Επιτυμβίως, δια να κλίνω, νομίζω πως όλοι μας κάποιαν μηρέα εκτίμησιν κάνομεν.

Φαινόμενα

4. Η εκμετάλλευση των ορυχείων

Διότι μετρώ και νά με πάνω στο χώμα 66 χρόνια, ορέ Φότη, που τα ακούω όλ' αφτά και παθαίνω μια ψιχολογία -όχι πλέων δι'εμέ και την φουστανέλλα μου- ή το ζύγιασμά της που λέη ο λόγος, μα για τις φέρμελες και τα… τσαπράζια απ' τα παιδιά και τα εγγόνια μας, που θα ακούνε πάλιν και πάλην εις επίπαιδον πολιτισμένης παγκοσμιώτητος το αυτών παραμύθιον.

Θέαμα προετοιμασίας, όχι πολέμου

Η απουσία βαριάς βιομηχανίας στην Ελλάδα περιόριζε το ενδιαφέρον για εκμετάλλευση του υπεδάφους. Δι αφτό σου γράφο… καταλίγων πως εντέλλει πρέπει να έχωμεν πίστιν στην μεταθάννατον ζοήν, αλλά όσων ζούμε να πνεόμεθα και από μίαν αισιοδοξίαν προς έβρωστον επίγειον οικονομίαν, έστο και εις ορίζοντες οκταετίας.

Παρά την αδιάκοπη ροή πληροφοριών για τον πόλεμο που πλησιάζει, το σύστημα επικοινωνίας θα αντιμετωπίσει μια νέα εποχή μετά την απαγόρευση πολεμικών ανταποκρίσεων

Οι δραστηριότητες στο χώρο αυτό είτε αποσκοπούσαν σε εξαγωγές, είτε στην εξυπηρέτηση των περιορισμένων τοπικών αναγκών.

Και… προπαντώς… ι π π ο μ ο ν ή !

ΠΟΠΗ ΔΙΑΜΑΝΤΑΚΟΥ

Για τις τελευταίες, οι δραστηριότητες των λατομείων και η παραγωγή οικοδομικών υλικών είχαν τον πρώτο λόγο.

Διότι κι αυτό μπορεί να περάσει…

Εικόνες πολεμικής προπαγάνδας από τις δύο πολεμικές μηχανές που ετοιμάζονται να συγκρουστούν για να φτιάξουν ατμόσφαιρα αξιοποιώντας τη λειτουργία του επικοινωνιακού συστήματος

Για τις εξαγωγές, το βάρος έπεσε σε μεταλλευτικά προϊόντα που τα ισχυρά βιομηχανικά κράτη της Δυτικής

Και το μαύρο να γίνει πράσινο χρώμα ελπίδος.

Ένα αγχωτικό πινγκ-πονγκ πλάνων και πληροφοριών έχει ξεκινήσει στα παγκόσμια δίκτυα, τα οποία αναμεταδίδουν τις εξελίξεις της διπλωματίας και τις προετοιμασίες του πολέμου, που μουδιάζει το βλέμμα καθώς προσπαθεί να μη χάσει κίνηση και πλάνο.

Ευρώπης χρησιμοποιούσαν ως πρώτες ύλες στη μεταλλουργία τους.

Εγώ τουλάχιστον διεαφτό είμαι σχεδόν βέββαιος, αφού… "ακόμα και η λουφτ-βάφε χρησιμοποιεί φλόου-κότ ", όπως εισχειρίζετο επιμόνος, αλλά ανιδιοτελός, ο Μποστ.

Μουδιάζει και η σκέψη.

Τα προϊόντα αυτά εξάγονταν ακατέργαστα, σε μορφή μεταλλεύματος, ή μετά από στοιχειώδη μόνο επεξεργασία.

Ορισμένοι βρίσκονται στους δρόμους, όπως δείχνει το ρεπορτάζ του Μιχάλη Γρυπιώτη για το «Μήλον της Έριδος» της ΝΕΤ.

Η Ελλάδα, έστω και στις περιορισμένες διαστάσεις της του 19ου αιώνα, είχε ικανοποιητική ποικιλία κοιτασμάτων, συνήθως όμως σε μικρές ποσότητες.

Ένα αλαλούμ πλήθος στους αμερικανικούς δρόμους, άλλοι είναι υπέρ του πολέμου και άλλοι εναντίον, μοιάζουν περισσότεροι αυτοί.

Η ενθάρρυνση της μεθοδικής τους εκμετάλλευσης στις αρχές της δεκαετίας του 1860 με νομοθεσία που επέτρεπε την «εκχώρηση» μεταλλευτικών δικαιωμάτων με ευνοϊκούς όρους, προκάλεσε τη ραγδαία εξέλιξη του κλάδου.

Ένας τρελάρας, γυμνός, με το εσώρουχο μόνο και καουμπόικο καπέλο, τραγουδάει στους δρόμους της Νέας Υόρκης με την κιθάρα του για τον πόλεμο.

Την ίδια εποχή το ενδιαφέρον για μεταλλευτικά και οικοδομικά υλικά είχε ενισχυθεί εξαιτίας διαφόρων συγκυριών, όπως ήταν π.χ. τα έργα για τη διάνοιξη της διώρυγας του Σουέζ (έργο που ολοκληρώθηκε το 1869) αλλά και το ίδιο το άνοιγμα της διώρυγας, που αναβάθμισε συνολικά την Ανατολική Μεσόγειο.

Υπέροχες αντιθέσεις, που τις καταπίνει με θεαματική βουλιμία το μιντιακό θέαμα.

Η πιο γνωστή περιοχή μεταλλευτικής δραστηριότητας υπήρξε, όπως και στην αρχαιότητα, το Λαύριο.

Εικόνες από την ιρακινή τηλεόραση, που προβάλλει στους «Διαξιφισμούς» του ο Νίκος Χατζηνικολάου, προκαλούν χαμόγελο με την προπαγανδιστική τους αφέλεια.

Το 1866 άρχισε εκεί τις εργασίες της μία γαλλοϊταλική εταιρεία (Σερπιέρι-Ρου) με στόχο την εξαγωγή μεταλλεύματος όχι μόνο από τα υπόγεια κοιτάσματα αλλά και από τις «σκωρίες», τα υλικά που είχαν συσσωρευτεί εκεί στη διάρκεια των αιώνων εκμετάλλευσης των ορυχείων κατά την αρχαιότητα.

Με μουσική επένδυση - θυμίζει πολύ τα εγχώρια σκυλάδικα, προκαλώντας πρόσθετους διασκεδαστικούς συνειρμούς στον Έλληνα τηλεθεατή - ένας τραγουδάει για τον Σαντάμ, ένας άλλος απαγγέλλει ποιήματα για το σθένος των Ιρακινών, μια Ιρακινή μαντιλοδεμένη υμνεί με πάθος στον λόγο της τον Σαντάμ και τη χώρα, ενώ πλάνα δείχνουν παρελάσεις και στρατιωτικές ασκήσεις.

Η τεχνολογία της εποχής επέτρεπε την απόσπαση μεταλλεύματος από αυτά τα κατάλοιπα.

Άλλα πλάνα που κάνουν τον γύρο του κόσμου δείχνουν τον Μπους να παίζει με τα σκυλάκια του, με ύφος αμέριμνο, αυτός ο Άρχων του πολέμου, σε μια τρυφερή, ειρηνική δραστηριότητα.

Η εξόρυξη αργύρου και μολύβδου γνώρισε σημαντική άνθηση και πρόσθεσε στις ελληνικές εξαγωγές προϊόντα αξίας πολλών εκατομμυρίων δραχμών.

Ο Σαντάμ, σε τηλεοπτική του εμφάνιση, μιλάει για τον πόλεμο που θα ξεσπάσει όπου γης, αέρας και θάλασσα.

Από τις άλλες εκμεταλλεύσεις ξεχώριζαν εκείνες της Μήλου (θειάφι), της Νάξου (σμύριδα) και της Θήρας (θηραϊκή γη, που χρησιμοποιήθηκε ως οικοδομικό υλικό σε μεγάλα έργα).

Το πανηγύρι της οπτικοακουστικής προπαγάνδας προκαλεί ακόμη και θυμηδία.

Με την οικοδομική ανάπτυξη που γνώρισε η χώρα μετά τη δεκαετία του 1870, εμφανίστηκαν στο προσκήνιο νέα υλικά, όπως το μάρμαρο.

Την ίδια στιγμή, σοβαρότατες αναλύσεις και ανταποκρίσεις επιχειρούν να δώσουν το κλίμα.

Η αξιοποίηση των θαυμάσιων μαρμάρων που διέθετε η χώρα πήρε σημαντικές διαστάσεις κατά τα τέλη του 19ου αιώνα.

Το θέαμα ντοπάρει την πολεμική ατμόσφαιρα.

Σ' αυτήν την κατηγορία οικονομικής δραστηριότητας μπορούμε να εντάξουμε και τις αλυκές, πηγή σημαντικών δημοσίων εσόδων κατά τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα.

Ο ίδιος ο πόλεμος, όμως, δεν θα 'χει εικόνες, σύμφωνα με την αυταρχική μιντιακή προπαγάνδα του αμερικανικού Πενταγώνου.

Αυτή είναι η νέα εκδοχή για την επικοινωνιακή εποχή μας, που μέχρι τώρα αξιοποίησε την τεχνολογία της για να σκηνοθετήσει εικόνες πολέμου - στον Περσικό, το Αφγανιστάν, ακόμη και τη Γιουγκοσλαβία, όπου μπορεί να μην ήταν παρόντα αμερικανικά δίκτυα, ήταν όμως άλλων χωρών και ιδίως τα ελληνικά.

Αν για την παγκοσμιοποίηση ο πρώτος όρος ήταν το καθημερινό επικοινωνιακό πανηγύρι, αυτή η νέα συνθήκη «μη επικοινωνίας», υπό την οποία θα διεξαχθεί η κορυφαία σύγκρουση, δεν μπορεί παρά να είναι καμπή στην εξέλιξή της.

Άραγε, εκείνη η μποντριγιαρική ρήση, ότι σε αυτόν τον τέταρτο παγκόσμιο πόλεμο το διακύβευμα είναι η ίδια η παγκοσμιοποίηση, δείχνει να επαληθεύεται; (Κατά τον Μποντριγιάρ, που θεωρεί ότι τρίτος ήταν ο Ψυχρός Πόλεμος, από τον έναν πόλεμο στον άλλο προχωρούσαμε ολοένα προς μία μοναδική παγκόσμια τάξη πραγμάτων, που πλέον ολοκληρώθηκε φτάνοντας στα όριά της, στην κυριαρχία της μίας δύναμης).

Άραγε, την ίδια ώρα που το παγκόσμιο σύστημα ενημέρωσης παρατάσσει στα «μέτωπα» τις δυνάμεις του και που το τηλεοπτικό θέαμα έχει στήσει το καθιερωμένο πανηγύρι, αντιμετωπίζει και ένα είδος κρίσης στον πυρήνα του; Ήρθε η στιγμή του απόλυτου ελέγχου του;

Μαζί με τα νέα εργαλεία ερμηνείας που θα χρειαστεί η σκέψη για να οριοθετήσει την επομένη ημέρα, τους νέους τρόπους ειρηνικής οργάνωσης, αφού ο ΟΗΕ δείχνει να έχει καταρρεύσει - υπήρξε σαφής ο Γιάννος Παπαντωνίου στους «Διαξιφισμούς» για το θέμα - γιατί να μη δημιουργηθεί η ανάγκη και για νέους κανόνες της παγκόσμιας επικοινωνίας. Το θέμα είναι αν θα τους ορίσουν οι απαγορεύσεις της υπερδύναμης ή οι αντιστάσεις των στρατών των ανταποκριτών. Οι δικοί μας δείχνουν αποφασισμένοι να μείνουν στις επάλξεις.

Οι εκφράσεις που χρησιμοποιεί ο εκπρόσωπος Τύπου της αμερικανικής πρεσβείας, Τόμας Πιρς, καλεσμένος της Άννας Παναγιωταρέα, δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία πάντως για το γεγονός της αυτοπεποίθησης της μεγάλης δύναμης: «Στο Αφγανιστάν θέλαμε να δημιουργήσουμε μια κυβέρνηση…» και «στη Γιουγκοσλαβία θέλαμε να… ». Μα, ποιοι είστε εσείς που θέλετε για τους άλλους; ρωτάει ευθαρσώς η κ. Παναγιωταρέα. Μην ξεχνάτε ότι είχαμε και τους συμμάχους μαζί στις προηγούμενες περιπτώσεις, απαντάει ο κ. Πιρς. Και τώρα έχουν. Ο κόσμος βρίσκεται σε αναστάτωση, το ίδιο και το σύστημα επικοινωνίας, πιο αναγκαίο και ταυτοχρόνως πιο ευαίσθητο από κάθε άλλη φορά.