"Ναύτης με λουλούδι" (1947) από την αναδρομική έκθεση του Νίκου Εγγονόπουλου, από τις πλέον επιτυχείς της διοργάνωσης του 1997.

ΣΤΗΛΗ ΑΛΑΤΟΣ

Κείμενο 3 [Διαβατήριο για τη ζωή η βασική εκπαίδευση]

ΕΚΘΕΣΗ-ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ

Νεκροθάφτες

Ο απολογισμός των προσπαθειών που καταβλήθηκαν κατά τον 20ό αιώνα για την αύξηση των εκπαιδευτικών ευκαιριών χαρακτηρίζεται από έντονες αντιθέσεις.

Εικόνες και μνήμες του '97

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΔΑΝΙΚΑΣ

Ο αριθμός των μαθητών στα σχολεία της πρωτοβάθμιας και της δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης σε όλο τον κόσμο αυξήθηκε από 250 περίπου εκατομμύρια το 1960 σε περισσότερα από 1.000 εκατομμύρια σήμερα.

Από τις 12 Απριλίου και για έξι μήνες στην Αποθήκη 4 του λιμανιού η μεγάλη απολογιστική έκθεση των εκδηλώσεων της Πολιτιστικής

Ο ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ έχει διεθνοποιηθεί καλλιτεχνικώς.

Ο αριθμός των ενηλίκων που γνωρίζουν γραφή και ανάγνωση σχεδόν τριπλασιάστηκε μέσα σ' αυτό το χρονικό διάστημα, και από 1.000 περίπου εκατομμύρια που ήταν το 1960 ξεπερνά τα 2.700 εκατομμύρια σήμερα.

Μπορεί το 1997 να πέρασε ανεπιστρεπτί και να άφησε ποικίλες εντυπώσεις στο φιλοθεάμον κοινό της Θεσσαλονίκης, ωστόσο ο υπό εκκαθάριση Οργανισμός Πολιτιστικής Πρωτεύουσας αναλαμβάνει να μας υπενθυμίσει τις εκδηλώσεις, που φιλοξένησε στο πλαίσιο του καλλιτεχνικού του προγράμματος, με μία έκθεση - απολογισμό, που θα εγκαινιαστεί την Κυριακή 12 Απριλίου, παρουσία των τριών εποπτευόντων υπουργών Ευάγγελου Βενιζέλου, Κώστα Λαλιώτη και Φίλιππου Πετσάλνικου.

Μέσα σε κάτι λιγότερο από τέσσερις μήνες παρήλασαν καμιά δεκαριά σπουδαίες ταινίες που προέρχονται τόσο από τις μεγάλες, αλλά τριτοκοσμικές χώρες του πλανήτη, όσο και από τις πλέον… ασήμαντες της Δύσης.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμη 885 εκατομμύρια αναλφάβητοι ενήλικες στον κόσμο, και πιο συγκεκριμένα, δύο στις πέντε γυναίκες και ένας στους πέντε άντρες.

Η απολογιστική έκθεση περιλαμβάνει ταμπλό με προγράμματα, φωτογραφίες και αφίσες κατά χρονολογική σειρά, ενώ σε ειδικό χώρο θα πραγματοποιούνται βιντεοπροβολές με αποσπάσματα από τις εκδηλώσεις του '97.

Από τη Βραζιλία μέχρι το Ιράν, από τη Φινλανδία μέχρι την Ινδονησία και από την Κίνα μέχρι τους… Εσκιμώους.

Η φοίτηση στη βασική εκπαίδευση απέχει πολύ από το να είναι καθολική.

Η έκθεση αποτελεί μέρος του απολογιστικού προγράμματος του ΟΠΠΕ, που θα περιλαμβάνει έργα του τεχνικού προγράμματος, φωτογραφίες κτιρίων που έχουν ολοκληρωθεί και αναλυτικά οικονομικά στοιχεία για το κόστος του καλλιτεχνικού και τεχνικού προγράμματος του Οργανισμού.

Η μόνη κινηματογραφία που εξακολουθεί να διάγει περίοδο διαρκούς χειμερίας νάρκης είναι η ελληνική.

Το ίδιο ισχύει και για την ολοκλήρωση της φοίτησης σ' αυτήν.

Προγραμματίζονται επίσης δεκαέξι ημερίδες και συζητήσεις γύρω από το έργο της Πολιτιστικής και τη διαχείριση των κτιρίων που αφήνει στην πόλη.

Καταναλώνονται και επενδύονται εκατοντάδες εκατομμύρια, αλλά ουδεμία πρόσφατη παραγωγή made in Greece απασχόλησε σοβαρά κανέναν και πουθενά.

Εκατόν τριάντα εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, ενώ άλλα 100 εκατομμύρια γράφονται στο σχολείο αλλά δε συμπληρώνουν τα τέσσερα χρόνια φοίτησης σ' αυτό, που θεωρούνται ως το ελάχιστο ασφαλές όριο για να μην ξεχάσουν όσα έμαθαν, δηλαδή την ανάγνωση και τη γραφή.

Στις ημερίδες έχουν προσκληθεί καλλιτέχνες, εκπρόσωποι φορέων της πόλης, πανεπιστημιακοί και δημιουργοί, που έχουν παρέμβει στο παρελθόν σε θέματα πολιτισμού.

Απόδειξη, η παντελής απουσία μας από το φετινό Φεστιβάλ Βερολίνου.

Η ανισότητα των δύο φύλων, παρόλο που αμβλύνεται, εξακολουθεί να είναι σκανδαλωδώς μεγάλη παρά τα συντριπτικά αποδεικτικά στοιχεία που υπάρχουν για το πόσο ωφελείται ολόκληρη η κοινωνία από την εκπαίδευση των γυναικών.

Αντικείμενο εξέτασης θα αποτελέσει, μεταξύ άλλων, και η πρόταση του υπουργού πολιτισμού Ευάγγελου Βενιζέλου για τη σύσταση ενός ευέλικτου σχήματος με την ονομασία "Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης", που θα συντονίζει τη δράση των πολιτιστικών φορέων της πόλης.

Ο λόγος είναι ευεξήγητος.

Για να προσεγγίσουμε εκείνους που παραμένουν αποκλεισμένοι από την εκπαίδευση, δεν αρκεί μόνο να επεκτείνουμε τα εκπαιδευτικά συστήματα που ήδη υπάρχουν.

Όπως τονίζει ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΠΠΕ Κώτσας Λοΐζος, "στόχος είναι να προκύψει κάτι για τη διαχείριση των έργων" και διευκρινίζει ότι στις ημερίδες έχουν κληθεί να συμμετάσχουν και επικριτές της Πολιτιστικής.

Οι μεγαλοπαράγοντες του υπουργείου Πολιτισμού και του Κέντρου Κινηματογράφου έχουν μεταβληθεί σε νεκροθάφτες κάθε ανησυχίας, κάθε κοινωνικής ευαισθησίας, κάθε καλλιτεχνικής πρωτοτυπίας.

Χρειάζεται να σχεδιάσουμε και να αναπτύξουμε νέα πρότυπα εκπαίδευσης και νέα συστήματα μετάδοσης της γνώσης, προσαρμοσμένα σε συγκεκριμένες ομάδες του πληθυσμού, με συντονισμένη προσπάθεια, που θα στοχεύει στην εξασφάλιση επαρκούς και ποιοτικά υψηλής βασικής εκπαίδευσης για κάθε παιδί και για κάθε ενήλικα.

Μαρία Παπαδοπούλου

Φανταστείτε πως το «ρετιρέ» της φετινής χρονιάς είναι μια συμπαθητική κομεντί, που ζήτημα είναι αν θα περάσει ως υποσημείωση στην Ιστορία. Η βασική εκπαίδευση θα μπορούσε να οριστεί ως μια αρχική εκπαίδευση (επίσημη ή ανεπίσημη), η οποία καλύπτει την ηλικιακή περίοδο από το 3ο περίπου ως το 12ο τουλάχιστον έτος. Κύριοι, στη θέση σας θα είχα… αυτοπυροβοληθεί! Η βασική εκπαίδευση είναι αναντικατάστατο "διαβατήριο για τη ζωή", που επιτρέπει σε όλους να επωφεληθούν από αυτήν, να επιλέγουν αυτό που θέλουν να κάνουν, να συμμετέχουν στην οικοδόμηση του κοινού μέλλοντος και να μαθαίνουν διαρκώς. Η βασική εκπαίδευση είναι αναγκαία, αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε με επιτυχία την ανισότητα τόσο ανάμεσα στα δύο φύλα όσο και μεταξύ και εντός των διάφορων χωρών. Αποτελεί το πρώτο βήμα στην προσπάθεια άμβλυνσης των σοβαρών διακρίσεων που ταλαιπωρούν πολλές ανθρώπινες ομάδες, όπως είναι οι γυναίκες, οι αγροτικοί πληθυσμοί, οι φτωχοί των πόλεων, οι περιθωριοποιημένες εθνικές μειονότητες, τα εκατομμύρια παιδιών που εργάζονται και δεν πηγαίνουν σχολείο.

ένθετο "ΤΟ ΒΗΜΑ/ΙΣΤΟΡΙΑ" εφημ. ΤΟ ΒΗΜΑ, 2003

UNESCO, Εκπαίδευση, ο θησαυρός που κρύβει μέσα της, Έκθεση της Διεθνούς Επιτροπής για την Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα υπό την προεδρία του Jacques Delors, μτφρ. Ομάδα εργασίας του Κέντρου Εκπαιδευτικής Έρευνας, εκδ. Gutenberg, 1999

Ερωτήσεις κατανόησης 1. Ποια σημαντικά βήματα έγιναν στην εκπαίδευση μετά το 1960 αλλά και ποια προβλήματα εξακολουθούν να υπάρχουν; 2. Τι είναι η βασική εκπαίδευση και γιατί είναι τόσο αναγκαία, ώστε να χαρακτηρίζεται "διαβατήριο για τη ζωή";