Εφημερίδα "Τα Νέα"
Όλη η ανθρωπότητα αγωνιά για τις επιπτώσεις που θα έχει η πολεμική επέμβαση στο Ιράκ
Η επόμενη ημέρα…
Μιλούν δέκα προσωπικότητες από την Ελλάδα και τον κόσμο
ΑΧΜΕΝΤ ΜΠΕΝ ΜΠΕΛΑ (Ηγέτης του Αλγερινού Εθνικού Κινήματος-πρώτος πρωθυπουργός της Αλγερίας)
Θέμα ημερών είναι πλέον ο πόλεμος κατά του Ιράκ. Οι Αμερικανοί έχουν ήδη αναπτύξει την πολεμική τους μηχανή και διαβεβαιώνουν ότι οι επιχειρήσεις θα διαρκέσουν μόνο μερικά εικοσιτετράωρα. Όλη η ανθρωπότητα ήδη αγωνιά για την «επόμενη μέρα», για τις επιπτώσεις που θα έχει αυτή η πολεμική επέμβαση στο Ιράκ. «ΤΑ ΝΕΑ» σήμερα φιλοξενούν δέκα σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, της τέχνης, της επιστήμης και της διανόησης από την Ελλάδα και τον κόσμο. Ο καθένας έχει τη δική του ταυτότητα και πολιτική τοποθέτηση και παραθέτει μια ξεχωριστή απάντηση σ' αυτό το οικουμενικό ερώτημα. Μετά τον πόλεμο, τι;
Ο ΑΛΓΕΡΙΝΟΣ
Όλα για το πετρέλαιο
Δεν υπάρχει δίκαιος πόλεμος ούτε δημοκρατία που να επιβάλλεται με τα όπλα. Ακόμη και οι Χίτλερ και Μουσολίνι ήρθαν στην εξουσία με την ψήφο, λέει στα «ΝΕΑ» ο Αχμέντ Μπεν Μπελά, αποκαλώντας την κυβέρνηση Μπους «φασιστική». «Η Αμερική δεν θέλει δημοκρατίες στον Τρίτο Κόσμο. Προτιμά τα όπλα», τονίζει.
Ιστορική προσωπικότητα του κινήματος για την ανεξαρτησία της Αλγερίας, αλλά και ο πρώτος πρωθυπουργός της ανεξάρτητης Αλγερίας το 1962, ο Αχμέντ Μπεν Μπελά εξακολουθεί να είναι μαχητικός και να υπερασπίζεται με πάθος τις αρχές του. Ο άνθρωπος που ηγήθηκε του Αλγερινού Εθνικού Κινήματος το 1947, ιδρυτικό μέλος του Μετώπου Εθνικής Απελευθέρωσης (FLN) το 1954, και ηγέτης του ένοπλου αγώνα της Αλγερίας, είναι σήμερα ένας από τους πιο σημαντικούς «γκουρού» του αντιπολεμικού κινήματος και του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης.
Επικεφαλής του Κινήματος για τη Δημοκρατία στην Αλγερία και πολλών μη κυβερνητικών οργανώσεων, έρχεται αύριο στην Ελλάδα, από την Ελβετία όπου ζει μόνιμα, για να μιλήσει στο Πάντειο Πανεπιστήμιο (στις 6.00 μ.μ.) στην Αντισύνοδο Ειρήνης που διοργανώνει η Συμμαχία Σταματήστε τον Πόλεμο, με αφορμή τη Σύνοδο Υπουργών Άμυνας της Ε.Ε. Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Μπεν Μπελά ταξιδεύει για να προωθήσει τις αντιπολεμικές του θέσεις.
«Είναι η συνέχεια της ζωής μου. Ποτέ δεν έπαψα να αγωνίζομαι για τις αρχές μου. Είναι φυσιολογικό να βρίσκομαι στην κεφαλή του κινήματος κατά της παγκοσμιοποίησης. Είναι η συνέχεια της επανάστασης με άλλα μέσα. Όχι με τα όπλα, αλλά με ένα μαζικό λαϊκό κίνημα», λέει στα «ΝΕΑ».
Οι αποφάσεις, όμως, λαμβάνονται απόντων των λαών, αλλά και του ΟΗΕ… Τι ελπίδα υπάρχει, λοιπόν, απ' αυτό το κίνημα; «Αυτή δεν είναι η επανάσταση που γνωρίζαμε. Είναι μια μαζική επανάσταση σε διεθνές επίπεδο. Είναι ένα νέο φαινόμενο, που αφορά ολόκληρη την κοινωνία. Δεν μιλάμε για εθνικά, αλλά για διεθνή προβλήματα, γιατί ο εχθρός βρίσκεται σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ίδιο και η αντίσταση, γιατί το σύστημα, η παγκόσμια τάξη, γίνεται όλο και πιο επιθετική. Η Αμερική συμπεριφέρεται ηλίθια. Η "σύγκρουση των πολιτισμών" είναι εφεύρεση της κυβέρνησης Μπους. Όταν ο Χάντινγκτον μίλησε γι' αυτήν, άλλοι τον απέρριπταν και άλλοι δεν τον πίστευαν. Αλλά ο Μπους αυτή την πολιτική ακολουθεί. Το καταλαβαίνει κανείς όταν ακούει τις ομιλίες του μ' αυτόν τον έντονα "θρησκευτικό" τόνο. Ακόμη κι ο Πάπας που είναι με το σύστημα, είναι υπέρ της αντίστασης σ' αυτή την ηλίθια εκστρατεία», απαντά.
Και η πλευρά που θεωρεί ότι ο πόλεμος είναι «δίκαιος», επειδή θα ανατρέψει έναν διεφθαρμένο δικτάτορα όπως ο Σαντάμ; Ο Αχμέντ Μπεν Μπελά αντιδρά έντονα: «Ποτέ! Έχουμε ιστορία πίσω μας. Ήδη, το να χρησιμοποιείς βία δεν είναι δημοκρατικό. Ο πόλεμος δεν είναι δημοκρατία. Δεν μπορείς να επιβάλεις την δημοκρατία. Ακόμη και ο Μουσολίνι, ο Χίτλερ, ανέβηκαν στην εξουσία μέσω ψήφου. Έως και ο Λεπέν ψηφίστηκε. Το σύστημα δημιουργεί φασιστικά κινήματα και προσωπικότητες. Και η κυβέρνηση Μπους είναι φασιστική. Ποιος θα κάνει πόλεμο με τις ΗΠΑ ή την Κίνα; Δεν υπάρχει δίκαιος πόλεμος, παρά μόνον ο απελευθερωτικός. Εκτός απ' αυτόν, κανένας άλλος πόλεμος μέχρι σήμερα δεν είχε δίκαιο σκοπό».
«Υπάρχουν κανόνες». «Δεν υποστηρίζουμε τον Σαντάμ ούτε το σύστημά του», διευκρινίζει. Όμως, «το σύστημά του υποστηρίχτηκε από τις ΗΠΑ, όπως και ο πόλεμος εναντίον του Ιράν. Υπάρχουν κανόνες σ' αυτόν τον κόσμο και ακόμη κι αν πρέπει να απορρίψουμε τον Σαντάμ, ποιος θα αποφασίσει ποιος είναι καλός και ποιος κακός; Ο Μπους εναντιώνεται στη θέληση του ΟΗΕ και ολόκληρου του κόσμου. Η Αμερική δεν είναι σε θέση να μιλά για δημοκρατία, τη στιγμή που έχει επιβάλει μη δημοκρατικές κυβερνήσεις στη Λατινική Αμερική. Η Αμερική δεν θέλει δημοκρατία στον Τρίτο Κόσμο. Προτιμά να τον μεταχειρίζεται με τα όπλα. Ξέρετε τι γίνεται με την γείτονά σας Τουρκία… Πραγματικά, πιστεύετε ότι οι Αμερικανοί δεν μπορούν να λύσουν το πρόβλημα ενός τόσο μικρού νησιού, όπως η Κύπρος;».
«Κυρίαρχος του παιχνιδιού…»
Θεωρεί πως όλα γίνονται για το πετρέλαιο και η αλλαγή του γεωπολιτικού χάρτη της περιοχής θα είναι η πρώτη επίπτωση του πολέμου. «Η νέα στρατηγική του Μπους είναι να αναλάβει τον έλεγχο ολόκληρης της πετρελαιοπαραγωγού περιοχής. Και μην ξεχνάτε την Κίνα, η οποία διαθέτει ένα μεγάλο οικονομικό και πολιτικό δυναμικό. Μια ματιά στο εμπορικό ισοζύγιό της με τις ΗΠΑ θα σας έδινε μια ιδέα της οικονομικής της δύναμης. Και δεν είναι μόνη της. Έχει μαζί της την Ιαπωνία, την Μαλαισία και άλλες ασιατικές χώρες. Όμως η Κίνα δεν έχει πετρέλαιο, δεν έχει αρκετή ενέργεια, γι' αυτό και η στρατηγική των ΗΠΑ είναι να έχουν τον έλεγχο του πετρελαίου ώστε να δημιουργήσουν πρόβλημα στην ανερχόμενη οικονομία της Κίνας. Το είπε και ο πατέρας Μπους, στον Πόλεμο του Κόλπου: "όποιος κυριαρχήσει στο πετρέλαιο του Κόλπου, θα κυριαρχήσει στον κόσμο για τα επόμενα 100 χρόνια"… Η διαφορά είναι ότι τώρα όλοι καταλαβαίνουν τι συμβαίνει. Ακόμη και οι σύμμαχοι των ΗΠΑ…».
ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΤΟΥΡΝΑΡΑΣ (Πρόεδρος της Εμπορικής Τράπεζας)
Οικονομική αβεβαιότητα
Η βασικότερη επίπτωση του πολέμου έχει σχέση με την ψυχολογία. Ο πόλεμος επιδρά αρνητικά στην ψυχολογία λόγω της αβεβαιότητας που προκαλείται τόσο πριν ξεσπάσει όσο και κατά τη διάρκειά του. Το πλήγμα που δέχεται η ψυχολογία της αγοράς λόγω της αβεβαιότητας εκφράζεται με μία σειρά «σταθεροπληθωριστικών» καταστάσεων στην οικονομία. Και αυτό, διότι η αβεβαιότητα οδηγεί σε αύξηση των ασφαλίστρων κινδύνου. Αυτό σημαίνει μείωση επενδύσεων, μείωση κατανάλωσης αλλά και αρνητικές επιδράσεις στις αγορές κεφαλαίου. Ταυτόχρονα ο πόλεμος αυξάνει τις τιμές των καυσίμων και, κατά συνέπεια, τον πληθωρισμό. Ειδικά για την ελληνική οικονομία υπάρχει μία ακόμη σοβαρή συνέπεια, αυτή στον τουρισμό.
ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΠΑΓΚΑΛΟΣ (Πρώην Υπουργός Εξωτερικών)
Ζοφερή η νέα εποχή
Συνηθίζεται να λέγεται ή να γράφεται ότι τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου άνοιξαν μία νέα εποχή και ότι είναι η αιτία που οδηγεί στη σημερινή στάση των ΗΠΑ απέναντι στο Ιράκ. Βρίσκω την άποψη αυτή όταν την παπαγαλίζουν διάφοροι από τις αμερικανικές πηγές πληροφοριών εξαιρετικά αφελή και όταν διαδίδεται συστηματικά από τον πανίσχυρο αγγλοαμερικανικό μηχανισμό προπαγάνδας ιδιαιτέρως επικίνδυνη.
Οπωσδήποτε ένα τόσο συγκλονιστικό γεγονός συνέβαλε στη διαμόρφωση μιας κατάστασης στην κοινή γνώμη στις ΗΠΑ και γενικότερα, που διευκολύνει την προώθηση των κατακτητικών σχεδίων των κ.κ. Μπους και Μπλερ. Στην πραγματικότητα όμως η επίθεση εναντίον του Ιράκ είχε προετοιμαστεί, εκεί που παίρνονται οι αποφάσεις, πολύ καιρό πριν. Είναι μέρος του προεκλογικού σχεδιασμού των επιτελών του κ. Μπους.
Η νέα εποχή στις διεθνείς σχέσεις στηρίζεται σε ορισμένες απλές ιδέες που έχουν πια ολοκληρωτικά κατακτήσει τον χώρο διαμόρφωσης πολιτικού σχεδιασμού στην υπερατλαντική υπερδύναμη.
- Η ιδέα της μοναδικότητας. Σύμφωνα με αυτήν, οι ΗΠΑ δεν μπορούν να συγκριθούν με καμία άλλη δύναμη, δεν έχουν αντίπαλο στα μέτρα τους και θα πρέπει να ενεργούν με συμμάχους αν αυτό είναι ευκολότερο, μόνοι τους όποτε αυτό γίνεται αναπόφευκτο.
- Η ιδέα της αποστολής. Οι ΗΠΑ έχουν μία παγκόσμια αποστολή οιονεί θρησκευτικού χαρακτήρα και οφείλουν να τη φέρουν εις πέρας αδιαφορώντας για πεπαλαιωμένα συστήματα Διεθνούς Δικαίου ή δυσκίνητους οργανισμούς, όπως ο ΟΗΕ ή το ΝΑΤΟ, που ανήκουν στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου.
- Η ιδέα της πρόληψης. Επειδή ο εχθρός δεν είναι πια συντεταγμένος και γεωγραφικά προσδιορισμένος, δεν έχει κανένα νόημα η καταστολή. Επιβάλλεται το προληπτικό χτύπημα με βάση υποψίες ή ενδείξεις που παρέχουν οι μυστικές υπηρεσίες.
- Η ιδέα της ισχύος. Τα οπλικά συστήματα των ΗΠΑ και κυρίως οι μέθοδοι τηλεκατεύθυνσης, παρακολούθησης και επικοινωνίας που διαθέτουν είναι σε θέση να δώσουν συντριπτικό και άμεσο χτύπημα σε οποιονδήποτε αντίπαλο, με ελάχιστες απώλειες.
Οι συνέπειες που έχουν αυτές οι ιδέες για τον κόσμο μέσα στον οποίο ζήσαμε μέχρι τώρα και που μέχρις ενός σημείου είναι αποτέλεσμα αγώνων σκληρών και καμιά φορά αιματηρών, είναι - πιστεύω - ευκολονόητες.
Η νέα εποχή που ανοίγει η πολιτική Μπους στο Ιράκ είναι ζοφερή. Το ερώτημα είναι ποιος θα ορθώσει το ανάστημά του. Εκτός από τους λαούς βέβαια…
ΝΙΚΟΣ ΚΟΥΡΗΣ (Πρώην υφυπουργός Άμυνας)
Υπονόμευση στο «αντίβαρο» της Ε.Ε.
Στις μέρες μας, η πολιτική της τήρησης κάποιων προσχημάτων εγκαταλείπεται τελείως από τη μοναδική υπερδύναμη. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ διακηρύσσει ξεκάθαρα ότι επιδιώκει να απομακρύνει, με τη χρήση στρατιωτικής βίας, τον Σαντάμ Χουσεΐν από την εξουσία και να εγκαταστήσει στο Ιράκ καθεστώς της επιλογής του, με προφανή στόχο τη χάραξη ενός νέου γεωπολιτικού χάρτη. Στρατηγικός στόχος των ΗΠΑ είναι ο έλεγχος των τεραστίων αποθεμάτων πετρελαίου στην περιοχή και η υπονόμευση της ευρωπαϊκής οικονομίας και της πολιτικής ενοποίησης της Ε.Ε., που συνιστά το μοναδικό αντίβαρο στη μονοκρατορία της Ουάσιγκτον. Στην προσπάθεια αυτή των ΗΠΑ για στρατιωτική και πολιτική επικυριαρχία, αποφασιστικό ρόλο θα διαδραματίσει η στάση που θα τηρήσουν τα αντιδραστικά αραβικά καθεστώτα της περιοχής, και βεβαίως η Τουρκία. Η Άγκυρα έδειξε, για μία ακόμα φορά, πόσο αποτελεσματικά εκμεταλλεύεται τη γεωπολιτική της θέση για να αποκομίσει οικονομικά και πολιτικά οφέλη. Πέρα από τις πολιτικές της στοχεύσεις, στο πλούσιο σε αποθέματα πετρελαίου Βόρειο Ιράκ, με πρόσχημα την αντιμετώπιση της κουρδικής απειλής, είναι βέβαιο ότι η Άγκυρα θα επιδιώξει ανταλλάγματα και σε σχέση με το Κυπριακό και τις λεγόμενες ελληνοτουρκικές διαφορές.
Ο ΤΟΥΡΚΟΣ ΟΡΧΑΝ ΠΑΜΟΥΚ (συγγραφέας)
Θα γιγαντωθεί η τρομοκρατία
Ο Ορχάν Παμούκ λέει «ΟΧΙ» στον πόλεμο «γιατί η κατά Μπους παγκοσμιοποίηση σημαίνει την ελεύθερη κυκλοφορία βομβών αντί των ανθρώπων, των ιδεών και των εμπορευμάτων. Ο πόλεμος κατά του Σαντάμ δεν έχει καμιά σχέση με την εγκαθίδρυση της δημοκρατίας στη Μέση Ανατολή. Η αλήθεια είναι το ακριβώς αντίθετο, και η Τουρκία έχει ήδη πάρει το μερίδιο της από τη ζημία αυτή: οι αμερικανικές στρατιωτικές επιδιώξεις περιστέλλουν τα στενά όρια της δημοκρατίας στην Τουρκία και ανοίγουν τον δρόμο για μεγαλύτερη ανάμειξη του στρατού στην πολιτική. Αυτό πρέπει να το γνωρίζει ο κόσμος, που ποιος ξέρει για ποιο λόγο δεν στήριξε την τόσο σημαντική αρνητική απόφαση της Εθνοσυνέλευσης. Η συμμετοχή της Τουρκίας στον πόλεμο μπορεί να είναι και η προσωπική τραγωδία του Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος είναι στριμωγμένος ανάμεσα στις πιέσεις της Αμερικής και στην οργή του λαού του.
«Ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας του Μπους», λέει ο Παμούκ, «μπορεί να διαλύσει μερικά κέντρα τρομοκρατίας, αλλά θα αυξήσει με βεβαιότητα τον αριθμό των οργισμένων υποψήφιων τρομοκρατών».
Ο ΙΣΡΑΗΛΙΝΟΣ
ΤΟΜ ΣΕΓΚΕΒ (Ιστορικός, δημοσιογράφος, συγγραφέας)
Ανώφελος θάνατος αθώων
«Ο ανώφελος θάνατος πολλών αθώων ανθρώπων. Όσο για το αν κι ο πόλεμος αυτός είναι ανώφελος, δεν έχω πολλά να πω. Δεν ξέρω. Όπως οι περισσότεροι άνθρωποι στο Ισραήλ, φοβάμαι τον Σαντάμ Χουσεΐν και φοβάμαι τον πόλεμο εναντίον του».
Ο ΛΙΒΑΝΕΖΟΣ
ΑΜΙΝ ΜΑΑΛΟΥΦ (συγγραφέας)
Περισσότερη οργή στο Ισλάμ
«Με αυτόν τον πόλεμο η αγανάκτηση στις ισλαμικές κοινωνίες θα γίνει μεγαλύτερη. Πάντως, όλα τα φανατικά κινήματα ήδη είναι πολύ ευχαριστημένα με αυτόν τον πόλεμο, τον θέλουν. Όσο για το αν ο πόλεμος θα φέρει δημοκρατία στο Ιράκ, προσπάθησα να το σκεφτώ πολύ λογικά και τελικά το βρίσκω πολύ απίθανο. Υπάρχουν, θα έλεγα, μόνο 5% πιθανότητες να γίνει κάτι τέτοιο. Κι αυτό επειδή συνήθως αυτοί που κάνουν τον πόλεμο, έρχονται, χτυπούν και φεύγουν. Δεν μένουν πίσω για να κτίσουν κάτι. Θεωρητικά δεν είναι αδύνατο, αλλά αυτό σημαίνει ότι πρέπει να δεσμευθούν μακροπρόθεσμα, να είναι πρόθυμοι να βάλουν τα χρήματά τους και το μυαλό τους στο να κτίσουν νέες κοινωνικές και οικονομικές δομές. Είναι δύσκολο να επιβάλεις την δημοκρατία. Όμως, αυτό που ετοιμάζεται τώρα, είναι υπεράνω των προφανών σκοπών. Δεν νομίζω ότι το πετρέλαιο του Ιράκ θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη του Ιράκ. Δέχομαι ότι μερικές φορές χρειάζεται η χρήση βίας για την επιβολή της δημοκρατίας, αλλά στην περίπτωση του Ιράκ, αυτό πολύ απλά δεν θα συμβεί…».
