ΙΣΛΑΜ ΚΑΡΙΜΟΦ Μπανάνες τέλος το 2013

Τι επιτυγχάνουμε με τις οπτικές ίνες

Ο πρόεδρος του Ουζμπεκιστάν, Ισλάμ Καρίμοφ, που όπως και άλλοι ομόλογοί του των ασιατικών πρώην σοβιετικών δημοκρατιών προέρχεται από τους κόλπους του πάλαι ποτέ σοβιετικού κομμουνιστικού κόμματος για να μετεξελιχθεί στη συνέχεια σε οπαδό της οικονομίας της αγοράς, έγινε στόχος, χθες, ανεπιτυχούς δολοφονικής απόπειρας, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν σαφείς ενδείξεις για τα κίνητρα των δραστών.

Θα εξαφανιστούν αν δεν τροποποιηθούν γενετικά, λένε επιστήμονες

Με τη βοήθεια των οπτικών ινών μπορούμε να "αναγκάσουμε" μία φωτεινή δέσμη να ακολουθήσει όποια διαδρομή επιθυμούμε.

Αλλεπάλληλες ισχυρότατες εκρήξεις συγκλόνισαν χθες το πρωί το κέντρο της πρωτεύουσας Τασκένδης, στη λεωφόρο Σαράφ Ραχίντοφ, δίπλα ακριβώς από την έδρα της ουζμπεκικής κυβέρνησης.

Η μπανάνα απειλείται με εξαφάνιση μέσα σε δέκα χρόνια αν δεν τροποποιηθεί γενετικά ώστε να προστατευθεί από τους μύκητες που την απειλούν, ανακοίνωσαν επιστήμονες.

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι, όπως με ένα εύκαμπτο λάστιχο ποτίσματος μπορούμε να οδηγήσουμε το νερό από τη βρύση σε ένα σημείο του κήπου μας, έτσι και με τις οπτικές ίνες μπορούμε να "οδηγήσουμε" το φως από μία ακίνητη πηγή σε οποιοδήποτε σημείο θέλουμε (σχήμα 4-14).

Κατά μια εκδοχή, οι εκρήξεις σημειώθηκαν τη στιγμή που η αυτοκινητοπομπή του προέδρου Καρίμοφ πλησίαζε το κτίριο.

Ευάλωτες οι μπανάνες. Αν δεν επέμβει η επιστήμη, πολλοί λάτρεις του φρούτου, όπως η Άννα Κουρνίκοβα, θα απογοητευτούν

Γι΄ αυτό λέμε ότι μία οπτική ίνα είναι ένας φωτοαγωγός ή φωτοοδηγός.

Δύο αυτοκίνητα εξερράγησαν, ενώ άλλα τρία ανεφλέγησαν.

Οι βρώσιμες μπανάνες είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε παράσιτα και ασθένειες, καθώς είναι σχεδόν αδύνατο να αναπτυχθούν νέες ποικιλίες για να αντιμετωπισθούν νέοι κίνδυνοι. Από τις εκρήξεις σκοτώθηκε τουλάχιστον ένας άνθρωπος και τραυματίσθηκαν άλλοι 30. Η κλασική ποικιλία τους, η Κάβεντις, απειλείται ήδη από μια ασθένεια που ονομάζεται μαύρη Σιγκατόκα και από ένα νέο στέλεχος μιας άλλης μυκητιασικής ασθένειας, της νόσου του Παναμά, η οποία ενδέχεται να εξαλείψει το φυτό μέσα σε μια δεκαετία, γράφει στο τελευταίο τεύχος του το περιοδικό "Νιου Σάιεντιστ".

Ο Καρίμοφ δεν βρισκόταν εκείνη την στιγμή στο αυτοκίνητό του, και έτσι δεν ανησύχησε καθόλου. Οι μπανάνες, οι οποίες αποτελούν τη βασική τροφή σε πολλά μέρη της Αφρικής, της Κεντρικής Αμερικής και της Ασίας, κινδυνεύουν επειδή είναι στείρα φυτά που δεν παράγουν σπόρους. Σύμφωνα με την κρατική τηλεόραση της χώρας, την στιγμή της έκρηξης, ο πρόεδρος δεν βρισκόταν καν στο κυβερνητικό κτίριο, καθώς για προσωπικούς λόγους ματαίωσε σύσκεψη που ήταν προγραμματισμένη για χθες το πρωί. Αυτό τις κάνει εύγευστες, αλλά εμποδίζει τη φυσική γενετική προσαρμογή τους για να αντιστέκονται στις αρρώστιες. Κατά άλλη όμως εκδοχή, ήταν στο κτίριο τη στιγμή των εκρήξεων και προήδρευε σύσκεψης. "Καθεμιά είναι ένας οιονεί κλώνος, δεν υπάρχει καμιά γενετική ποικιλία", γράφει το "Νιου Σάιεντιστ", "και αυτή η ομοιομορφία τις καθιστά ευάλωτες σε ασθένειες περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη καλλιέργεια στη Γη".

Μπορεί η επίθεση να μη βρήκε το στόχο της, όμως η σφοδρότητα των εκρήξεων και οι καταστροφές που προκάλεσαν, προβληματίζει τις αρχές του Ουζμπεκιστάν.

Ο έλεγχος ασθενειών

Προβληματίζει επίσης το γεγονός ότι μέσα σε μιάμιση ώρα σημειώθηκαν συνολικά οκτώ εκρήξεις, γεγονός που αποδεικνύει τη βούληση των τρομοκρατών να κάνουν αν μη τι άλλο ένα εντυπωσιακό χτύπημα, αδιαφορώντας για την έκταση των ανθρώπινων απωλειών.

Επιστήμονες πιστεύουν πως η δημιουργία μιας γενετικά τροποποιημένης μπανάνας που να μπορεί να αντισταθεί στις ασθένειες είναι ίσως ο μόνος τρόπος για να εξασφαλιστεί το μέλλον του φυτού, αλλά φοβούνται πως οι καταναλωτές μπορεί να μη θέλουν να αγοράσουν γενετικά τροποποιημένες ποικιλίες. Αυτή η δημοκρατία της κεντρικής Ασίας των 22 εκατομμυρίων κατοίκων, βρίσκεται εδώ και χρόνια σε ανοικτή αντιπαράθεση με ένα μαχητικό ισλαμικό ανταρτικό κίνημα, το οποίο έχει στόχο την επιβολή ισλαμικής δημοκρατίας. Ο Εμίλ Φριζόν, επικεφαλής του INIBAP, του Διεθνούς Δικτύου για τη Βελτίωση της Μπανάνας που έχει την έδρα του στο Μονπελιέ της Γαλλίας, δήλωσε πως ο έλεγχος ασθενειών, όπως η μαύρη Σιγκατόκα, γίνεται όλο και δυσκολότερος. Η κυβέρνηση του Ουζμπεκιστάν κατηγορεί το γειτονικό Τατζικιστάν ότι ενισχύει ποικιλοτρόπως τους ισλαμιστές αντάρτες. "Μόλις βρεις ένα καινούργιο μυκητοκτόνο, αναπτύσσουν αντιστάσεις", εξηγεί. Έτσι, η πρώτη σκέψη των ουζμπεκικών αρχών στρέφεται προς τους ισλαμιστές αντάρτες, χωρίς ωστόσο να μπορεί να αποκλειστεί και το ενδεχόμενο να πρόκειται για έργο της τοπικής μαφίας. Μέχρι στιγμής η ασθένεια του Παναμά έχει φτάσει στη Νότια Αφρική, την Αυστραλία και στο μεγαλύτερο μέρος της Ασίας και, αντίθετα από τη μαύρη Σιγκατόκα, δεν μπορεί να ελεγχθεί με χημικά μυκητοκτόνα. Μόλις φτάσει στις μεγάλες φυτείες του δυτικού ημισφαιρίου, η "επιχείρηση" της μπανάνας θα είναι καταδικασμένη. Η μόνη επιλογή είναι να αντικατασταθεί η Κάβεντις με μια νέα ποικιλία, λέει ο δρ Φριζόν. Αλλά σχεδόν όλες οι υπάρχουσες ποικιλίες βρώσιμης μπανάνας προσβάλλονται από τις ασθένειες. Ο δρ Φριζόν πιστεύει πως η γενετική μηχανική μπορεί να είναι η μοναδική απάντηση.

Τα σχέδια των ειδικών

Πέρυσι ένα παγκόσμιο κονσόρτσιουμ επιστημόνων με επικεφαλής τον δρα Φριζόν ανακοίνωσε ότι σχεδιάζει να βρει μέσα σε πέντε χρόνια τη γενετική ακολουθία της μπανάνας. Θα επικεντρώσει στις μη βρώσιμες άγριες μπανάνες, αφού πολλές από αυτές είναι ανθεκτικές στη μαύρη Σιγκατόκα. Ωστόσο οι μεγάλοι παραγωγοί έχουν αρνηθεί να συμμετάσχουν σε μια τέτοια έρευνα λόγω του υψηλού κόστους της και των φόβων πως οι καταναλωτές δεν θα δεχθούν μια γενετικά τροποποιημένη μπανάνα.