Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Κόσμος :: Επιστημονική είδηση

( όταν το σύμπαν ήταν... μωρό :: 13-02-2003) 

Όταν το σύμπαν ήταν… μωρό

Χάρτης της ΝΑSΑ αποκαλύπτει στοιχεία για την ηλικία, τη σύνθεση και την εξέλιξή του

ΡΟΥΣΣΟΣ ΒΡΑΝΑΣ

Το σύμπαν σε «βρεφική» ηλικία απεικονίζεται σε χάρτη που έδωσε στη δημοσιότητα η NASA. Ο χάρτης παρουσιάζει τόσες πολλές λεπτομέρειες, που θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών.

Θερμικός Χάρτης. Θεωρείται ένα από τα μεγαλύτερα επιστημονικά επιτεύγματα των τελευταίων ετών

Τα στοιχεία του χάρτη, που απαντούν σε προαιώνια ερωτήματα για την ηλικία, τη σύνθεση και την εξέλιξη του σύμπαντος, συγκεντρώθηκαν από επιστήμονες που χρησιμοποίησαν τον δορυφόρο WMAP της NASA, ο οποίος βρίσκεται σε απόσταση 1,6 εκατομμυρίων χιλιομέτρων από τη Γη και παρακολουθεί ολόκληρο τον ουρανό σε ετήσια βάση. «Αυτή η εικόνα του αρχέγονου σύμπαντος είναι σωστό χρυσωρυχείο», λέει ο Τσαρλς Μπένετ, αρχιερευνητής του προγράμματος WMAP. «Οι σχηματισμοί του μας λένε ένα σωρό πράγματα για το σύμπαν».

Ένα σημαντικότατο εύρημα στα στοιχεία είναι ότι τα άστρα πρώτης γενιάς που έλαμψαν στο σύμπαν γεννήθηκαν πολύ νωρίτερα από ό,τι νομίζαμε έως τώρα, «μόλις» 200 εκατομμύρια χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ - τη Μεγάλη Έκρηξη δηλαδή, από την οποία οι επιστήμονες πιστεύουν ότι γεννήθηκε ο κόσμος. Ο χάρτης είναι θερμικός και δείχνει το «λυκόφως» μετά το Μπιγκ Μπανγκ, που ονομάζεται κοσμικό μικροκυματικό φόντο. Επίσης, χρονολογεί το σύμπαν στα 13,7 δισ. χρόνια, με μόλις 1% περιθώριο λάθους. «Έχουμε στα χέρια μας έναν χάρτη με το αρχέγονο φως του σύμπαντος και είναι ένας χάρτης ολοκληρωμένος που όταν τον κοιτάζεις σου κόβεται η ανάσα», λέει ο Λάιμαν Πέιτζ, φυσικός στο Πανεπιστήμιο Πρίνστον. «Το φως που σήμερα το βλέπουμε ως κοσμικό μικροκυματικό φόντο ταξίδεψε περισσότερα από 13 δισεκατομμύρια χρόνια ώσπου να φτάσει σε εμάς», αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση της NASA. «Μέσα σε αυτό το φως υπάρχουν απειροελάχιστοι σχηματισμοί που αποτέλεσαν τα σπέρματα από τα οποία αργότερα γεννήθηκαν οι συστοιχίες των γαλαξιών και το απέραντο οικοδόμημα που όλοι βλέπουμε γύρω μας». Οι σχηματισμοί που διακρίνονται στο «λυκόφως» χρονολογούνται σε μόλις 380.000 χρόνια μετά το Μπιγκ Μπανγκ. Το πρόγραμμα WMAP είναι προϊόν συνεργασίας του Κέντρου Διαστημικών Πτήσεων Γκόνταρντ της NASA και του Πανεπιστημίου Πρίνστον.

Ο χάρτης της NASA φαίνεται να επιβεβαιώνει τη θεωρία του Μπιγκ Μπανγκ, καθώς και κάτι ακόμη, που αποκάλυψε πολύ πρόσφατα ένας άλλος διαστημικός χάρτης: ότι το σύμπαν όχι μόνο δεν πεθαίνει, αλλά επεκτείνεται με ολοένα και πιο ταχείς ρυθμούς, δεχόμενο την επίδραση μιας μυστηριώδους «σκοτεινής ύλης».

«Σκοτεινή ύλη»

Συγκρίνοντας τα δεδομένα του χάρτη που έστειλε ο δορυφόρος WMAP με άλλα αστρονομικά δεδομένα, οι αστρονόμοι κατόρθωσαν, εκτός από τη ηλικία του, να μετρήσουν και άλλες παραμέτρους του σύμπαντος, όπως τη γεωμετρία του, τη σύνθεσή του και το βάρος του. Η σύνθεση του βάρους του λοιπόν είναι κατά 4% άτομα, 23% «σκοτεινή ύλη» - πιθανώς στοιχειώδη σωματίδια που απέμειναν από το Μπιγκ Μπανγκ και που δεν έχουν ανακαλυφθεί ακόμη - και 73% «σκοτεινή ενέργεια». Από γεωμετρική άποψη, το σύμπαν είναι «επίπεδο» - δηλαδή, αν θα μπορούσε κανείς να τραβήξει δύο παράλληλες ευθείες, δεν θα συναντιόνταν ποτέ μέσα στην κοσμική κλίμακα.