Εκρηκτικό κοκτέιλ

Τρεις βόμβες στον προϋπολογισμό, καμπανάκι για πληθωρισμό

ΕΙΡΗΝΗ ΧΡΥΣΟΛΩΡΑ

Με κομμένη την ανάσα παρακολουθεί η κυβέρνηση τις εξελίξεις στην οικονομία, που δοκιμάζεται λόγω του επικείμενου πολέμου και της κακοκαιρίας.

Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης εξέπεμψε χθες σήμα κινδύνου για τον πληθωρισμό, λέγοντας ότι "χρειάζεται μεγάλη επαγρύπνηση, ετοιμότητα, έλεγχος και αποτελεσματικότητα, ώστε να μην αφήσουμε τον πληθωρισμό να πάρει διαστάσεις".

Την ίδια ώρα, όμως, έντονες πιέσεις δέχεται και ο προϋπολογισμός, με τις δαπάνες να ξεφεύγουν και τα έσοδα να απειλούνται με υστέρηση, με αποτέλεσμα το έλλειμμα να διογκώνεται.

Το εκρηκτικό κοκτέιλ του πολέμου και της κακοκαιρίας συμπληρώνουν οι υπερβάσεις στις δαπάνες των έργων της Ολυμπιάδας.

Απανωτές συσκέψεις

Το σκηνικό προκαλεί πονοκέφαλο στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης, με αποτέλεσμα να συγκαλούνται απανωτές συσκέψεις, προκειμένου να βρεθούν τρόποι αντιμετώπισης των νέων προβλημάτων. Την κατάσταση εξέθεσε χθες στον Πρωθυπουργό ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης, ο οποίος δήλωσε στη συνέχεια ότι η ελληνική οικονομία υφίσταται αυτό τον μήνα δύο δοκιμασίες: Πρώτον, τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έχουν διαταράξει, όπως είπε, την οικονομική και κοινωνική ζωή σε όλες σχεδόν τις περιοχές της χώρας και έχουν προκαλέσει πληθωριστικές πιέσεις. Δεύτερον, την αβεβαιότητα της πολεμικής σύρραξης, η οποία πυροδοτεί τις τιμές του πετρελαίου.

Τρεις πονοκέφαλοι

Αναλυτικά, σύμφωνα και με πληροφορίες από τα στελέχη του οικονομικού επιτελείου, το νέο σκηνικό συνθέτουν τα εξής προβλήματα: 1. Η προοπτική του πολέμου, η οποία έχει ήδη οδηγήσει σε άνοδο της τιμής του πετρελαίου και επιβάρυνση του πληθωρισμού. Επιπλέον, η διεθνής ύφεση χτυπά καμπανάκι για τον ελληνικό τουρισμό και τις εξαγωγές και τα στελέχη της κυβέρνησης αναγνωρίζουν πλέον σε κατ' ιδίαν συζητήσεις τους ότι ο ρυθμός ανάπτυξης δεν μπορεί να μείνει ανεπηρέαστος. Μία υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης θα οδηγήσει σε αύξηση της ανεργίας, αλλά και σε μείωση των φορολογικών εσόδων, δηλαδή, σε μεγαλύτερο έλλειμμα.

2. Η κακοκαιρία, η οποία έχει βάλει φωτιά στις τιμές των οπωροκηπευτικών, αλλά τώρα πλέον απειλεί και τον προϋπολογισμό, λόγω των μεγάλων ζημιών που έχει προκαλέσει σε έργα υποδομής και καλλιέργειες σε όλη τη χώρα. Σύμφωνα με πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών, οι ζημιές, για την αντιμετώπιση των οποίων η κυβέρνηση θα ζητήσει τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ανέρχονται σε 800 εκατ. ευρώ.

3. Η Ολυμπιάδα του 2004 και οι υπερβάσεις που σημειώνονται στους προϋπολογισμούς των σχετικών έργων. Το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών εκτιμά ότι οι υπερβάσεις αυτές θα αγγίξουν το 1 δισ. ευρώ, ενώ ο αρμόδιος υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Χρήστος Πάχτας έχει αναλάβει το δύσκολο έργο της συγκράτησής τους.

Επιβάρυνση

Με βάση τα δεδομένα αυτά, ο προϋπολογισμός οδηγείται σε μια επιβάρυνση 1,8 δισ. ευρώ, μόνο από την αποκατάσταση των ζημιών της κακοκαιρίας και τις υπερβάσεις στα έργα της Ολυμπιάδας. Ωστόσο, ένα μέρος των ζημιών υπολογίζεται ότι θα καλύψει η Ευρωπαϊκή Ένωση από το ειδικό Ταμείο Αλληλεγγύης, το οποίο έχει για τέτοιες περιπτώσεις.

Ο υπουργός Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης έδωσε χθες στην Επίτροπο Μ. Σρέγιερ, που βρισκόταν στην Αθήνα, επιστολή με την οποία της ζητά να υποστηρίξει το αίτημα για κοινοτική ενίσχυση, προκειμένου να αποκατασταθούν οι ζημιές. Στην επιστολή αναφέρεται ότι η πλήρης καταγραφή των ζημιών θα ολοκληρωθεί ώς το τέλος Φεβρουαρίου και ότι οι σχετικοί αναλυτικοί φάκελοι θα υποβληθούν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή αμέσως μετά.

Προς το 3,5% ο πληθωρισμός

Σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό, στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έγινε χθες σύσκεψη, με συμμετοχή των υφυπουργών Οικονομίας και Οικονομικών Απ. Φωτιάδη και Ανάπτυξης Χρ. Θεοδώρου, όπου εξετάσθηκαν τρόποι αντιμετώπισής του. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο δείκτης κινείται απειλητικά προς το 3,5% τον Φεβρουάριο, κυρίως λόγω των οπωροκηπευτικών, όπου οι ανατιμήσεις φτάνουν έως και το 92%. Παράλληλα, τον τιμάριθμο φουντώνει το πετρέλαιο θέρμανσης, το οποίο έχει φτάσει να πωλείται ώς και 42 λεπτά το λίτρο.

Στη σύσκεψη συμφωνήθηκε να εντατικοποιηθούν οι έλεγχοι από το ΣΔΟΕ, για τις υπερβολικές αυξήσεις. Αρμόδια στελέχη, εξάλλου, απέκλειαν το ενδεχόμενο να μειωθεί ο ειδικός φόρος κατανάλωσης στα καύσιμα.

Ξεχάστε το πλεόνασμα

Πίεση, δεν ασκείται μόνο στο σκέλος των δαπανών του προϋπολογισμού, αλλά και σ' αυτό των εσόδων. Τα έσοδα αναμένεται να επηρεαστούν αρνητικά, αν υποχωρήσει τελικά ο ρυθμός ανάπτυξης. Πηγές του υπουργείου Οικονομίας και Οικονομικών σημειώνουν ότι η πρόβλεψη του προϋπολογισμού για τα έσοδα κινείται σε οριακά πλαίσια και δεν υπάρχει περίπτωση να σημειωθεί πλεόνασμα εσόδων. Ενδεχόμενη υστέρηση στον ρυθμό ανάπτυξης θα εκδηλωθεί, επομένως, αμέσως με υστέρηση εσόδων.

Ήδη, στο υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών θεωρούν ότι το έλλειμμα του 0,9% του ΑΕΠ, που προβλέπει ο προϋπολογισμός, είναι ανέφικτο. Το πιθανότερο είναι ότι το έλλειμμα θα ξεπεράσει το 1% και ο στόχος του οικονομικού επιτελείου είναι να μην ξεπεράσει το 2% του ΑΕΠ.

Παράλληλα, όμως, θα επηρεασθεί και το δημόσιο χρέος, το οποίο δεν θα υποχωρήσει με τον προβλεπόμενο ρυθμό του 5% του ΑΕΠ.

Για τις έκτακτες δαπάνες θα επιστρατευθεί το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, από το οποίο θα περικοπούν δαπάνες, προκειμένου να χρηματοδοτηθεί η αποκατάσταση ζημιών από την κακοκαιρία. Κατά τον κ. Πάχτα, οι περικοπές δεν θα αφορούν το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, αλλά μόνο το εθνικό σκέλος του προγράμματος.

Επίσης, θα περικοπούν δαπάνες της τοπικής αυτοδιοίκησης από τον τακτικό προϋπολογισμό.