "για τα καλά" το κατώφλι των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, ενώ και οι δείκτες ασφυξίας εμφανίζουν επιδείνωση. Από τα στοιχεία της Τειρεσίας προκύπτει ότι οι ακάλυπτες επιταγές αυξήθηκαν πέρυσι κατά 29% σε σχέση με το 2001, ενώ με βάση τα στοιχεία τραπεζών 5 στις 100 επιχειρήσεις αδυνατούν να ξεπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, με συνέπεια να αντιμετωπίζουν άμεσο κίνδυνο να χάσουν περιουσιακά τους στοιχεία.

"Η κρίση που αντιμετωπίζουν οι μικρές επιχειρήσεις τα τελευταία χρόνια έχει ως αποτέλεσμα - ακόμα και σε περιοχές που τα ενοίκια έχουν μειωθεί έως και 30% τους τελευταίους μήνες - να μην υπάρχει κανένα ενδιαφέρον", λέει ο κ. Λεωνίδας Παπαγεωργίου, διευθυντής εμπορικών ακινήτων της Lambert Smith Hampton.

Ξενοίκιαστα για μήνες

Στο κέντρο της Αθήνας, εκατοντάδες μικρά καταστήματα παραμένουν ξενοίκιαστα επί μήνες, ενώ εκπρόσωποι της κτηματαγοράς επισημαίνουν ότι ο χρόνος που μένει άδειο ένα μαγαζί έχει διπλασιαστεί, σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια. Για παράδειγμα, στην Ιπποκράτους, πάνω από 50 μαγαζιά είναι ξενοίκιαστα αυτή τη στιγμή, στη Χαριλάου Τρικούπη πάνω από 30 και στην Πατησίων (μόνο στην περιοχή γύρω από την Ομόνοια και συγκεκριμένα στο τρίγωνο Πανεπιστημίου - Μπενάκη - Χαλκοκονδύλη) τα άδεια μαγαζιά ξεπερνούν τα 30. "Στη Σόλωνος τα κενά μαγαζιά είναι γύρω στα 10, όταν πριν από ένα χρόνο, ήταν ζήτημα αν θα έβρισκε κανείς ένα ή δύο άδεια καταστήματα. Παλαιότερα, για παράδειγμα, χρειάζονταν ένας με δύο μήνες μέχρι να μισθωθεί ένα κενό μαγαζί, όταν σήμερα μπορεί να απαιτηθούν τέσσερις ή και περισσότεροι μήνες", λέει χαρακτηριστικά η κ.α. Δίκα Αγαπητίδου, γενική διευθύντρια της Αθηναϊκής Οικονομικής και εκπρόσωπος της Jones Lang LaSalle στην Ελλάδα.