Τον πόλεμο των προεκπτώσεων και των ειδικών προσφορών που έχει ξεσπάσει από τις αρχές του μήνα στα καταστήματα έρχονται να διαδεχτούν οι χειμερινές εκπτώσεις που ξεκινούν από την ερχόμενη Δευτέρα 23 Ιανουαρίου και θα διαρκέσουν τέσσερις εβδομάδες.

«Τιμητική» άδεια, το κίνητρο

ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ΄ Η ΕΥΡΩΠΗ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΣΤΟ 19ο ΑΙΩΝΑ

Οι έμποροι που προσπαθούν να βελτιώσουν τον τζίρο τους περιμένουν την περίοδο των εκπτώσεων σαν μάννα εξ ουρανού.

Στόχος: Εθελοντές για το 2004 από τους δημοσίους υπαλλήλους

2. H βιομηχανική κοινωνία

Τα ήδη μεγάλα ποσοστά μείωσης των τιμών κατά τη διάρκεια των προσφορών, που άγγιξαν ακόμη και το 30%, προοιωνίζονται ότι με την έναρξη των εκπτώσεων οι τιμές θα πέσουν ακόμη χαμηλότερα.

ΝΙΚΟΛΕΤΤΑ ΜΟΥΤΟΥΣΗ

α. Η κοινωνική διαστρωμάτωση

Όπως υποστηρίζουν οι έμποροι, οι εκπτώσεις φέτος θα είναι γενναίες, με ποσοστά που θα ξεκινούν για τα είδη ένδυσης από 50% και για τα είδη υπόδησης από 40%.

Εθελοντές για τους Ολυμπιακούς Αγώνες θα «ντυθούν» και οι δημόσιοι υπάλληλοι. Άδεια μετ' αποδοχών μέχρι 10 εργάσιμες ημέρες θα δοθεί σε όσους δημοσίους υπαλλήλους αποφασίσουν να προσφέρουν εθελοντική εργασία.

Η αριστοκρατία χάνει μέρος της δύναμής της και αδυνατεί να παρακολουθήσει την ανοδική πορεία της αστικής τάξης.

Αυτή τη φορά οι καταναλωτές δεν θα βρουν μόνο σπασμένα νούμερα, καθώς κατά το προηγούμενο διάστημα οι πωλήσεις ήταν αισθητά περιορισμένες, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος των προϊόντων να έχει μείνει αδιάθετο.

75.000 υποψήφιους εθελοντές θα αξιολογήσει η οργανωτική επιτροπή του «2004» του επόμενους 17 μήνες. Στη φωτό (αρχείο) οι εθελοντές που δούλεψαν στη διοργάνωση των ιστιοπλοϊκών αγώνων «Ρεγκάτα 2002»

Πολλοί αριστοκράτες, για να αποκτήσουν οικονομική ισχύ και κύρος στη νέα κοινωνία, ασχολούνται με το εμπόριο και τις επιχειρήσεις.

Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή του ο Εμπορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, η αναγραφή της παλιάς και της νέας τιμής των προϊόντων που πωλούνται με έκπτωση είναι υποχρεωτική σε εμφανή σημεία του καταστήματος και οπωσδήποτε στα σημεία όπου αυτά εκτίθενται. Οι ημέρες αυτές θα είναι πλέον της κανονικής θερινής αδείας και η επιλογή των εθελοντών θα γίνει βάσει των αναγκών της διοργάνωσης αλλά και των υπηρεσιών όπου εργάζονται.

Κυρίαρχη τάξη είναι τώρα οι αστοί και κυρίως οι μεγαλοαστοί (βιομήχανοι, τραπεζίτες, μεγαλέμποροι), οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να επηρεάζουν τις κυβερνήσεις.

Αν οι εκπτώσεις είναι ανακριβείς ή παραπλανητικές ως προς το ποσοστό τους ή ως προς την ποσότητα των προσφερόμενων με έκπτωση προϊόντων ή ενέχουν οποιασδήποτε μορφής απόκρυψη ή παραπλάνηση, επιβάλλεται σε βάρος των υπευθύνων, με απόφαση του νομάρχη της οικείας νομαρχιακής αυτοδιοίκησης όπου τελείται η παράβαση, πρόστιμο 1.000 μέχρι 100.000 ευρώ ανάλογα με τη βαρύτητα και τη συχνότητα της παράβασης. Συγκεκριμένες εργασίες ανάλογα με τα προσόντα τους και τις ανάγκες των Αγώνων θα αναλάβουν όσοι δημόσιοι υπάλληλοι επιλεγούν ως εθελοντές.

Από το δεύτερο μισό του 19ου αι. οι μεγάλες βιομηχανίες και επιχειρήσεις τοποθετούν στις ανώτερες θέσεις τους ειδικευμένο προσωπικό πανεπιστημιακής μόρφωσης.

Όπως επισημαίνεται σε ανακοίνωση του υπουργείου Ανάπτυξης, οι έλεγχοι στην αγορά το επόμενο διάστημα θα είναι συνεχείς και εντατικοί, ενώ οι κυρώσεις που θα επιβληθούν σε όσους εμπόρους παρατηρηθούν αθέμιτες πρακτικές (απόκρυψη εμπορευμάτων, διάθεση ειδών β' διαλογής ή ελαττωματικών κτλ.) θα είναι αυστηρές.

Όπως ανακοίνωσε χθες ο υπουργός Εσωτερικών Κ. Σκανδαλίδης, στο πλαίσιο κοινής συνέντευξης με την πρόεδρο του «Αθήνα 2004» Γ. Αγγελοπούλου, στον δημόσιο τομέα θα εφαρμοστεί το ίδιο καθεστώς για την επιλογή εθελοντών που ισχύει για τον ιδιωτικό.

Έτσι, συγκροτείται μια νέα κατηγορία εργαζομένων, τα επιχειρησιακά στελέχη.

Καταθέτοντας αίτηση και βιογραφικό σημείωμα, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα συμμετάσχουν στη διαδικασία επιλογής.

Η οικονομική ανάπτυξη επηρεάζει σημαντικά την αγροτική τάξη, πλήττοντας κυρίως τους μεσαίους και μικρούς καλλιεργητές.

Κατά την επεξεργασία θα ληφθεί υπόψη και σε ποιον τομέα εργάζονται, καθώς δεν μπορούν να αποδυναμωθούν υπηρεσίες όπως η αστυνομία ή τα νοσοκομεία.

Παράλληλα, τα αγροτικά προϊόντα των νέων χωρών και των αποικιών συναγωνίζονται τα αντίστοιχα ευρωπαϊκά.

Οι εθελοντές από το Δημόσιο θα είναι οι τελευταίοι που θα επιλεγούν και η διαδικασία μπορεί να ξεκινήσει ακόμη και στις αρχές του 2004.

Οι ανάγκες της βιομηχανίας σε εργατικό δυναμικό ωθούν πολλούς αγρότες να εγκατασταθούν στις πόλεις.

Εκτός από το όριο του αριθμού εθελοντών ανά δημόσια υπηρεσία, θέμα συζήτησης αποτελεί και η πιθανότητα να τεθούν περιορισμοί στη χρονική περίοδο που θα χορηγηθούν οι θερινές άδειες για υπαλλήλους που εργάζονται σε υπηρεσίες αιχμής όσον αφορά τη διεξαγωγή των Αγώνων.

Αυτή η αγροτική έξοδος, η εκμηχάνιση της παραγωγής και η εισαγωγή νέων μεθόδων καλλιέργειας είχαν ως αποτέλεσμα την άνοδο του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων της υπαίθρου και, ουσιαστικά, τη διατήρηση της μικρής αγροτικής ιδιοκτησίας ταυτόχρονα με τη μεγάλη.

Ανοικτό άφησε, εξάλλου, ο υπουργός Εσωτερικών το ενδεχόμενο επέκτασης του ωραρίου λειτουργίας ορισμένων δημόσιων υπηρεσιών που θα θεωρηθούν κρίσιμες για τη διοργάνωση των Αγώνων και θα πρέπει να λειτουργούν και απογευματινές ώρες.

Στην Α. Ευρώπη, την Ασία και την Αφρική δεν συντελούνται αλλαγές στη ζωή των αγροτών.

Αναφορά έκανε ο υπουργός Εσωτερικών και στον τομέα ασφάλειας των Αγώνων.

Τις πιο θλιβερές συνέπειες της βιομηχανικής επανάστασης θα υποστεί η εργατική τάξη.

Στο πλαίσιο αυτό προβλέπεται αναβάθμιση του Κέντρου Επιχειρήσεων της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας, που θα ενταχθεί τις κρίσιμες ημέρες στο συνολικό πρόγραμμα ασφάλειας των Ολυμπιακών.

β. Η οικονομική ζωή: Η φιλελεύθερη ανταγωνιστική οικονομία

Ήδη, πάντως, βρίσκεται σε εξέλιξη η αναδιοργάνωση του σχεδίου αντιμετώπισης κρίσεων «Ξενοκράτης» και σχεδιάζεται η δημιουργία Ειδικής Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων για την αντιμετώπιση απειλών από βιολογικά και χημικά όπλα.

Οι αρχές του οικονομικού φιλελευθερισμού διατυπώθηκαν στην Αγγλία, με πρώτο θεωρητικό τον Άνταμ Σμιθ, ο οποίος υποστήριζε ότι η οικονομία είναι ο φυσικός νόμος της οικονομίας.

Κατά τη χθεσινή συνέντευξη παρουσιάστηκε και η πορεία υλοποίησης του μνημονίου μεταξύ υπουργείου Εσωτερικών και «Αθήνας 2004».

Οι βασικές αρχές της νέας οικονομικής ζωής είναι α) Ο οικονομικός ατομικισμός, β) η ελευθερία συμβάσεων και ο καταμερισμός εργασίας, γ) η απουσία κρατικού παρεμβατισμού στην οικονομική ζωή.

Ο κ. Σκανδαλίδης μίλησε για υπερκάλυψη του ποσού που είχε συμφωνηθεί να χορηγηθεί στους δήμους και κάλεσε να σταματήσει η συζήτηση ότι «δεν δίνει δραχμή η κυβέρνηση».

Οικονομικές θεωρίες διατυπώθηκαν και από άλλους φιλελεύθερους οικονομολόγους.

Ανέφερε συγκεκριμένα πως στο Ειδικό Πρόγραμμα Τοπικής Αυτοδιοίκησης έχουν ενταχθεί έργα ύψους 72 εκατομμυρίων ευρώ, στα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα έργα ύψους 68 εκατομμυρίων ευρώ, ενώ παράλληλα «τρέχει» το πρόγραμμα «Ελλάδα 2004» για αθλητικούς χώρους και από το ΥΠΕΧΩΔΕ διατίθενται για έργα ανάπλασης σε δήμους της Αττικής 200 εκατομμύρια ευρώ.

Ο άγγλος τραπεζίτης Ντ. Ρικάρντο υποστηρίζει ότι α)ο εργάτης πρέπει να αμείβεται τόσο, όσο του αρκεί για να επιβιώνει και β)το κέρδος από το παραγόμενο προϊόν ανήκει ολόκληρο στον κάτοχο κεφαλαίων.

«Δεξαμενή» με 75.000 υποψηφίους

Ο Στ. Μιλ επικρίνει τις κοινωνικές ανισότητες που δημιουργεί ο οικονομικός φιλελευθερισμός και προτείνει τη λήψη ανακουφιστικών μέτρων (μείωση ωραρίου εργασίας κ. ά.).

Στο Σίδνεϊ, για να βρεθούν οι πολύτιμοι 60.000 εθελοντές των Αγώνων και οι 40.000 εφεδρικοί (αλλά πλήρως εκπαιδευμένοι), η αντίστοιχη Οργανωτική Επιτροπή είχε στη διάθεσή της μια «δεξαμενή» 300.000 υποψηφίων.

Το νέο οικονομικό σύστημα και η ελεύθερη ανταλλαγή επικρατούν.

Στην Αθήνα, η «δική μας» Οργανωτική Επιτροπή ανακοίνωσε χθες στη διυπουργική επιτροπή ότι θα αξιολογήσει 75.000 υποψήφιους εθελοντές τους επόμενους 17 μήνες.

Το εμπόριο αναπτύσσεται.

Στα γραφεία της ΟΕΟΑ έχουν κατατεθεί μέχρι στιγμής 62.977 αιτήσεις, αλλά χιλιάδες εξ αυτών προέρχονται από εθελοντές που δεν ζουν στην Αθήνα.

Η βιομηχανική Ευρώπη εισάγει μεγάλες ποσότητες πρώτων υλών και τροφίμων από τις αποικίες και τον υπόλοιπο κόσμο και εξάγει τα βιομηχανικά της προϊόντα.

«Πίσω από τις κουρτίνες» στελέχη με γνώση των κινδύνων τονίζουν πως «μόνο με τα κίνητρα, ειδικά στους φαντάρους, μπορεί να συγκεντρωθεί ο υψηλός αριθμός νέων, ενθουσιωδών και γλωσσομαθών εθελοντών, που απαιτείται».

Η διαδικασία της καπιταλιστικής βιομηχανικής ανάπτυξης αντιμετωπίζει συχνά περιοδικές κυκλικές κρίσεις, είτε μικρής είτε μεγάλης διάρκειας.

Ο αριθμός των αιτήσεων στην ΟΕΟΑ αναμένεται να φτάσει τις 100.000.

Η αιτία των κρίσεων αυτών είναι η αδυναμία κατανάλωσης των παραγομένων προϊόντων.

Όπως έχει διαπιστωθεί από προηγούμενες διοργανώσεις, για να αντιμετωπιστούν οι διαρροές της «τελευταίας στιγμής», εκτός από τους 60.000, θα χρειαστεί άλλοι 40.000 να είναι σε «ετοιμότητα».

Οι κρίσεις αυτές δεν παρουσιάζονται την την ίδια χρονική περίοδο και ομοιόμορφα σ’ όλα τα ανεπτυγμένα κράτη.

Η εκπαίδευση των εθελοντών θα αρχίσει το καλοκαίρι του 2003, αμέσως μετά την επιλογή τους.

Μετά την κρίση του 1873-1895 γεννιέται δυσπιστία απέναντι στις αρχές του οικονομικού φιλελευθερισμού και αρκετοί τάσσονται υπέρ της κρατικής παρέμβασης για την προστασία της εθνικής παραγωγής.

«Μάχη» κοινοπραξιών για την ασφάλεια του 2004

Το πιο σημαντικό αποτέλεσμα της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης είναι ο εκτοπισμός της μικρής βιομηχανίας.

Σε «ανατολίτικο παζάρι» τείνει να εξελιχθεί η διαδικασία ανάδειξης αναδόχου για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004.

γ. Η αστική κοινωνία

Η μειοδότρια κοινοπραξία SAIC κατέθεσε χθες, έπειτα από πρόσκληση του ΚΥΣΕΑ, την τελική της προσφορά - κατά πληροφορίες ύψους 278 εκατ. ευρώ, έναντι της αρχικής 317,5 εκατ. ευρώ με την οποία είχε ανακηρυχθεί «προτιμητέα ανάδοχος».

Οι μεγαλοαστοί, έχοντας την τάση να ξεχωρίζουν και στην κοινωνική ζωή, συνάπτουν σχέσεις με τους παλαιούς αριστοκράτες, αναζητώντας τίτλους ευγενείας.

Λίγη ώρα μετά η άλλη κοινοπραξία - TRS - έστειλε στο ΚΥΣΕΑ επιστολή με την οποία υποστηρίζει ότι είναι αυτή η μειοδότρια, προσφέροντας νέα τιμή - 264,5 εκατ. ευρώ.

Οι μεσαίοι και οι μικροαστοί επιδιώκουν να ξεχωρίσουν από τον υπόλοιπο λαό, προσπαθώντας να μιμηθούν τον τρόπο ζωής των ανωτέρων τάξεων.

Η εξέλιξη αυτή «μπέρδεψε» τα εμπλεκόμενα κυβερνητικά στελέχη: άλλα λένε ότι δεν μπορεί να εξελιχθεί η διαδικασία σε «δημόσια δημοπρασία» και άλλα ότι πρέπει να αξιοποιηθεί η προσφορά ως πίεση στη μειοδότρια για μείωση της τιμής.

Το τέλος του 19ου αι. είναι γνωστό ως belle epoque.

Ο υπουργός Πολιτισμού κ. Ευ. Βενιζέλος δήλωσε ότι η διαπραγμάτευση θα εξελιχθεί και πιθανώς θα ολοκληρωθεί μέχρι την Πέμπτη (αύριο) με τρόπο που να διασφαλίζει τα συμφέροντα του Δημοσίου.

Οι άνθρωποι καταναλώνουν περισσότερα αγαθά, ταξιδεύουν, ασχολούνται με αθλήματα.

Κατά τις πληροφορίες, ενδεχομένως σήμερα να ζητηθεί και άλλη «βελτίωση» από τη SAIC.

Οι πόλεις ζουν μια έντονη ζωή, όπου κυριαρχούν τα καφεζαχαροπλαστεία, τα εστιατόρια, οι χώροι συνάντησης και διασκέδασης. Το Παρίσι γίνεται η πόλης της διασκέδασης, η Βιέννη της μουσικής και το Λονδίνο της κομψότητας.

δ. Πληθυσμιακή αύξηση – μετανάστευση - αστικοποίηση Η πρόοδος της ιατρικής, η βελτίωση των συνθηκών υγιεινής, η μαζική εισαγωγή τροφίμων από τις νέες χώρες και οι νέες μέθοδοι συντήρησης των τροφίμων συνέβαλαν στην αύξηση του πληθυσμού της γης. Η πληθυσμιακή αύξηση προκαλεί ανησυχίες. Ο άγγλος θεολόγος και οικονομολόγος Θ. Μάλθιους εκφράζει το φόβο ότι η διαρκής αύξηση του πληθυσμού θα προκαλέσει έλλειψη τροφίμων. Η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού σημειώνεται στην ύπαιθρο. Η ανεργία αναγκάζει ένα μεγάλο μέρος του αγροτικού πληθυσμού να μετακινηθεί προς τις βιομηχανικές πόλεις ή να μεταναστεύσει στις χώρες του Νέου Κόσμου. Η συγκέντρωση εργατών στις βιομηχανικές πόλεις επιφέρει τη λεγόμενη αστικοποίηση, η οποία προκαλεί νέα προβλήματα σχετικά με την ύδρευση, την υγιεινή, την κατοικία, την κυκλοφορία.

ε. Παιδεία - υγεία Μέχρι τα μέσα του 19ου αιώνα η εκπαίδευση είναι ιδιωτική ή υπό την κηδεμονία της εκκλησίας. Τα παιδιά των αριστοκρατών και των μεγαλοαστών παρακολουθούν μαθήματα στα σπίτια τους. Το κράτος αδιαφορεί για τη δημοτική εκπαίδευση, καθώς πολλά μικρά παιδιά εργάζονται. Όταν όμως θεωρήθηκε χρήσιμο να έχουν οι εργάτες κάποτε μόρφωση , τότε οι κυβερνήσεις έδειξαν ενδιαφέρον για τη δημοτική εκπαίδευση. Οι ανάγκες της βιομηχανίας οδήγησαν στη δημιουργία τεχνικής εκπαίδευσης. Παράλληλα, άρχισαν να ιδρύονται πολλά νέα πανεπιστήμια. Ως το 1850 η ιατρική περίθαλψη είναι στοιχειώδης. Τα νοσοκομεία είναι παλαιά, οι συνθήκες διαβίωσης άσχημες και παρατηρείται μεγάλη έλλειψη ειδικευμένου προσωπικού. Μετά το 1850 αρχίζει να θεμελιώνεται η σύγχρονη νοσοκομειακή περίθαλψη, με αποτέλεσμα να μειωθεί σημαντικά το ποσοστό των θανάτων των νοσηλευομένων.

στ. Τα μέσα μαζικής επικοινωνίας Στα μέσα του 19ου αιώνα η πρόοδος της τυπογραφίας και η ανάπτυξη της σχολικής εκπαίδευσης καθιστούν τα έντυπα μέσα προσιτά σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Στα τέλη του 19ου αιώνα ανακαλύπτονται η φωτογραφία, ο φωνογράφος, το τηλέφωνο, ο τηλέγραφος, το ραδιόφωνο, το μαγνητόφωνο, ο κινηματογράφος. Στις αρχές του 20ου αιώνα ανακαλύπτεται και η τηλεόραση. Οι δυνατότητες επικοινωνίας είναι πλέον μεγάλες. Τα μέσα επικοινωνίας (φωτογραφία, ραδιόφωνο, κινηματογράφος) χρησιμοποιούνται για τη διαφήμιση, με σκοπό την αύξηση των πωλήσεων.

ζ. Το γυναικείο κίνημα Ως τα μέσα του 19ου αιώνα οι γυναίκες των αριστοκρατικών οικογενειών παραμένουν στο σπίτι και ασχολούνται κυρίως με την ανατροφή των παιδιών. Οι γυναίκες της εργατικής τάξης εργάζονταν και τον υπόλοιπο χρόνο τους ασχολούνταν με το σπίτι και την ανατροφή των παιδιών, ενώ οι γυναίκες της υπαίθρου δούλευαν και στα χωράφια ή και ως οικιακοί βοηθοί. Το αίτημα της χειραφέτησης της γυναίκας εμφανίζεται κατά το β΄ μισό του 19ου αιώνα και κυρίως μετά την είσοδό της στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Οι γυναίκες αρχίζουν να γίνονται πλέον αποδεκτές σε διάφορα επαγγέλματα και επιτυγχάνουν την είσοδό τους και στα πανεπιστήμια. Οι γυναίκες διεκδικούν νομικά και πολιτικά δικαιώματα. Το οργανωμένο γυναικείο κίνημα θεμελιώνεται στην Αγγλία και αναπτύσσεται σε όλες τις βιομηχανικά αναπτυγμένες και αστικοποιημένες χώρες.

Επίλογος Με τη βιομηχανική επανάσταση ο άξονας της οικονομίας στρέφεται προς τη δευτερογενή παραγωγή (βιομηχανία) και την τριτογενή (επιχειρησιακά στελέχη κ.α.). Η οικονομία έχει πλέον ως σύμβολό της το χρήμα, το οποίο συγκεντρώνεται σε λίγα χέρια. Η βιομηχανική κοινωνία αποτελείται απρόσωπες ανθρώπινες μάζες συγκεντρωμένες στις πόλεις ή στα εργοστάσια. Η μεγάλη ανάπτυξη της βιομηχανίας δημιουργεί αυξημένες ανάγκες για πρώτες ύλες και νέες αγορές. Τα μεγάλα ευρωπαϊκά κράτη , πιεζόμενα από το μεγάλο βιομηχανικό κεφάλαιο, εφαρμόζουν επεκτατική πολιτική και καταλαμβάνουν ένα μεγάλο μέρος του κόσμου. Έτσι συγκροτούνται νέες αποικιακές αυτοκρατορίες και όλος ο κόσμος μετατρέπεται σε πεδίο αντιπαράθεσης των ευρωπαϊκών δυνάμεων.