ΚΡΙΣ ΠΑΤΕΝ Ελπίζω η Ευρώπη να μιλήσει με μία φωνή στο θέμα του Ιράκ

ΦΙΛΙΟΣ ΣΤΑΓΚΟΣ

Η εμπειρία της Ελλάδας στα Βαλκάνια, τον αραβικό κόσμο και τη Μέση Ανατολή μπορεί να βοηθήσει αποφασιστικά στο εξάμηνο της ελληνικής προεδρίας που έχει μία δύσκολη ατζέντα, λέει σε συνέντευξή του στα "ΝΕΑ" ο επίτροπος για τις εξωτερικές σχέσεις της Ένωσης κ. Κρις Πάτεν.

ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ.

Ο Βρετανός επίτροπος εκφράζει επίσης την ελπίδα ότι η Ε.Ε. θα μπορέσει να μιλήσει με μία φωνή στο θέμα του Ιράκ, κάτι που θα είναι ευκολότερο να γίνει, όπως λέει, αν η πολιτική αυτή βασιστεί σε ψηφίσματα του ΟΗΕ.

Ποιες είναι οι σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ελληνική προεδρία στη διεθνή εκπροσώπηση της Ε.Ε.;

Η ελληνική προεδρία αντιμετωπίζει μία πραγματικά δύσκολη ατζέντα και είμαστε τυχεροί που ορισμένα ζητήματα είναι πολύ οικεία στην Ελλάδα για λόγους ιστορίας και εμπειρίας. Η κατάσταση στη Μέση Ανατολή πάει από το κακό στο χειρότερο και στον Περσικό Κόλπο μπορεί να γίνει πολύ επικίνδυνη έως εκρηκτική μέσα στους επόμενους μήνες. Στα ζητήματα αυτά η Ελλάδα έχει ισχυρά συμφέροντα, σταθερές αρχές και πολλή γνώση. Πιστεύω επίσης ότι θα πρέπει να κοιτάξουμε και τα Βαλκάνια όπου, επειδή ακριβώς οι συνθήκες έχουν βελτιωθεί πολύ τα τελευταία χρόνια, υπάρχει ο κίνδυνος να διαφύγουν την προσοχή μας και να σταματήσουν να αποτελούν προτεραιότητα τώρα που ο κόσμος είναι συγκεντρωμένος στη Μ. Ανατολή και τη Β. Κορέα. Η Ελλάδα έχει συνεισφέρει τα μέγιστα στη διαμόρφωση μιας αποτελεσματικής ευρωπαϊκής πολιτικής για τα Βαλκάνια και είμαι σίγουρος ότι θα την προχωρήσει ακόμα παραπέρα.

Μπορεί η Ευρώπη να μιλάει με μία φωνή στο θέμα του Ιράκ;

Το ελπίζω. Ένας λόγος παραπάνω που στους επόμενους μήνες η Ευρώπη θα έχει τέσσερα κράτη-μέλη της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ. Εκτός από τα μόνιμα μέλη, την Αγγλία και τη Γαλλία, που συνεργάστηκαν αποτελεσματικά για να ενθαρρύνουν τους Αμερικανούς να χρησιμοποιήσουν τον δρόμο του Συμβουλίου Ασφαλείας προς την αντιμετώπιση των προβλημάτων στο Ιράκ, θα υπάρχουν και η Γερμανία με την Ισπανία. Οπότε τέσσερις από τους μεγάλους παίκτες θα είναι εκεί και πιστεύω ότι γύρω από τη δική τους συνεισφορά και με την ελληνική ηγεσία της Ε.Ε. θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε μία κοινή θέση. Είναι ξεκάθαρο ότι θα είναι ευκολότερο για όλους αν μπορούσαμε να βασίσουμε την πολιτική μας στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Γιατί αν έχουμε την αρχή και το κύρος του ΟΗΕ που αποτελεί τη βάση της παγκόσμιας συναίνεσης, θα ωφεληθούμε όλοι και θα είναι ευκολότερο να έχουμε μία ξεκάθαρη ευρωπαϊκή πολιτική.

Ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας υπάρχουν και για το Μεσανατολικό και δεν εφαρμόζονται. Γιατί είναι πιο επείγουσα η αντιμετώπιση των προβλημάτων του Ιράκ;

Νομίζω ότι είναι και τα δύο σημαντικά. Είναι μεγάλο λάθος να πιστεύουμε ότι μπορούμε να ασχοληθούμε με τα προβλήματα του αφοπλισμού του Ιράκ και να "παρκάρουμε" το ζήτημα της Παλαιστίνης και του Ισραήλ. Είναι απαραίτητο να αυξήσουμε τις προσπάθειες για την ειρηνευτική διαδικασία. Ίσως πρέπει να περιμένουμε μέχρι τις εκλογές στο Ισραήλ. Ασχολούμενοι μόνο με το πρόβλημα του Ιράκ, ζημιώνουμε τις σχέσεις της Ευρώπης και της Αμερικής με ολόκληρο τον ισλαμικό κόσμο. Αυτό που με καταθλίβει είναι ότι οι γενικές γραμμές της επίλυσης του προβλήματος είναι γνωστές εδώ και χρόνια. Υπάρχουν στην έκθεση της επιτροπής υπό τον Αμερικανό γερουσιαστή Τ. Μίτσελ και στην απόφαση της Αραβικής Λίγκας που βασίζεται στη σαουδαραβική πρωτοβουλία. Ξέρουμε τα συστατικά στοιχεία μιας επίλυσης: ο τερματισμός της βίας, η αρχή των δύο κρατών με πρωτεύουσα τα Ιεροσόλυμα, ενός ασφαλούς Ισραήλ και ενός παλαιστινιακού κράτους μέσα στα σύνορα του 1967, ο τερματισμός των εποικισμών και η αποφυγή μαζικής επιστροφής προσφύγων στο Ισραήλ ώστε να μην πνιγεί δημογραφικά. Μέχρι να υπάρξει μία λύση σ' αυτές τις γραμμές, θα συνεχίζεται η βία.

Επίτροπος με την πλουσιότερη διεθνή εμπειρία

Ο Κρις Πάτεν ξεκίνησε την καριέρα του το 1966 από το τμήμα ερευνών του Συντηρητικού Κόμματος και είναι σήμερα το μέλος της Ευρ. Επιτροπής με τη πλουσιότερη διεθνή εμπειρία. Υπουργός Υπερπόντιας Ανάπτυξης της Μάργκαρετ Θάτσερ, χειρίστηκε αργότερα την τελευταία εδαφική συναλλαγή μεταξύ δυνάμεων με τη μεταβίβαση της κυριαρχίας του Χονγκ Κονγκ στην Κίνα το 1997. Οι ικανότητές του επιστρατεύθηκαν και στην τελευταία προσπάθεια επίλυσης του Βορειοϊρλανδικού Ζητήματος. Είναι η επιτομή του Άγγλου συντηρητικού ευρωπαϊστή, χρυσή εφεδρεία του κόμματός του που βρίσκεται πάντα σε αναζήτηση ικανής ηγεσίας απέναντι στον Τόνι Μπλερ, ο οποίος το 1999 τον έστειλε επίτροπο στις Βρυξέλλες. Είναι ο κορυφαίος ευρωδιπλωμάτης, ή, αν θέλετε, αυτός που γνωρίζει όσο κανείς άλλος τη γλώσσα της παγκόσμιας διπλωματίας.