Τριπλό "όχι" στους Αμερικανούς

Γαλλία, Ρωσία και Γερμανία δεσμεύτηκαν να εμποδίσουν τα σχέδια του Μπους στον ΟΗΕ

ΚΙΤΤΥ ΞΕΝΑΚΗ

Δύο ημέρες πριν από την κρίσιμη παρουσίαση του Χανς Μπλιξ στο Συμβούλιο Ασφαλείας, Γαλλία, Ρωσία και Γερμανία δεσμεύτηκαν χθες να εμποδίσουν την υιοθέτηση του αμερικανοβρετανικού σχεδίου απόφασης που ανοίγει τον δρόμο για τον πόλεμο στο Ιράκ. Επισείοντας ανοιχτά - οι δύο πρώτες - την απειλή του βέτο.

"Δεν θα επιτρέψουμε την υιοθέτηση ενός σχεδίου απόφασης που θα δίνει την άδεια για μια στρατιωτική επίθεση", δήλωσαν χθες με κοινό ανακοινωθέν τους οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Γερμανίας ύστερα από τη συνάντηση που είχαν στο Παρίσι. Αρχικά είχαν προγραμματιστεί συνομιλίες μόνο μεταξύ του Ντομινίκ ντε Βιλπέν και του Ιγκόρ Ιβανόφ. Μη θέλοντας, ωστόσο, να μείνει "εκτός παιχνιδιού", ο Γερμανός ομόλογός τους Γιόσκα Φίσερ ακύρωσε δύο πολιτικές ομιλίες του στη Βαυαρία και αναχώρησε άρον άρον για τη γαλλική πρωτεύουσα. "Η Ρωσία και η Γαλλία, ως μόνιμα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας, θα αναλάβουν πλήρως τις ευθύνες τους", ανέφερε το ανακοινωθέν. Κατά τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν οι τρεις αξιωματούχοι, η απειλή κατέστη ακόμη σαφέστερη.

Ερωτηθείς αν η Γαλλία είναι έτοιμη να ασκήσει το δικαίωμα βέτο που διαθέτει για να εμποδίσει την υιοθέτηση του φιλοπόλεμου σχεδίου απόφασης, ο Ντε Βιλπέν απάντησε: "Συμφωνούμε απόλυτα με τη γραμμή της Ρωσίας". Την Τρίτη, ο Ιβανόφ είχε δηλώσει ότι η Μόσχα μπορεί να ασκήσει βέτο. Και χθες, έσπευσε να επισημάνει ότι τις φιλειρηνικές απόψεις της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Γερμανίας συμμερίζεται μία ακόμη χώρα με δικαίωμα βέτο: η Κίνα.

Οι δηλώσεις

"Κοινός μας στόχος παραμένει ο πλήρης και αποτελεσματικός αφοπλισμός του Ιράκ, σύμφωνα με την απόφαση 1441. Θεωρούμε ότι ο στόχος αυτός μπορεί να επιτευχθεί ειρηνικά, μέσω των επιθεωρήσεων", ανέφεραν οι τρεις ΥΠΕΞ. Και, αναγνωρίζοντας ότι "οι επιθεωρήσεις δεν μπορεί να συνεχιστούν επ' άπειρον", επέμειναν στο μνημόνιο που έχουν υποβάλει στο Συμβούλιο Ασφαλείας, το οποίο προβλέπει ορισμό προθεσμιών για κάθε ένα από τα προγράμματα αφοπλισμού του Ιράκ.

Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους, επεχείρησε να υποβαθμίσει το γεγονός. Δήλωσε, μέσω του εκπροσώπου του, Άρι Φλέισερ, "βέβαιος για το τελικό αποτέλεσμα" - για το ότι δηλαδή οι ΗΠΑ θα συγκεντρώσουν τις εννέα ψήφους που χρειάζονται προκειμένου να περάσει το σχέδιο απόφασης. Όσο για την απειλή του βέτο, "δεν χρησιμοποίησαν αυτήν τη λέξη, έτσι δεν είναι;" ρωτούσε ρητορικά ένας Αμερικανός διπλωμάτης, ο Ρίτσαρντ Γουίλιαμσον, αναφερόμενος στο κοινό ανακοινωθέν των τριών ΥΠΕΞ και υπονοώντας σαφώς πως πρόκειται για μπλόφα του φιλειρηνικού στρατοπέδου. Εξίσου βέβαιος για το "τελικό αποτέλεσμα" δήλωσε και ο Βρετανός πρωθυπουργός Τόνι Μπλερ.

Και βρετανικό "σχέδιο"

Ντομινίκ ντε Βιλπέν. Έτοιμη να ασκήσει βέτο στο αμερικανο-βρετανικό σχέδιο απόφασης εμφανίζεται η Γαλλία

Λίγο αργότερα πάντως, διπλωματικές πηγές στα Ηνωμένα Έθνη δήλωναν πως η Βρετανία εργάζεται για την τροποποίηση του επίμαχου σχεδίου ψηφίσματος ώστε να δοθεί περισσότερος χρόνος στο Ιράκ να συμμορφωθεί με τις επιταγές του ΟΗΕ για τον αφοπλισμό του, αλλά και για να πετύχει την υποστήριξη των αναποφάσιστων μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας στην αναγκαιότητα στρατιωτικής δράσης. Αμερικανικός αξιωματούχος δήλωσε σχετικά πως και η αμερικανική πλευρά εξετάζει το ενδεχόμενο να "αλλάξει τη γλώσσα" του σχεδίου, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει αν θα περιλαμβάνεται διορία προς το Ιράκ.

Τα "στρατόπεδα"

Γεγονός είναι ότι μέχρι στιγμής, στο παρόν σχέδιο, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να έχουν "σίγουρες" μόνον τρεις ψήφους (της Βρετανίας, της Ισπανίας και της Βουλγαρίας), ότι το φιλειρηνικό στρατόπεδο αριθμεί επισήμως πέντε μέλη (Γαλλία, Ρωσία, Γερμανία, Κίνα, Συρία) και ότι οι υπόλοιπες έξι χώρες-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας (το Μεξικό, η Χιλή, το Πακιστάν, το Καμερούν, η Γουινέα και η Αγκόλα) παραμένουν αναποφάσιστες. "Λένε πως η Χιλή είναι μέσα. Ε, λοιπόν δεν είναι", δήλωσε χθες χαρακτηριστικά ο πρέσβης της χώρας στον ΟΗΕ. Πληροφορίες θέλουν το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον να παραιτούνται από την ιδέα της ψηφοφορίας εφόσον θεωρήσουν πως δεν έχουν πιθανότητες "νίκης". Και μπορεί ο Μπλερ να τις διέψευσε, ο Πάουελ ωστόσο δήλωσε σε συνέντευξη που παραχώρησε στο ρωσικό τηλεοπτικό δίκτυο ORT πως η κατάθεση προς ψήφιση του φιλοπολεμικού σχεδίου απόφασης "δεν είναι ακόμη βέβαιη και πρόκειται να αποφασιστεί την επόμενη εβδομάδα, έπειτα και από τις διαβουλεύσεις με τους ομολόγους μας". Λίγες ώρες αργότερα, σε ομιλία του στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δήλωσε πως ο Σαντάμ "δεν έχει λάβει τη στρατηγική και πολιτική απόφαση να αφοπλιστεί", πως έχει κρυμμένα και άλλα όπλα, πως κατασκευάζει νέους πυραύλους, πως προσπαθεί εσκεμμένα να διχάσει το Συμβούλιο Ασφαλείας και πως η προσπάθεια αυτή "πρέπει να αποτύχει".

ΧΑΝΣ ΜΠΛΙΞ

"Το Ιράκ συνεργάζεται ενεργά με τους επιθεωρητές"

"Οι επιθεωρήσεις στο Ιράκ φέρνουν ολοένα και πιο ενθαρρυντικά αποτελέσματα", υποστήριξαν χθες στο κοινό τους ανακοινωθέν οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Ρωσίας και της Γερμανίας. Και οι ειδήσεις από την περιοχή φάνηκε να στηρίζουν την εκτίμησή τους.

Ο επικεφαλής των επιθεωρητών, Χανς Μπλιξ, ανακοίνωσε πως τον τελευταίο μήνα το Ιράκ συνεργάζεται ενεργά με τους επιθεωρητές. Πως η ομάδα του πήρε χθες συνεντεύξεις από επτά Ιρακινούς επιστήμονες χωρίς μαγνητόφωνο και χωρίς την παρουσία κυβερνητικών αξιωματούχων - "σύμφωνα με τους όρους μας" και αντίθετα με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν. Χθες επίσης, το ιρακινό καθεστώς κατέστρεψε εννέα ακόμη πυραύλους Αλ-Σαμούντ, ανεβάζοντας σε 28 τον συνολικό αριθμό των κατεστραμμένων πυραύλων. Ο Μπλιξ, ωστόσο, επισήμανε πως ο Σαντάμ δεν έχει ακόμη "δώσει λογαριασμό" για όλα τα βιολογικά του όπλα. Και όταν ρωτήθηκε αν θα ζητούσε, βάσει του σημερινού βαθμού συνεργασίας του Ιράκ, τέσσερις ακόμη μήνες για τις επιθεωρήσεις, περιορίστηκε στο να επισημάνει πως στο παρελθόν η στάση του Ιράκ "δεν ήταν και τόσο καλή". Σύμφωνα πάντως με την "Guardian", η έκθεση που θα παρουσιάσει αύριο ο Μπλιξ στο Συμβούλιο Ασφαλείας θα είναι δυσμενής για το ιρακινό καθεστώς - και δυσοίωνη για τις εξελίξεις στην περιοχή.

Επιτάχυνση

"Ο Χανς Μπλιξ θα σημειώσει ότι όταν υπάρχει η πίεση κάποιας συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, δέκα ημέρες πριν γίνεται κάποιο άνοιγμα - παραδίδονται έγγραφα, πραγματοποιούνται κατ' ιδίαν συνεντεύξεις με Ιρακινούς επιστήμονες σύμφωνα με το πρόγραμμα και ολόκληρη η διαδικασία των επιθεωρήσεων επιταχύνεται", δήλωσε στην εφημερίδα ανώτερος αξιωματούχος του ΟΗΕ. "Η συνεργασία αυτή, ωστόσο, ελαττώνεται μόλις υποχωρήσει η πίεση. Εξακολουθούν να μην είναι ανοιχτοί. Υπάρχει πάντα ένα στοιχείο υπολογισμού και παζαρέματος".