Εγκυκλοπαιδικός Οδηγός 

Γλώσσα της εικόνας και εκπαίδευση [Ε12] 

Ουρανία Σέμογλου (2001) 

Κείμενο 1: Σέμογλου, Ο. 1998. Κόμικς και κωμικό στοιχείο: μια ψυχαναλυτική προσέγγιση ενός σημειωτικού είδους. Διδακτορική Διατριβή, Τμήμα Νηπιαγωγών, Α.Π.Θ., σελ. 58-59.

Ενώ ο Φλωμπέρ υπαινίσσεται μια συνδηλωτική ένδεια του γραφισμού εξαιτίας της συγκεκριμενοποιητικής λειτουργίας, ο Walt Disney αντιμετωπίζει τον γραφισμό ως ελλειπτική γραφή όταν σχολιάζει: "Η μαύρη γραμμή που περιβάλλει τους ήρωες των κόμικς είναι και αυτή απλοποιημένη, εφόσον ευνοεί τη σιλουέτα σε σχέση με τη μάζα του σώματος".

Στα κόμικς ο γραφισμός, εξαιτίας των λόγων που προαναφέραμε και ως το κατεξοχήν μέσο πληροφόρησης, έχει τη δυνατότητα να ανταποκριθεί στην πληροφορική λειτουργία του λόγου και μάλιστα με τα χαρακτηριστικά που αποδίδει η παιδικότητα στην λειτουργία αυτή, δηλαδή εξωτερικότητα, υλικότητα και, κατά συνέπεια, συγκεκριμενοποίηση.

Η τάση αυτή εύκολα οδηγεί στην υπεραπλούστευση. Έτσι μερικοί σχεδιαστές έφτασαν να μη σχεδιάζουν σε ορισμένα από τα πρόσωπά τους το σύνολο της κόμης, αλλά μόνο το περίγραμμα. Επίσης το στόμα των ηρώων του Schultz, για παράδειγμα, δεν είναι σχεδιασμένο όταν αυτοί είναι βουβοί και ανέκφραστοι.

Την αντίστοιχη τάση για απλοποίηση βρίσκουμε ακόμη και στα ρεαλιστικά κόμικς. Μόνο που εδώ είναι εντονότερη μια προσπάθεια υπερτόνισης κάποιων χαρακτηριστικών των ηρώων με στόχο να αποδοθεί με ευκρίνεια η πληροφορία. "Όσον αφορά το ρεαλιστικό κόμικς, υπάρχει κι εκεί κάποια απλοποίηση, κατά τη γνώμη μου, αλλά αυτή τη φορά υπερβάλλοντας ορισμένα χαρακτηριστικά και όχι απλοποιώντας τα. Στις ρεαλιστικές σειρές, τα γεγονότα και οι κινήσεις είναι "μεγαλοποιημένα", "δραματοποιημένα": εξού και ο σημαντικός ρόλος του σώματος και του ντεκόρ, κυρίως στους Harold Foster (Ταρζάν και Πρίγκιπας Βάλιαντ), Burne Hogarth (Ταρζάν), Joe Shuster (Σούπερμαν), Bob Kane (Μπάτμαν), Steve Ditko (Σπάιντερμαν) […] " […].

Την ίδια πληροφορική λειτουργία με μια τάση απλουστευτική, χωρίς βέβαια να υπάρχει πρόθεση γι' αυτό, έχει και ο παιδικός γραφισμός. "Ο απλοϊκός τρόπος που μιμείται το παιδικό σχέδιο, είναι μια απεικόνιση κατά λανθάνοντα τρόπο, αδέξια που αποκλίνει προφανώς από την πραγματικότητα αλλά που επιδιώκει να μεταδώσει κάτι από αυτήν. Το ιχνογράφημα είναι μια μορφή της "σημαντικής" λειτουργίας που βρίσκεται στα μισά του δρόμου ανάμεσα στο συμβολικό παιχνίδι, που μ' αυτό παρουσιάζει την ίδια λειτουργική ευχαρίστηση και τον ίδιο αυτοτελισμό, και την νοητική εικόνα που με αυτή μοιάζει στην προσπάθεια μίμησης του πραγματικού" […].

Στη λειτουργία απλούστευσης του γραφισμού θα μπορούσαμε να εντοπίσουμε μια συγγένεια σε σχέση με τη λειτουργία του αστείου: "Το αστείο μας επιβάλλει την ακαμψία του αντί να δανειστεί από εμάς την ευκαμψία μας. Δεν το περιπλέκουμε. Αντίθετα, είναι εκείνο που μας απλοποιεί".

Τελευταία Ενημέρωση: 16 Ιούν 2010, 13:19