ΚΛΙΜΑΚΑ: Μεσαίο.

• Το 2000 ο φιλόλογος Α. Ξανθινάκης έρχεται να συνεχίσει και να συμπληρώσει την προηγούμενη μελέτη του «Τo Γλωσσικό Ιδίωμα της Δυτικής Κρήτης», Χανιά, 1996. Παράλληλα όμως μαζί με το εργώδες εξάτομο έργο του Γ. Πάγκαλου «Περί του Γλωσσικού Ιδιώματος Της Κρήτης», Αθήνα, 1955 -1975 και το έργο του Ε. Πιτυκάκη, «Το Γλωσσικό Ιδίωμα της Ανατολικής Κρήτης», Αθήνα, 1983, συμπληρώνεται η σαφής καταγραφή του γλωσσικού ιδιώματος της Μεγαλονήσου.
• Στόχος του η αποθησαύριση ιδιωματικών λέξεων του δυτικοκρητικού γλωσσικού ιδιώματος ή παγκρήτιες που βρίσκονται ακόμα σε χρήση με επίπονη προσπάθεια να μη συμπεριληφθούν λέξεις της κοινής νεοελληνικής.
• Καταγράφονται περίπου 10000 ιδιωματικές λέξεις που εμπλουτίζονται με πάρα πολλές ακόμα συνώνυμες ή αντίθετές τους. Παραθέτονται με σαφήνεια και πληρότητα οι κατά τόπους λεξιλογικές, μορφολογικές και σημασιολογικές διαφοροποιήσεις. Αντικατοπτρίζεται ο δυναμισμός της δυτικοκρητικής ντοπιολαλιάς με την παράθεση εκφραστικών παραθεμάτων από την προφορική και γραπτή παράδοση της Κρήτης και γίνεται προσπάθεια να αποδοθεί η ιδιωματική προφορά μέσα από το γραπτό λόγο και όχι με χρήση ιδιαίτερων φωνητικών συμβόλων. Ετυμολογείται τεκμηριωμένα το σύνολο σχεδόν των λημματογραφημένων λέξεων, ιδιωματικών τύπων και μορφολογικών παραλλαγών. Δίδονται για κάθε λήμμα γραμματικές πληροφορίες και παρουσιάζονται με σαφήνεια και ιεραρχημένα οι σημασίες, οι ιδιαίτερες χρήσεις και σημασιολογικές του αποκλίσεις.
• Απευθύνεται ως πηγή πληροφοριών και προβληματισμού σε κάθε γλωσσολόγο, ερευνητή, φιλόλογο, λογοτέχνη, απλό πολίτη Κρητικό και μη που θέλει να μελετήσει το δυτικοκρητικό ιδίωμα, να γνωρίσει τον υλικό, πνευματικό, φυσικό κόσμο της Δυτικής Κρήτης και να αντλήσει πλούσιο και εκφραστικό λεξιλογικό υλικό.