• I. Ενεργ.
  • 1) Γνωρίζω, ξέρω:
    • (Λίβ. N 1546), (Ασσίζ. 29¹⁸).
  • 2) Μπορώ (να κάμω μια ενέργεια):
    • ο κατ’ αλήθειαν φίλος, οπού εγνωρίζει να πονεί του φίλου του τους πόνους (Λίβ. Esc. 3072).
  • 3) Γνωρίζομαι με κάπ., ξέρω κάπ.:
    • Κυπρίδημος εκράζετο, πολλοί τον εγνωρίζα (Ερωτόκρ. Β´ 505).
  • 4) Γνωρίζω (ως ερωτικό σύντροφο):
    • εγώ άνδρα δεν εγνωρίζω (Χριστ. διδασκ. 73).
  • 5) Αναγνωρίζω κάπ. ή κ.:
    • είδεν ο Ιωσέφ τους αδερφούς του και εγνώρισέ τους (Πεντ. Γέν. XLII 7)·
    • ουδέν επείκαζεν καλά να αγνωρίσει την ασθένειάν του (Ασσίζ. 183⁶).
  • 6) Ξεχωρίζω:
    • πώς αγρώνισεν (ενν. τον τίμιον σταυρόν) του Χριστού απέ τους ληστάδας (Μαχ. 4²²).
  • 7) (Προκ. για σφάλμα) αναγνωρίζω, ομολογώ:
    • (Μαχ. 166²³).
  • 8) Θεωρώ, αναγνωρίζω, παραδέχομαι κάπ. ή κ. ως …:
    • πολεμάρχους θαυμαστούς εσάς να σας γνωρίζου (Τζάνε, Κρ. πόλ. 572²⁴)·
    • αφέντης εγνωρίσθη (Κορων., Μπούας 80· Φορτουν. Ε´ 95).
  • 9) Καταλαβαίνω, αντιλαμβάνομαι:
    • το βεργίν εγνώρισεν (ενν. η Ροδάμνη) ότι απ’ εκείνον ένι (Λίβ. P 1337)·
    • τώρα αγρωνίζω φανερά το πειν του αμιράλη ως τα έργατά του (Μαχ. 480⁴).
  • 10) Βεβαιώνομαι, πείθομαι:
    • χωρίς να γρωνίσει και έχει δίκαιον; (Μαχ. 260³).
  • 11) Μαθαίνω:
    • εκείνον τον νεκρόν να τον ανασκάψουσιν, διά να αγνωρίσουν πώς επέθανεν (Ασσίζ. 24⁴).
  • 12) Γνωρίζω, νιώθω κ.:
    • να μηδέν έχει ανάπαψη στον κόσμο γνωρισμένα (Πανώρ. Ε´ 90).
  • 13) Ανακοινώνω:
    • προαπήλθεν εις τον αμιράν και εγνώρισεν ότι θέλει γενέσθαι την αγάπην (Σφρ., Χρον. 26⁵).
• II. (Μέσ.) αναγνωρίζω, παραδέχομαι κ.:
  • αγνωρίζεται την εγγυμασίαν άνευ δυναστείας μαρτύρων (Ασσίζ. 60³).

[αρχ. γνωρίζω. Ο τ. γρω‑ στο Meursius (γρο‑). Οι τ. και σήμ. ιδιωμ. (ΙΛ, λ. γνω‑). Η λ. και σήμ.]