• 1) Εορταστική συγκέντρωση πλήθους
  • α) προς τιμήν κάπ. θεού:
    • Τα πανηγύρια … διά την τιμήν … και δόξαν του πανάγαθου και μπορεμένου Δία (Σουμμ., Παστ. φίδ. Β́ [76])·
  • β) με την ευκαιρία μιας θρησκευτικής γιορτής:
    • (Διαθ. 17. αι. 9^169‑170)·
  • γ) (συνεκδ.) οι άνθρωποι που μετέχουν σε μια τέτοια συγκέντρωση:
    • εκάψασιν εκεί το μοναστήριν, … που τάγιζεν ξένους και πτωχούς κι όλον το παναγύριν (Θρ. Κύπρ. 68).
• 2)
  • α) Εμποροπανήγυρη, παζάρι:
    • έπεψέ τον εις ένα παναγύριν κάτι γαδάρους να πουλήσει (Άνθ. Χαρ. (κυπρ.) 124)·
  • β) (σε μεταφ.):
    • ούτος ο κόσμος πέφυκε λοιπόν ως πανηγύριν. Ως πραγματεύετ’ έκαστος, ούτως απολαμβάνει (Διήγ. πόλ. Θεοδ. 141).
• 3) Ομαδικός εορτασμός, διασκέδαση, με αφορμή ένα σημαντικό γεγονός:
  • απείτις τους νικούσανε (ενν. τους Τούρκους), εκάναν πανηγύρι (Τζάνε, Κρ. πόλ. 518¹⁵· Μαχ. 92³⁴).

[<ουσ. πανήγυρις. Ο τ. παναγύρι στο Somav.· ο τ. παναγύριν και σήμ. ποντ. και κυπρ. Ο τ. ‑ι στο Βλάχ. και σήμ. Διάφ. τ. σήμ. ιδιωμ. Η λ. (‑ιον) τον 4. αι.]