Α. Ταρκόφσκι «ΣΜΙΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΟ ΧΡΟΝΟ», εκδ. Νεφέλη

Η τέχνη απευθύνεται σε όλους, με την ελπίδα ότι θα αφήσει ίχνη, θα γίνει αισθητή, θα συνταράξει και θα γίνει αποδεκτή, θα κερδίσει ανθρώπους, όχι με αδιάσειστα λογικά επιχειρήματα, παρά με την πνευματική ενέργεια, με την οποία φορτίζει ο καλλιτέχνης ένα έργο. Και η μόνη προκαταρκτική μάθηση που απαιτεί η τέχνη δεν συνιστά επιστημονική εκπαίδευση, παρά ξεχωριστό πνευματικό μάθημα.

Η τέχνη γεννιέται και στεριώνει εκεί όπου υπάρχει διαχρονική και ακόρεστη δίψα για το πνευματικό, το ιδεώδες· μια δίψα που οδηγεί τους ανθρώπους στην τέχνη. Η σύγχρονη τέχνη έχει πάρει λανθασμένη τροπή, καθώς εγκαταλείπει την αναζήτηση του νοήματος της ύπαρξης και επικυρώνει την αυταξία του ατόμου. Ό,τι φιλοδοξεί να είναι τέχνη αρχίζει να μοιάζει εκκεντρική ενασχόληση διαβλητών προσώπων, που υποστηρίζουν ότι κάθε ατομική δραστηριότητα έχει καθαυτήν αξία, απλώς και μόνο ως επίδειξη πεισματικής επιμονής. Στην καλλιτεχνική δημιουργία όμως η προσωπικότητα δεν επιβάλλεται, παρά υπηρετεί μιαν άλλη, υψηλότερη και συλλογική ιδέα. Ο καλλιτέχνης είναι πάντοτε υπηρέτης και προσπαθεί μονίμως να ξεπληρώσει το χάρισμα που του δόθηκε. Αλλά ο σύγχρονος άνθρωπος δεν θέλει να κάνει την παραμικρή θυσία, ακόμα κι αν μόνο με τη θυσία επιβεβαιώνεται. Αυτά τα βασικά πράγματα σιγά σιγά τα ξεχνούμε και χάνουμε αναπόφευκτα κάθε αίσθηση του προορισμού μας…

Όταν αναφέρομαι στην επιθυμία για το ωραίο, στο ιδεώδες ως τελικό σκοπό της τέχνης, η οποία και γεννιέται από τη δίψα γι' αυτό το ιδεώδες , δεν εννοώ διόλου ότι η τέχνη θά 'πρεπε να μείνει μακριά από τη «βρωμιά» του κόσμου.

Α. Ταρκόφσκι (1932-1988): Κορυφαίος Ρώσος σκηνοθέτης του κινηματογράφου. Έργα του: Σολάρις, Καθρέφτης, Στάλκερ, Νοσταλγία, Θυσία κ.ά.