Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Ανάλυση

( η πρόκληση της νέας γαλλογερμανικής στρατηγικής :: 25-01-2003) 

Ερωτηματικά και αντιδράσεις από το προτεινόμενο σύστημα "συγκερασμού" ομοσπονδιακής και διακυβερνητικής φιλοσοφίας

Η πρόκληση της νέας γαλλογερμανικής στρατηγικής

ΓΙΑΝΝΗΣ ΒΑΛΗΝΑΚΗΣ

Σε πολλές κρίσιμες στιγμές για την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, η Γαλλία και η Γερμανία αποτέλεσαν την "ατμομηχανή" της ευρωπαϊκής ενοποίησης. Σήμερα παρεμβαίνουν και πάλι δυναμικά στις ευρωπαϊκές εξελίξεις με δύο παράλληλες, αλλά ταυτόχρονα συμπληρωματικές, κινήσεις, που φαίνεται ότι αποτελούν συστατικά νέας γαλλογερμανικής στρατηγικής για την Ευρώπη.

Είναι όμως αυτή μια στρατηγική που δίνει δυνατότητα ισότιμης συμμετοχής σε όσα από τα υπόλοιπα κράτη-μέλη θέλουν και μπορούν να ακολουθήσουν ή είναι ένας περισσότερο μοναχικός δρόμος Παρισίων και Βερολίνου; Η νέα αυτή στρατηγική έχει δύο άξονες: αφενός την καταλυτική παρέμβαση στη διαμόρφωση του θεσμικού μέλλοντος της νέας Ένωσης των "25", αφετέρου τη θεαματική σύσφιγξη και εμβάθυνση των διμερών σχέσεων Γαλλίας - Γερμανίας.

Κεντρικό σημείο των γνωστών θεσμικών προτάσεών τους είναι η δημιουργία διπολικού σχήματος διακυβέρνησης της Ένωσης. Ένας ενισχυμένος, εκλεγμένος από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, πρόεδρος της Επιτροπής και ένας πρόεδρος του Συμβουλίου στη θέση τής εκ περιτροπής προεδρίας.

Το προτεινόμενο σύστημα, επιχειρώντας να συγκεράσει και να διασυνδέσει την ομοσπονδιακή και διακυβερνητική φιλοσοφία, έχει προκαλέσει ενδιαφέρον, ερωτηματικά και αντιδράσεις.

Θα κάνει το σχήμα αυτό αποτελεσματικότερη την Ένωση; Ωθεί περισσότερο προς την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία, που η Νέα Δημοκρατία πάντα υποστήριζε, ή απλώς ενισχύει τη χαλαρή διακυβερνητική συνεργασία που επιθυμούν κυρίως οι ευρωσκεπτικιστές;

Τι επιπτώσεις έχει στον ρόλο των μικρότερων κρατών; Θέση μας είναι ότι τα μικρότερα κράτη, που θέλουν και μπορούν, πρέπει όχι μόνον να ακολουθούν αλλά και να συμμετέχουν ισότιμα στην καθημερινή διαμόρφωση του παρόντος και του μέλλοντος της Ευρώπης.

Είναι βέβαια πιθανόν ότι ένας πρόεδρος του Συμβουλίου θα συμβάλει στην ισχυροποίηση της ευρωπαϊκής εκπροσώπησης και παρουσίας στον κόσμο. Δεν θα συμφωνούσαμε όμως στο να διαχειρίζεται ο πρόεδρος αυτός σε καθημερινή βάση την πολιτική της Ένωσης, περιορίζοντας έτσι ουσιαστικά την Επιτροπή σε ρόλο "γραμματείας". Ένα τέτοιο δικέφαλο σχήμα θα δημιουργούσε προϋποθέσεις αντιπαραγωγικών προστριβών και εξασθένησης της ενιαίας φωνής που πρέπει να έχει η Ένωση.

Σε κάθε περίπτωση, θεωρώ πως εφόσον ο πρόεδρος του Συμβουλίου θα προερχόταν από μεγάλη χώρα της Ένωσης, τότε ο πρόεδρος της Επιτροπής θα έπρεπε να προέρχεται από τους μικρότερους εταίρους. Είναι επίσης πολύ σημαντικό να αναζητηθούν ρυθμίσεις που θα διατηρούσαν, κατά το δυνατόν, τα περισσότερα χαρακτηριστικά τής εκ περιτροπής προεδρίας.

Ενώ όμως σε επίπεδο Ένωσης, Παρίσι και Βερολίνο προωθούν προτάσεις που δημιουργούν εύλογο προβληματισμό στους υποστηρικτές του ομοσπονδιακού οράματος, σε διμερές επίπεδο δίνουν νέα θεαματική ώθηση στις ήδη άριστες, πολύ στενές σχέσεις συνεργασίας τους. Αυτός είναι ο δεύτερος άξονας της νέας στρατηγικής Παρισίων και Βερολίνου. Οι αποφάσεις που ελήφθησαν κατά την 40ή επέτειο από την υπογραφή της Συνθήκης των Ηλυσίων, παραπέμπουν σε λογικές σκληρού ευρωπαϊκού πυρήνα, που μελλοντικά ενδέχεται να έχει τη μορφή στενότατης γαλλογερμανικής συνεργασίας με έντονα συνομοσπονδιακά χαρακτηριστικά.

Η νέα αυτή πολιτική πρέπει να μελετηθεί με ιδιαίτερη προσοχή.

Είναι απαραίτητο να διευκρινισθεί εάν το όλο εγχείρημα είναι μια ανοικτή πρόταση για συμμετοχή και συνεισφορά από τους άλλους εταίρους ή ένα κλειστό σχήμα με χαρακτηριστικά καθοδηγητικού πόλου ή ενός διευθυντηρίου, που θα λειτουργεί στις παρυφές του θεσμικού οικοδομήματος της Ένωσης. Ενός κλειστού, δηλαδή, σχήματος συνεργασίας που θα αποκλείει από τη διαμόρφωση των αποφάσεων ακόμα και χώρες που - παρά τη μικρότερη ισχύ τους - θα συμφωνούσαν σε πολλά με το Βερολίνο και το Παρίσι.

Η χώρα μας οφείλει, πολύ περισσότερο τώρα που ασκεί την προεδρία, να είναι παρούσα, με συγκεκριμένες προτάσεις, στην πρώτη γραμμή συνεισφοράς στη μεγάλη συζήτηση που άνοιξε για το μέλλον της Ευρώπης. Πρέπει, στο μέρος που της αναλογεί, να διασφαλίσει κυρίως ότι η γαλλογερμανική "ατμομηχανή" δεν θα αποσυνδεθεί από κανένα από τα "βαγόνια" εκείνα που θέλουν και είναι έτοιμα να την ακολουθήσουν στον δρόμο προς μια ισχυρότερη Ευρώπη ασφάλειας και ευημερίας για όλους.