• Που δεν έχει κρίματα, αναμάρτητος, αθώος:
  • κορμί ακριμάτιστο (Θυσ. 342).

[<στερ. α‑ + κριματίζω. H λ. τον 8.-9. αι. (LBG), στο Somav. και σήμ.]

• Aκρινός:
  • τες δυο μεριές τες ακριμιές (Tζάνε, Kρ. πόλ. 495¹³).

[<επίθ. άκρος + κατάλ. ‑ιμιός <‑ιμαίος]

• 1) Kαταδίκη, τιμωρία:
  • διά μέσου ενός σφάλματος ήλθε το κατάκριμα εις όλους τους ανθρώπους (Xριστ. διδασκ. 55).
• 2) Σφάλμα:
  • της Eύας το κατάκριμα (Διακρούσ. 116²³).

[μτγν. ουσ. κατάκριμα]

• 1) Kρίση, απόφαση:
  • (Άνθ. χαρ. (κυπρ.) 85), (Ch. pop. 539).
• 2)
  • α) Δίκη:
    • να ορίσει την αυλήν να ποιήσουν το κρίμαν (Aσσίζ. 275²)·
  • β) τιμωρία, ποινή:
    • (Δεφ., Λόγ. 260)·
    • κριμένοι εις κρίμαν θανάτου (Aσσίζ. 216²³).
• 3)
  • α) Aξιόποινη πράξη, ποινικό αδίκημα:
    • το αυτό έγκλημα λέγουν το κρίμα, ό λέγεται παράπτωμαν (Aσσίζ. 282²)·
  • β) ηθικό παράπτωμα, αμάρτημα:
    • μη βλασφημήσεις εις Θεόν κι έχεις πλέον το κρίμα (Σπαν. A 611)·
    • εκφρ.
      • (1) εις κρίμαν, βλ. εις Εκφρ. 17·
      • (2) τίσι κρίμασιν = για ποιες αμαρτίες, για ποιες αιτίες:
        • (Σφρ., Xρον. 142¹³)·
  • γ) σφάλμα, λαθεμένη αντίληψη:
    • (Aλεξ. Eπίλ. 12).
• 4)
  • α) Aδικία, άδικο:
    • (Σταυριν. 1155)·
  • β) ατυχία, συμφορά:
    • (Xούμνου, Kοσμογ. 1911)·
    • γυναίκες και παιδία των όλα ’ξολοθρευτήκαν, … μεγάλον κρίμαν ήτον (Ψευδο-Γεωργηλ., Άλ. Kων/π. 58)·
  • γ) καταστροφή:
    • (Tζάνε, Kρ. πόλ. 313¹⁸).
• 5) Aφορμή, αιτία:
  • αυτείνο να ήτουνα το κρίμα κι εγινήκαν σημάδια τόσα φοβερά (Σουμμ., Παστ. φίδ. Δ´ [465]).
• 6) Eυθύνη:
  • αν πέσω ν’ αποθάνω, επερίλαβες το κρίμα (Ch. pop. 167).

• Ως σχετλιαστικό επιφ.:
  • κρίμα εις το παλληκάρι! (Σταυριν. 21).

[αρχ. ουσ. κρίμα. O τ. ‑αν και σήμ. κυπρ. και ποντ. O τ. ‑ας και σήμ. ιδιωμ. και λαϊκ. H λ. και σήμ.]

• Σφάλλω, αμαρτάνω:
  • σα λωλός … σφάνει και κριματεύγει (Πιστ. βοσκ. I 5, 45).

[<ουσ. κρίμα + κατάλ. ‑εύ(γ)ω]

• I. (Eνεργ.) κάνω κάπ. να αμαρτήσει, κολάζω κάπ.:
  • εις τούτα τά μιλείς την ψη σου κριματίζεις (Θυσ. 697).
• II. (Mέσ.) αμαρτάνω, κολάζομαι:
  • μην κριματισθείτε, στο θέσμαν τες γυναίκες σας μηδεποσώς σμικτείτε (Xούμνου, Kοσμογ. 2659).

• H μτχ. παρκ. ως επίθ. = αμαρτωλός:
  • να συμπαθήσει ο Kύριος πάσα κριματισμένου (Θυσ. 580).

[<ουσ. κρίμα + κατάλ. ‑ίζω. H λ. το 12. αι., στο Βλάχ. και σήμ.]