ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΟΥΛΗΣ

ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ

Μικρό εργαστήριο

ΚΑΤΑΓΓΕΛΕΙ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΤΣΑΡΟΣ

Σχέδια και σκαριφήματα

- Στρέψτε έναν κοίλο καθρέφτη προς τον Ήλιο.

Αυθαιρεσίες βρετανικού… Τύπου

Προβολές στο μέλλον της αρχιτεκτονικής

- Τοποθετήστε ένα σπίρτο μπροστά στον καθρέφτη ώστε επάνω του να σχηματισθεί μία φωτεινή κηλίδα.

Ύποπτες μεθοδεύσεις σε βάρος της ακεραιότητας της χώρας μας, καταγγέλλει ο βουλευτής της ΝΔ και Δ΄ αντιπρόεδρος της Βουλής, Ν. Κατσαρός, με αφορμή τη δημοσίευση χάρτη στο βρετανικό περιοδικό "ECONOMIST", στο οποίο το κρατίδιο των Σκοπίων αποκαλείται "ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ", ενώ η Κεντρική και Δυτική Μακεδονία απεικονίζονται ως περιοχές υπό αυτονόμηση.

ΣΟΥΖΑΝΑ ΑΝΤΩΝΑΚΑΚΗ

- Μετακινήστε το σπίρτο, ώστε να σχηματιστεί επάνω του η μικρότερη δυνατή κηλίδα.

Στο χάρτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό, η ελληνική Μακεδονία χωρίζεται σε κεντρική και δυτική και οι περιοχές περιβάλλονται από τις ίδιες διάστικτες γραμμές όπως το Κόσοβο.

Τα σχέδια για το μέλλον, η αναπόληση και η επανεκτίμηση του παρελθόντος είναι συνηθισμένα τις ημέρες αυτές των εορτών.

Το σπίρτο ανάβει!

Με ερώτηση που κατέθεσε στη Βουλή, ο κ. Κατσαρός επισημαίνει ότι ζητήθηκαν διευκρινίσεις και οι εξηγήσεις που δόθηκαν είναι ότι η "Κεντρική και Δυτική Μακεδονία περιβάλλονται από τις ίδιες διάστικτες γραμμές με το Κόσοβο, διότι αντιμετωπίζουν πρόβλημα αυτονόμησης"!!

Με την ευκαιρία αυτή, διαπιστώνω ένα σύμπτωμα που ακολουθεί την αρχιτεκτονική δραστηριότητα τις παραμονές των διακοπών, χειμώνα και καλοκαίρι.

Πώς ερμηνεύετε αυτό το φαινόμενο;

Η κυβέρνηση δε δικαιούται να εφησυχάζει, αλλά οφείλει να αντιδράσει και να διαμαρτυρηθεί για όσα εις βάρος της χώρας μας εν κρυπτώ και παραβύστω "τεκταίνονται", υπογραμμίζει ο βουλευτής της ΝΔ και καλεί τον υπουργό Εξωτερικών να ενημερώσει το κοινοβούλιο σε ποιες ενέργειες θα προβεί για την αντιμετώπιση των ύποπτων αυτών μεθοδεύσεων.

Πρόκειται για μια έξαρση των απαιτήσεων που αναφέρονται σε παραδόσεις σχεδίων, στους εργοδότες, σύμφωνα με τον όρο που συνηθίζεται στο επάγγελμα.

Θα μπορούσατε να πετύχετε το ίδιο και με ένα κυρτό καθρέπτη;

Λες και ο χρόνος και χώρος συμπιέζονται τις ημέρες αυτές που προηγούνται της χαλάρωσης και εμφανίζεται επιτακτική η ανάγκη της ολοκλήρωσης μιας τουλάχιστον φάσης της μελέτης.

Γιατί ναι ή γιατί όχι;

Έτσι, λοιπόν, μέσα σ' αυτή τη συνηθισμένη για μας εδώ και πολλά χρόνια ανάμειξη της εορταστικής ατμόσφαιρας με την έξαρση της σχεδιαστικής δραστηριότητας, σκεφτόμουν τις διαδοχικές φάσεις που προϋποθέτει η ολοκλήρωση μιας πλήρους αρχιτεκτονικής μελέτης: σκαρίφημα (σκίτσο), σχέδιο, κατασκευή, κατοίκηση.

Εικόνα 3.21 Οι ανακλώμενες ακτίνες μιας παράλληλης προσπίπτουσας δέσμης σε ένα κυρτό καθρέπτη αποκλίνουν

Μια σειρά, μια ακολουθία, που επαναλαμβάνεται τελετουργικά ακόμα και σήμερα με όλες τις ανατροπές που συνεπάγεται η χρήση του ηλεκτρονικού υπολογιστή και αναφέρεται σε όσες μελέτες διερευνούν με όλα τα δυνατά μέσα προτάσεις συνθετικές που αναφέρονται σε σχέσεις, αναλογίες, διαδρομές, δηλαδή σε μια ποιητική προσέγγιση του χώρου, με πρόθεση να ξεπεράσουν την απλοϊκή, μονοσήμαντη σχεδιαστική μεταφορά σε μια επιλεγμένη κλίμακα των δεδομένων του προγράμματος, χωρίς την αναδιοργάνωση που προκύπτει από την επεξεργασία του.

Εικόνα 3.22 Όταν στην εστία ενός κοίλου καθρέφτη τοποθετήσουμε μια πηγή φωτός, οι ανακλώμενες ακτίνες είναι παράλληλες μεταξύ τους.

Θα ήθελα όμως να σταθώ σήμερα στην πρώτη φάση αυτής της προσέγγισης ενός αρχιτεκτονικού θέματος: στο σκίτσο ή στο σκαρίφημα, λέξεις συνώνυμες που παραπέμπουν στην πρώτη αναγνώριση του χώρου του οποίου διερευνάται η "εξημέρωση" ώστε να γίνει κατοικήσιμος.

Εικόνα 3.23 Πεδίο ορατότητας σε επίπεδο και κυρτό καθρέφτη.

Θα ήτανε άραγε δυνατό να υποθέσω ότι η λέξη σκαρίφημα προέρχεται από το ομηρικό ρήμα "σκαίρω" που σημαίνει πηδώ και χορεύω;

Η πρώτη αναγνώριση της γης που θα παραλάβει το κτίριο απαιτεί μια προσέγγιση σχεδόν χορευτική, η επινόηση ξεδιπλώνεται δειλά δειλά, πολιορκώντας όλο και πιο κοντά, αναλογίες, επαναλήψεις, στροφές και διαδρομές, μετατοπίσεις και άξονες, επάλληλες προσεγγίσεις και ιδέες, που συνειδητοποιούνται στο διάστημα της διερεύνησης των εναλλακτικών λύσεων· τότε αναπτύσσεται μια σχέση ανάμεσα στο χαρτί και στο χέρι που κινεί το μολύβι, το κάρβουνο, την πένα…

Μνήμη πολύτιμη που συνδέει την αρχιτεκτονική με το σκαρίφημα: ο Δημήτρης Πικιώνης, σκυμμένος πάνω στο χαρτί, με εκείνο το στοχαστικό βλέμμα μέσα από τα χοντρά του γυαλιά, συντονισμένο με τα ψιθυριστά λόγια του, να οδηγεί με χαρακτηριστικές κινήσεις το μολύβι ή το κάρβουνο - εικόνα ανεκτίμητη σε καιρούς που διακυβεύεται η σχέση χέρι - αίσθημα, σώμα - χώρος.

Το σκαρίφημα, το σκαρί και το σκαρώνω, λέξεις με κοινή καταγωγή, μας ταξιδεύουν σε περιπέτειες και λύσεις ευρηματικές για καλοτάξιδα καράβια… Ο Φαίδρος στον διάλογό του με τον Σωκράτη στον "Ευπαλίνο" του Ρ. Valery περιγράφει την κατασκευή ενός σκάφους - ενός ξύλινου οικοδομήματος - που σκάρωσε με πάθος ένας πολύξερος και παράξενα πολύπλευρος Φοίνικας, με επίγνωση ότι ένα καράβι πρέπει να γεννιέται από τη γνώση των μυστικών της θάλασσας, να πλάθεται σχεδόν από το κύμα το ίδιο.

Η μορφή του κάθε "σκάφους", που εκτίθεται στα εμπόδια των καιρών - κι αυτό δεν αναφέρεται μόνο στην αρχιτεκτονική - απαιτεί μια επίπονη διερεύνηση μέσα από διαδοχικές ευρηματικές προσεγγίσεις που αναφέρονται στη φύση των δεδομένων, μακριά από ευκολίες και επιπόλαια τεχνάσματα: "Συγκέντρωνε τον στοχασμό του στο πώς γεννιέται η φουρτούνα και η μπουνάτσα, εξέταζε τις ιδιοτροπίες και τις μεταμέλειες της αύρας, τις αβεβαιότητες των βυθών και των περασμάτων καθώς και τις προδοτικές φυρονεριές…".