"Ta Nea" Newspaper
Γνώμες-Σχόλια :: Γνώμη (άρθρο σχολιασμού)
( γνωμη - απουσία σεβασμού από τους κατηγορουμένους :: 04-03-2003)
ΓΝΩΜΗ Απουσία σεβασμού από τους κατηγορουμένους
Ένταση φοβόμασταν, σύγχυση αναδύθηκε. Το ξεκίνημα της δίκης ήταν κατ' εικόνα και ομοίωση του τρόπου λειτουργίας της κοινωνίας την οποία υποτίθεται ότι θα εκφράσει. Η υπέρβαση μοιάζει, από την πρώτη στιγμή, εξαιρετικά δύσκολο στοίχημα.
Το κρίσιμο στοιχείο της πρώτης ημέρας της ακροαματικής διαδικασίας θεωρώ ότι δεν είναι τόσο η ορθή απόφαση εν μέρει απομάκρυνσης του γυάλινου τείχους, όσο η απαξιωτική για όλους, και πρώτα για τους ίδιους, στάση πολλών από τους κατηγορουμένους (όσοι διαφοροποιήθηκαν ήδη καταγράφουν τη διαφορά τους). Την αρχική αμηχανία φαίνεται ότι πολύ γρήγορα διαδέχθηκε ένα κλίμα αν όχι ευθυμίας πάντως χαλαρής αδιαφορίας για τους κανόνες και τη σοβαρότητα των περιστάσεων.
Οι ανοιχτά και, δυστυχώς, ακώλυτα εκδηλούμενοι χαριεντισμοί και «συνεννοήσεις» (παρ' όλο που, κατά τους ισχυρισμούς τους, τα περισσότερα πρόσωπα είναι σχεδόν άγνωστα μεταξύ τους), αποτελούν, ιδίως την ώρα που απαγγέλλονταν οι κατηγορίες και εκφωνούνταν τα ονόματα των θυμάτων, βαριά προσβολή κατά του δικαστηρίου αλλά και κόλαφο για κάθε προσπάθεια πολιτικοποίησης της δίκης. Οι πολιτικοί κρατούμενοι, όσοι δηλαδή θέλουν να λέγονται έτσι, θα έπρεπε να έχουν πρώτα απ' όλα συγκρότηση. Μπορεί να περιφρονούν μια δημοκρατία στα μάτια τους ανεπαρκή και ψεύτικη, δεν μας είπαν όμως ακόμα ποιας ικανοποιητικής για αυτούς δημοκρατίας τα δικαστήρια θα επιθυμούσαν να τους δικάσουν. Και πάντως όφειλαν, ιδίως αν είναι άσχετοι με τα εγκλήματα που τους αποδίδονται, να σέβονται τα θύματα. Ο συναγελασμός τους παραπέμπει αδυσώπητα στην εντύπωση του άτακτου μπουλουκιού που σχηματίστηκε από τις πρώτες στιγμές της σύλληψής τους.
Η πρώτη εικόνα συμπληρώθηκε από την ανάλογα αδιάφορη προς τη σοβαρότητα των περιστάσεων ευεξία πολλών από τους συνηγόρους και την πυρετώδη κινητικότητα δημοσιογράφων που δεν έχουν ακόμα πάρει τα μέτρα της κατάστασης.
Δεν θα πρέπει επίσης να περάσουν απαρατήρητα τρία παραπατήματα του προέδρου, που μπορεί να μην είναι μείζονος σημασίας αλλά ελπίζουμε να μην αποδειχθούν και καθοριστικά για τη συνέχεια.
Το πρώτο, το υπαινιχθήκαμε ήδη, συνδέεται με τη μάλλον υπερβολική ανοχή απέναντι στη στάση των κατηγορουμένων: άλλο η απαραίτητη και καλοδεχούμενη ευγένεια και άλλο η αυστηρότητα στην τήρηση της τάξης και στην ανάδειξη της αυξημένης σημασίας της συγκεκριμένης δίκης.
Τα δύο άλλα είναι φραστικά. Η δήλωση «δεν γνωρίζω τίποτα (από την υπόθεση) και κανέναν (από τους κατηγορουμένους)» αδικεί και την κοινή λογική (η εμπλοκή των δικαστών της έδρας σε μια υπόθεση που απασχολεί όλους τους Έλληνες πολίτες από τον περασμένο Ιούλιο άρχισε μόλις πριν από ένα μήνα) και την, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, επίγνωση του ρόλου του από το συγκεκριμένο πρόσωπο: ουδέτερος δικαστής δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση αμέτοχος στην κοινωνική ζωή.
Η υπόμνηση, εξάλλου, ότι η όποια απόφαση δεν θα είναι τελεσίδικη, καθώς υπάρχει και δεύτερος βαθμός δικαιοδοσίας, θα μπορούσε να γεννήσει την, εσφαλμένη ελπίζω, αίσθηση της απόσεισης ευθυνών και της αποδοχής του μοιραία ανολοκλήρωτου μιας προσπάθειας που μόλις αρχίζει.
Και δεν αρχίζει, επομένως, πολύ καλά. «Λεπτομέρειες» σαν τις παραπάνω είναι εκείνες που θα καθορίσουν και την πρόσληψη αλλά και την απονομή ουσιαστικής Δικαιοσύνης.