Ο Κόφι Ανάν ξεκαθάρισε σε Παπαδόπουλο και Ντενκτάς ότι αυτό που αναμένει είναι αν θα υπογράψουν ή όχι τη δήλωση - δέσμευση να υποβάλουν την ιδρυτική συμφωνία του κοινού κράτους προς έγκριση σε δημοψηφίσματα στις 30 Μαρτίου

Το μεγάλο «ναι» ή το μεγάλο «όχι» στη Χάγη

Κάλεσε τους δύο ηγέτες μέχρι 10 Μαρτίου να έχουν ολοκληρώσει όλες τις αναγκαίες διαδικασίες

ΓΙΩΡΓΟΣ ΤΣΑΛΑΚΟΣ

Το κρίσιμο ραντεβού είναι τώρα στη Χάγη. Παπαδόπουλος και Ντενκτάς αποδέχθηκαν την πρόσκληση του Κόφι Ανάν και στις 10 Μαρτίου, στην ολλανδική πρωτεύουσα, ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών θα αναμένει την οριστική τους απάντηση για τη διενέργεια χωριστών δημοψηφισμάτων στις 30 Μαρτίου.

Τ. Παπαδόπουλος και Ρ. Ντεντκάς έσπευσαν να διευκρινίσουν ότι η αποδοχή τής πρόσκλησης του Γ.Γ. του ΟΗΕ Κόφι Ανάν, να μεταβούν στη Χάγη δεν προδικάζει και το περιεχόμενο της απάντησης που θα δώσουν

Ο τελεσιγραφικός χαρακτήρας της δήλωσης του κ. Ανάν δεν αφήνει κανένα περιθώριο παρερμηνείας. Με τον τρόπο αυτό - δηλαδή την απευθείας προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία - τα Ηνωμένα Έθνη φιλοδοξούν να επιτύχουν εκεί όπου απέτυχαν δεκαετίες διαπραγματεύσεων.

Στη δήλωσή του, με την οποία έκλεισε τη χθεσινή - διάρκειας ενενήντα λεπτών - συνάντησή του με τους κ.κ. Κληρίδη, Παπαδόπουλο και Ντενκτάς, ο Κόφι Ανάν ξεκαθάρισε ότι αυτό που αναμένει στη Χάγη είναι «ένα ναι ή ένα όχι». Αν, δηλαδή, οι δύο ηγέτες θα υπογράψουν ή όχι τη δήλωση - δέσμευση (που περιέχεται στο σχέδιό του) να υποβάλλουν την ιδρυτική συμφωνία του κοινού κράτους προς έγκριση σε χωριστά δημοψηφίσματα στις 30 Μαρτίου, ώστε να επιτύχουν μια συνολική διευθέτηση του κυπριακού προβλήματος. Κάλεσε ακόμα τις δύο πλευρές, μέχρι τις 10 Μαρτίου, ημέρα της συνάντησής τους στη Χάγη, να έχουν συμπληρώσει «όλες τις αναγκαίες εσωτερικές διαβουλεύσεις και διαδικασίες, ούτως ώστε οι απαντήσεις που θα του δώσουν να είναι οριστικές».

Οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις. Όμως προσεκτική ανάγνωση της δήλωσης - δέσμευσης που περιέχεται στο σχέδιο Ανάν, οδηγεί στο σαφές συμπέρασμα ότι εκτός των δύο πλευρών ρόλο στη Χάγη θα έχουν και οι κυβερνήσεις Ελλάδας - Τουρκίας και Βρετανίας (οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις με βάση τις Συμφωνίες του 1960). Κι αυτό διότι ενδεχόμενη υπογραφή του κειμένου αυτού απαιτεί και την προσυπογραφή εκπροσώπων των τριών κυβερνήσεων - με την έννοια ότι αναλαμβάνουν τη δέσμευση να σεβασθούν το αποτέλεσμα των δημοψηφισμάτων.

Κατά συνέπεια, είναι μάλλον βέβαιο ότι στη Χάγη θα εκπροσωπούνται και οι τρεις κυβερνήσεις, με το ενδεχόμενο συγκρότησης πενταμερούς διάσκεψης να παραμένει ανοικτό.

Αποδέχθηκαν την πρόσκληση

Τόσο ο Τ. Παπαδόπουλος όσο και ο Ρ. Ντεντκάς έσπευσαν, μετά το τέλος της συνάντησης και τη δήλωση του γενικού γραμματέα, να διευκρινίσουν ότι η αποδοχή της πρόσκλησης να μεταβούν στη Χάγη δεν προδικάζει και το περιεχόμενο της απάντησης που θα δώσουν.

Ο νέος Πρόεδρος της Κύπρου είπε ότι το Εθνικό Συμβούλιο της Κύπρου θα συγκληθεί την επόμενη εβδομάδα, να συζητήσει και να αποφασίσει αν η ελληνοκυπριακή πλευρά θα αποδεχθεί ή θα απορρίψει την προτεινόμενη διαδικασία.

Ντενκτάς: Τεχνάσματα. Ο κ. Ντενκτάς φρόντισε να ξεκαθαρίσει τη θέση του πριν από τη συνάντηση. Είπε ότι ο ίδιος δεν πρόκειται να υπογράψει το τρίτο σχέδιο Ανάν, ούτε να λάβει απόφαση για δημοψήφισμα στα κατεχόμενα.

Σε δηλώσεις, τις οποίες μετέδωσε το τουρκικό πρακτορείο ειδήσεων Ανατολή, ο κ. Ντενκτάς είπε ότι πρώτα πρέπει να αποφασίσει η ψευδοκυβέρνηση σχετικά με το νέο σχέδιο λύσης, ενώ το θέμα του δημοψηφίσματος πρέπει να συζητηθεί και με την Τουρκία.

«Προσπαθούν να μας αναγκάσουν να υπογράψουμε. Οι ηγέτες υποχρεώνονται να προσφύγουν σε δημοψήφισμα, έστω και αν δεν αποδέχονται το σχέδιο. Πρόκειται για τέχνασμα», ανέφερε ο κατοχικός ηγέτης, «διότι δεν μπορεί να γίνει δημοψήφισμα παραγνωρίζοντας "την κυβέρνηση και τη Βουλή"».

Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες πηγές, ο Ρ. Ντενκτάς επικαλέστηκε τις ίδιες «διαδικαστικές δυσκολίες» και στη διάρκεια της χθεσινής συνάντησης, για να αποφύγει να πάρει σαφή θέση. Είχε προηγηθεί ο «προάγγελος» της πολιτικής Ντενκτάς, ο γνωστός ιέραξ Μούμταζ Σοϊζάλ, ο οποίος, χωρίς περιστροφές και διαδικαστικές δικαιολογίες, είπε ότι αρνητική θα είναι η απάντηση της τουρκοκυπριακής πλευράς στα ερωτήματα που έθεσε ο Κόφι Ανάν.

Σημειώνοντας ότι «το δημοψήφισμα στοχεύει στην παράκαμψη του Τουρκοκύπριου ηγέτη», ο Σοϊζάλ εξέφρασε τον φόβο του κατοχικού καθεστώτος ότι επιχειρείται ο εξαναγκασμός του Ρ. Ντενκτάς σε παραίτηση.

Ο Τ. Ερντογάν. Τα σενάρια προς αυτή την κατεύθυνση πληθαίνουν, μετά τις εκ διαμέτρου αντίθετες εκτιμήσεις που διατύπωσε ο ηγέτης του κυβερνώντος κόμματος στην Τουρκία Τ. Ερντογάν, ο οποίος εμμέσως πλην σαφώς αποδέχθηκε το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών.

Ο Τ. Ερντογάν επιπροσθέτως άφησε όλες τις επιλογές ανοικτές ως προς το τι πρόκειται να γίνει αν ο Ντενκτάς συνεχίσει την αρνητική του στάση έναντι του σχεδίου Ανάν, υπογραμμίζοντας πως τα επόμενα βήματα θα εξαρτηθούν από τις διαβουλεύσεις που θα έχει η τουρκική κυβέρνηση με τον ίδιο τον Ντενκτάς.

Ο απερχόμενος Πρόεδρος της Κύπρου Γλαύκος Κληρίδης, ένας πολιτικός που «έζησε από κοντά» τον Ντενκτάς για αρκετά χρόνια, φέρεται να πιστεύει πως ο κατοχικός ηγέτης βρίσκεται στα πρόθυρα της αποχώρησης. Το πόσο κοντά είναι η αποχώρησή του εξαρτάται από τα περιθώρια που έχει αφήσει γι' αυτόν η Άγκυρα.

Ωστόσο, κατά τη γνώμη παρατηρητών των εξελίξεων στα κατεχόμενα, ο Ντενκτάς δεν είναι ακόμα αφοπλισμένος. Μπορεί, σημείωναν, να προχωρήσει σε ένα «προδημοψήφισμα» - αν βεβαίως εκτιμά ότι θα το κερδίσει - ώστε να δημιουργήσει ένα νέο αρνητικό τετελεσμένο, δεσμεύοντας έτσι και την κυβέρνηση της Άγκυρας.

Όπως και να έχουν τα πράγματα, σημείωναν οι ίδιες πηγές, αν κάτι θα αλλάξει εντός αυτού του κρίσιμου δεκαημέρου, αυτό θα πρέπει να αναζητηθεί στα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου. Διότι το παιχνίδι με τον χρόνο φθάνει στο τέλος του. Είναι μάλιστα ενδεικτικό πως τα Ηνωμένα Έθνη δεν πρόκειται στο διάστημα αυτό να κάνουν οποιαδήποτε άλλη κίνηση διαπραγμάτευσης.

Τ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Έρχεται στην Αθήνα την Πέμπτη

Την Πέμπτη θα έρθει στην Αθήνα, για νέες διαβουλεύσεις με τον Κώστα Σημίτη, ο Τάσσος Παπαδόπουλος. Αυτό ανακοίνωσε χθες ο Πρωθυπουργός, στη διάρκεια της συνεδρίασης του επικοινωνιακού οργάνου της κυβέρνησης.

Στη συνεδρίαση, όπου κυριάρχησαν το Κυπριακό και το ιρακινό, διαπιστώθηκε πως η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη, καθώς τα πράγματα δείχνουν να πηγαίνουν για λύση του Κυπριακού, αλλά πρέπει να επιδειχθεί μεγάλη προσοχή, ώστε να μην καλλιεργηθούν προσδοκίες, που την τελευταία στιγμή μπορεί να ανατραπούν. Ο κ. Σημίτης έδωσε επίσης ιδιαίτερη σημασία στην εξέλιξη της ελληνικής προεδρίας, επισημαίνοντας πως ενδέχεται η εαρινή σύνοδος κορυφής στις 22 Μαρτίου να «συμπέσει» με την έναρξη των πολεμικών επιχειρήσεων, και άρα να υπάρχει ακόμη ένας διχασμός των «15», τον οποίο θα πρέπει να διαχειρισθεί η προεδρία.