Αποχαιρετισμός στην πολιτική

Βάτσλαβ Χάβελ: το τσεχικό Κοινοβούλιο συνεδριάζει για να επιλέξει τον διάδοχό του

ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

Μια εποχή κλείνει σήμερα στην Τσεχική Δημοκρατία. Τα δύο Σώματα του τσεχικού Κοινοβουλίου συνεδριάζουν για να επιλέξουν τον διάδοχο του Βάτσλαβ Χάβελ. Μα όποιος και να εκλεγεί - και θα είναι έργο δύσκολο, θα χρειαστούν πολλές ψηφοφορίες - είναι βέβαιο πως δεν θα έχει το ανάστημα και το κύρος του απερχόμενου προέδρου.

Πριν από 13 χρόνια, χιλιάδες Τσέχοι ξεχύθηκαν στους δρόμους και, χωρίς να χυθεί ούτε μια σταγόνα αίμα, έθεσαν τέρμα στο κομμουνιστικό καθεστώς. Στις 29 Δεκεμβρίου του 1989, ο Χάβελ ανέλαβε την Προεδρία υποσχόμενος στους Τσέχους και τους Σλοβάκους την επιστροφή στην κοινότητα των ελεύθερων κοινωνιών.

Εκείνες οι εβδομάδες έμειναν στην ιστορία ως "βελούδινη επανάσταση". Οι Τσεχοσλοβάκοι αποτίναξαν τη δικτατορία που τους είχε επιβάλει η Γιάλτα, και εξέλεξαν ως Πρόεδρό τους τον πολίτη που θεωρούσαν καλύτερο. Έναν επιτυχημένο δραματουργό που είδε μετά την σοβιετική εισβολή του 1968 το έργο του να απαγορεύεται και τη ζωή του να φυλακίζεται για πέντε χρόνια, και παρ' ότι στρατεύτηκε στην πολιτική, παρέμεινε μέσα του καλλιτέχνης. Την "βελούδινη επανάσταση" ακολούθησε για τον νεοεκλεγέντα Πρόεδρο ένας "μήνας του μέλιτος". Σύντομα, όμως, ο Χάβελ βρέθηκε περικυκλωμένος από δολοπλοκίες, συνωμοσίες και πολιτικά παιχνίδια. Η πολιτική της "εξομάλυνσης", άλλωστε, είχε αφήσει τα σημάδια της στην τσεχοσλοβακική κοινωνία. Οι Σλοβάκοι εθνικιστές διεκδίκησαν, και κέρδισαν την ανεξαρτησία τους. Η αγαπημένη χώρα του Χάβελ χωρίστηκε στα δύο, ο ίδιος αποδοκιμαζόταν από τους διαδηλωτές. Ύστερα παρακολούθησε τον θάνατο από καρκίνο της αχώριστης συζύγου του, Όλγα Σπλιτσάλοβα. Και στη συνέχεια αρρώστησε κι αυτός, θύμα της εξάρτησής του από το τσιγάρο.

Κουρασμένος

Σήμερα, ο Χάβελ, είναι 67 ετών, άρρωστος, κουρασμένος και κάπως θλιμμένος για την μεταχείριση που επεφύλαξαν οι Τσέχοι στη δεύτερη γυναίκα του, την ηθοποιό Νταγκμάρ Βέσκρνοβα. Όμως εκπλήρωσε τις υποσχέσεις του. Οι Τσέχοι είναι πλέον ισότιμο μέλος της ευρωπαϊκής κοινότητας των αξιών. Επικρατέστεροι για τη διαδοχή του φέρονται να είναι ο πρώην πρωθυπουργός Βάτσκλαβ Κλάους και ο πρόεδρος της Γερουσίας, Πετρ Πίτχαρντ. Οι περισσότεροι αναλυτές, ωστόσο, πιστεύουν πως η χώρα θα παραμείνει χωρίς Πρόεδρο για αρκετό διάστημα. Και πως, θα αντέξει μεν την απουσία του Χάβελ, καθώς είναι πλέον μια σταθερή δημοκρατία, θα νοσταλγήσει όμως την εικόνα που της εξασφάλιζε η παρουσία του στο εξωτερικό.