1. Η ευφυΐα μιας μπουλντόζας

(από τον Τύπο)

Η πρόσφατη νίκη του υπολογιστή Deep Blue επί του παγκοσμίου πρωταθλητή σκακιού Γκάρι Κασπάροφ έφερε ξανά στο προσκήνιο τις συζητήσεις σχετικά με τις νοηματικές ικανότητες των μηχανών. Μπορούν να σκέπτονται οι υπολογιστές; Θα νικήσουν τον άνθρωπο; Αυτές ήταν μερικές από τις τυπικές ερωτήσεις που απασχόλησαν ΜΜΕ και διανοητές μετά το τέλος του αγώνα. Όμως η έκβαση του αγώνα δεν απασχόλησε εξίσου όλους τους επιστήμονες. Ορισμένοι παρέμειναν παγερά αδιάφοροι σε όλη τη διάρκεια της υποτιθέμενης κοσμοϊστορικής "Άνθρωπος εναντίον μηχανής" αναμέτρησης. Σ' αυτή την κατηγορία ανήκει ο γνωστός Αμερικανός γλωσσολόγος Νόαμ Τσόμσκι. Έτσι ο αιρετικός Αμερικανός διανοούμενος υποστήριξε ότι η έκβαση του αγώνα δεν έχει καμία επιστημολογική σημασία, ούτε μπορεί να οδηγήσει σε οποιαδήποτε συμπεράσματα σχετικά με τις υποτιθέμενες νοηματικές διεργασίες του υπολογιστή. Για τον Τσόμσκι η νίκη του Deep Blue αντιπροσωπεύει απλά την "ωμή δύναμη" ενός μηχανήματος το οποίο μπορεί να σπρώξει τους υπολογισμούς σε μεγέθη τα οποία δεν μπορεί να προσεγγίσει κανένας άνθρωπος. "Η έκβαση του αγώνα Deep Blue/Κασπάροφ" δήλωσε ο Τσόμσκι "παρουσιάζει τόσο ενδιαφέρον όσο το γεγονός ότι μια μπουλντόζα μπορεί να σηκώσει αντικείμενα βαρύτερα απ' αυτά που μπορεί να σηκώσει ένας Ολυμπιονίκης στην άρση βαρών"! Όμως αυτό δεν ισοδυναμεί με "ευφυΐα". Όπως αναφέρει ο καθηγητής υπολογιστών του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου Ντόναλτ Μίτσι στο τελευταίο τεύχος του "New Scientist". "Παρά το τεχνικό του παιχνίδι, ο Deep Blue έχει πολύ λίγη ευφυΐα. Δεν μαθαίνει από την εμπειρία. Δεν μπορεί να διακρίνει μεταξύ μιας κίνησης με νόημα και μιας ανοησίας και δεν κατανοεί τι αφορά μια θέση στο σκάκι ή αυτό καθ'αυτό το παιχνίδι".