Στις τελευταίες εκλογές αποδεκατίστηκε πέρα από κάθε πρόβλεψη

Το γκραν γκινιόλ της τουρκικής Δεξιάς

Δύο επίδοξοι "σωτήρες" - ο ένας ύποπτος δολοφονιών!

ΦΡΑΓΚΩ ΚΑΡΑΟΓΛΑΝ

Στις εκλογές του 1999, η τουρκική Εθνοσυνέλευση είχε αρχίσει τις εργασίες της με πέντε κόμματα και τριάμισι χρόνια μετά τις είχε κλείσει με δέκα. Στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 2002 μπήκαν στην Εθνοσυνέλευση δύο κόμματα. Από προχθές είναι ήδη τρία: ο ανεξάρτητος βουλευτής Μεχμέτ Αγάρ εξελέγη πρόεδρος του Κόμματος Ορθού Δρόμου (Τσιλέρ), μετέγγραψε άλλον έναν ανεξάρτητο και διακηρύσσει ότι όλοι θα "ορθοδρομήσουν".

Μεχμέτ Αγάρ: ο πρώην αστυνομικός θέλει να ενώσει την τουρκική Δεξιά

Στην Τουρκία, οι όροι του πολιτικού παιχνιδιού μοιάζουν να είναι προκαθορισμένοι σε όλες τις φάσεις από έναν ισχυρό παίκτη, που κρατάει στα χέρια του την έκβασή του. Η αντίληψη αυτή φαίνεται να ανατράπηκε στις τελευταίες εκλογές. Η Δεξιά/Κεντροδεξιά αποδεκατίστηκε πέρα από κάθε πρόβλεψη. [Χρησιμοποιώ τους όρους αυτούς, εν γνώσει της δυσκολίας κατάταξης των τουρκικών κομμάτων βάσει του κλασικού άξονα Δεξιά-Αριστερά: ποια κριτήρια, λόγου χάρη, κάνουν το Λαϊκό Ρεπουμπλικανικό Κόμμα (Μπαϊκάλ) σοσιαλδημοκρατικό εκτός από το γεγονός ότι έτσι αυτοχαρακτηρίζεται;].

Ανασυγκρότηση. Από το προσκήνιο εξαφανίσθηκαν εν μια νυκτί οι "παραδοσιακοί" αρχηγοί της Δεξιάς: τα ονόματα των γνωστών μας, εδώ και περίπου σαράντα χρόνια, Μπουλέντ Ετζεβίτ, Νετζμετίν Ερμπακάν, Μεσούτ Γιλμάζ, Τανσού Τσιλέρ, Ντεβλέτ Μπαχτσελί σχεδόν δεν προφέρονται πια. Τώρα, η Δεξιά, προσπαθεί να ανασυγκροτηθεί. Στους τρεις μήνες που πέρασαν από τις 3/11, δύο κόμματα, το Κόμμα Μητέρας Πατρίδας (ΚΜΠ - Γιλμάζ) και το Κόμμα Ορθού Δρόμου (ΚΟΔ - Τσιλέρ) συγκάλεσαν τα συνέδριά τους και εξέλεξαν νέους αρχηγούς. Τα αποτελέσματα μάλλον δεν είναι αυτά που θα αποκαλούσε κανείς "λαμπρά".

Ο Αλί Ταλίπ Οζντεμίρ, 52 χρόνων, είναι από τις 11/1 αρχηγός του ΚΜΠ. Ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως δήμαρχος και εξελέγη βουλευτής με το κόμμα του Γιλμάζ το 1995. Διετέλεσε υπουργός Προεδρίας αρμόδιος για θέματα περιβάλλοντος και είναι ο πρώτος Τούρκος βουλευτής που δημιούργησε δική του ιστοσελίδα.

"Επιφυλάσσω έκπληξη", ήταν μια από τις πρώτες του δηλώσεις. "Σύντομα το ΚΜΠ θα έχει ομάδα (είκοσι βουλευτές) στην Εθνοσυνέλευση". (Δεν γνωρίζω τι είδους μαζέματα έχει κάνει στο κόμμα του ο Ταγίπ Ερντογάν - γιατί από πού αλλού θα πάρει βουλευτές. Το θέμα είναι ότι η έννοια της αποστασίας δεν υπάρχει στην Τουρκία και είναι ίσως μια έννοια που θα μπορούσαν να "θεσπίσουν" οι νυν κυβερνώντες θρησκευόμενοι.

Αλί Ταλίπ Οζντεμίρ: χλωμή σκιά του Μεσούτ Γιλμάζ

"Βασανιστής". Στο κόμμα της Τσιλέρ, τα πράγματα έχουν εξελιχθεί πιο "σκληρά". Στην προεδρία του ΚΟΔ εξελέγη στις 12.12.2002, με μεγάλη πλειοψηφία, ο Μεχμέτ Αγάρ, ανεξάρτητος βουλευτής στις δύο τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, διοικητής Ασφαλείας ώς το 1995, όταν είχε εκλεγεί βουλευτής με το ΚΟΔ. Χρημάτισε υπουργός Δικαιοσύνης και Εσωτερικών σε κυβερνήσεις της Τσιλέρ κι όταν κανείς του θυμίσει ότι ήταν αστυνομικός, λέει: "Και τι μ' αυτό.

Και ο Πούτιν αστυνομικός ήταν".

Το όνομα του Αγάρ ακούστηκε τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του '90 σε συνδυασμό με το παρακράτος - αυτό που στην Τουρκία αποκαλείται "βαθύ κράτος". Σε έκθεση της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΜΙΤ) και του Συλλόγου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για το σκάνδαλο συνεργασίας κράτους - παρακράτους, το "Σουσουρλούκ", αναφέρονται "σχέσεις του Αγάρ με τη μαφία με σκοπό το οικονομικό όφελος" και περιπτώσεις "δολοφονιών και βασανιστηρίων". Δεν δικάστηκε ποτέ γιατί είχε βουλευτική ασυλία. Όταν τον ρωτούν γι' αυτά, απαντάει ότι "είναι όλα συκοφαντίες και ό,τι έκανε το έκανε για την πατρίδα".

Έχει μεγάλα σχέδια για το πώς θα ενώσει τη Δεξιά για να "τραβήξει ξανά η Τουρκία μπροστά" και δηλώνει ότι "το να βρεις είκοσι βουλευτές για να δημιουργήσεις Κοινοβουλευτική Ομάδα είναι ο εύκολος δρόμος". Υπάρχουν ήδη διαδόσεις ότι η εκλογή του δεν είναι καθόλου τυχαία και ότι ο Αγάρ είναι ο μέλλων πρωθυπουργός της Τουρκίας. Πάντως, ο Ιλχάν Σελτσούκ, ο ένθερμος αντι-ισλαμιστής διευθυντής της εφημερίδας "Τζουμχουριέτ", έκλεινε σχετικό σχόλιο του (18.12.2002), λέγοντας: "Φοβάμαι ότι ο λαός μας, όπως πάνε τα πράγματα (εννοεί με τη νέα ισλαμιστική κυβέρνηση), θα ψάχνει με το κερί να βρει έναν "αστυνομικό διευθυντή" να τον διοικεί".

Τα ονόματα άλλαξαν, η νοοτροπία δεν άλλαξε και δυσκολεύεται κανείς να διακρίνει τι είναι όλα αυτά: σάτιρα ή γκραν γκινιόλ;