2η Ενότητα

Ανησυχίες των νέων

Οι νέοι της Ευρώπης προβλέπουν το μέλλον

Πέτρος Ζουμπουλάκης, Χωρίς τίτλο

Μέσα από το «ΕΥΡΩΒΑΡΟΜΕΤΡΟ» δίνουν τις δικές τους εκτιμήσεις για επαγγελματική αποκατάσταση, ανεργία και ποια θεωρούν ιδανική θέση εργασίας: Κάποτε οι νέοι έπαιζαν ποδόσφαιρο στις αλάνες των μεγαλουπόλεων. Τώρα παίζουν σερφάροντας στους ηλεκτρονικούς διαύλους του παγκόσμιου χωριού. Κάποτε τραγουδούσαν και χόρευαν με τους ρυθμούς των Μπιτλς και των Λεντ Ζέπελιν. Σήμερα ξεφαντώνουν με τη διαστημική μουσική των U2 αλλά και την… επιεικώς εύπεπτη των Spice Girls. Κάποτε το πανεπιστήμιο ήταν χώρος δημιουργίας, επανάστασης, απελευθέρωσης. Σήμερα είναι χώρος εντατικοποίησης της γνώσης και της επαγγελματικής ειδίκευσης μπροστά στο τεράστιο φάσμα της ανεργίας που περιμένει τους νέους. Ο κόσμος αλλάζει. Τεράστια τα προβλήματα - μετανάστευση, ρατσισμός, ανεργία, καταστροφή του φυσικού περιβάλλοντος, διάλυση των σχέσεων, ασθένειες - ταλανίζουν το σύγχρονο άνθρωπο, ο οποίος προσπαθεί να συγκεράσει τις παραδοσιακές αξίες με τις νέες θεωρίες και τα πρότυπα του τεχνητού πολιτισμού. Και οι νέοι μπροστά στις ραγδαίες αυτές αλλαγές προσπαθούν να ορίσουν τη δική τους ταυτότητα, το στίγμα τους. Τι σκέπτονται; Τι περιλαμβάνει η καθημερινότητα τους; Ποιες οι σχέσεις τους με την οικογένεια και τους γηραιότερους; Πώς αντιμετωπίζουν το ενδεχόμενο της ανεργίας; Πόσο έχουν βάλει στη ζωή τους τις νέες τεχνολογίες; Το Ευρωβαρόμετρο, ύστερα από αίτηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, πραγματοποίησε μέσα στα 1997 σχετική έρευνα στους νέους των κρατών-μελών της Ε.Ε. υπό τον γενικό τίτλο «Νέοι της Ευρώπης».

Οι Έλληνες φοβούνται την ανεργία

Το μεγάλο πρόβλημα της ανεργίας σε μία εποχή που οι παραδοσιακές μορφές της απασχόλησης βρίσκονται υπό αίρεση αγγίζει οδυνηρά τα νέα παιδιά της Ευρώπης. Μεγάλο ποσοστό των νέων, συνειδητοποιώντας τη δεινή θέση ενός ανέργου, θα δέχονταν, όπως προκύπτει από την έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, να κάνουν όποια δουλειά βρουν στην περίπτωση που θα μείνουν άνεργοι. Την έκδηλη ανασφάλεια των νέων της εποχής αποτυπώνει και το κυριότερο κριτήριο που θέτουν στην επιλογή της δουλειάς: η σταθερότητα απασχόλησης σε μια συγκεκριμένη θέση εργασίας.

Οι απαντήσεις που έδωσαν τα ελληνόπουλα, τα οποία πήραν μέρος στην έρευνα, δίνουν ανάγλυφα τις διαστάσεις του προβλήματος στη χώρα. Το 21,3% -σ' αυτό πρώτοι είναι οι Πορτογάλοι (36%)- αναζητούν μία δουλειά σταθερή. Απάντηση που μας φέρνει στο μυαλό τις ουρές που έκαναν πρόσφατα οι νέοι, για να διεκδικήσουν μέσω διαγωνισμού μια θέση στο Δημόσιο, εκτοξεύοντας κατακόρυφα τον ανταγωνισμό. Πενήντα υποψήφιοι για μία θέση στο δημόσιο τομέα!

Με το παραπάνω συμπέρασμα συνάδει και το γεγονός ότι οι έλληνες είναι εντελώς αντίθετοι με τις μορφές της παραοικονομίας και της μαύρης εργασίας. Μόλις το 0,5% θα δεχόταν να εργασθεί σε τέτοιες συνθήκες, το χαμηλότερο ποσοστό ανάμεσα στους νέους της Ευρώπης.

Ταυτόχρονα, οι Έλληνες είναι εκείνοι που περισσότερο από κάθε άλλο νέο της Ευρώπης εξετάζουν τις συνθήκες εργασίας, καθώς μόλις το 9,6% θα δεχόταν μια δουλειά όποιες και εάν είναι οι συνθήκες. Στον αντίποδα βρίσκονται εύλογα οι Ισπανοί (21,5%), καθώς η χώρα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό ανεργίας στην Ε.Ε., οι Σουηδοί (19,5%) και οι Ιταλοί (19,2%). Ο μισθός είναι σημαντικό κριτήριο για μια δουλειά πρωτίστως για τους Ιρλανδούς, τους Βέλγους, τους Άγγλους, τους Γερμανούς και τους Αυστριακούς. Οι κλίσεις του κάθε νέου ως παράγοντας επιλογής μιας δουλειάς είναι σημαντικές πρώτα απ' όλα για τους νεαρούς από τη Φινλανδία, τη Δανία και την Ελλάδα.

Οι Έλληνες, άλλωστε - φημισμένοι για το εμπορικό τους δαιμόνιο - δεν διστάζουν να… πέσουν στα βαθιά και τα ριψοκίνδυνα. Μετά το 7,5% των Σουηδών, 6,6% των νέων Ελλήνων απάντησαν ότι θα προσπαθήσουν στο μέλλον να ιδρύσουν τη δική τους επιχείρηση.

Εξάλλου, όπως προκύπτει από την έρευνα, τα αγόρια δίνουν μεγαλύτερη έμφαση στη σταθερότητα της εργασίας, ενώ οι γυναίκες στο κατά πόσον ανταποκρίνεται στα προσόντα τους.

Ποια εφόδια θεωρούν ότι είναι χρήσιμα

Η καλή γενικώς εκπαίδευση είναι το κυριότερο εφόδιο που θα πρέπει να έχει ένας νέος, για να σταδιοδρομήσει σε ένα χώρο. Το 42,8% των νέων της Ευρώπης νιώθει ότι αυτός είναι ο πλέον σημαντικός παράγοντας, για να βρει μια καλή δουλειά. Το δεύτερο - κατά την εκτίμηση του 40,4% των νέων - προσόν είναι η γνώση ξένων γλωσσών, ακολουθούν (37,6%) το χάρισμα της επικοινωνίας, η γνώση των νέων τεχνολογικών επιτευγμάτων (32,3%) και, κατόπιν, η καλή εμφάνιση (26,9%). Εξάλλου, το 25% των νέων Ευρωπαίων θεωρεί σημαντικό παράγοντα επιτυχίας σε μία δουλειά την ικανότητα συνεργασίας και το ομαδικό πνεύμα.

Παρατηρώντας αναλυτικότερα τα στοιχεία της έρευνας, οι νέοι μόνο τεσσάρων από τα 15 κράτη-μέλη θεωρούν πιο σημαντικό εφόδιο την καλή γενική εκπαίδευση (Ιρλανδία, Φινλανδία, Ολλανδία και Πορτογαλία). Όλοι οι νέοι θεωρούν πολύ σημαντικό εφόδιο τη γνώση ξένων γλωσσών.

Όλοι, πλην των Άγγλων (μόλις το 10%), και αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι τα αγγλικά είναι η μείζων διεθνής γλώσσα. Τα ελληνόπουλα περισσότερο από κάθε άλλο Ευρωπαίο νέο θεωρούν σημαντικό παράγοντα επιτυχίας τη γνώση του χώρου εργασίας (27,9%), όπως και τις επιστημονικές γνώσεις (δεύτεροι μετά τους Αυστριακούς - 16,8% έναντι 17,6%). Και παρ' ότι λέγεται ότι οι έλληνες εργοδότες είναι ιδιαίτερα… επιρρεπείς, οι Έλληνες νέοι είναι 13οι ανάμεσα στους Ευρωπαίους που θεωρούν την ωραία εμφάνιση λόγο επιτυχίας. Υπέρ του ωραίου, ως φαίνεται, στην εργασία είναι οι Σουηδοί (35,9%) και οι Άγγλοι (35,6%).

Οι γυναίκες πιστεύουν περισσότερο από τους άνδρες ότι μπορεί κάποιος να προοδεύσει, εάν πρωτίστως γνωρίζει ξένες γλώσσες και έχει την ικανότητα της επικοινωνίας. Όσοι έχουν φθάσει έως και την υποχρεωτική εκπαίδευση θεωρούν ιδιαίτερα σημαντικά για την επαγγελματική επιτυχία την απόκτηση ενός πτυχίου τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς την καλή γνώση του επιχειρηματικού κόσμου. Όσοι συνέχισαν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση θεωρούν καθοριστικό της επιτυχίας την ομαδική δουλειά, αλλά και την προσωπική φιλοδοξία.

Η ευρωπαϊκή νεολαία δίνει τις δικές της απαντήσεις Ποια από τα παρακάτω εφόδια θεωρείτε ότι είναι τα τρία πλέον χρήσιμα στην εξεύρεση εργασίας; 1. Γνώση της τεχνολογίας 2. Επιστημονική κατάρτιση 3. Γνώση ξένων γλωσσών 4. Γνώση του επιχ/κού κόσμου 5. Ικανότητα επικοινωνίας 6. Πνεύμα ομαδικότητας 7. Καλή γενική εκπαίδευση 8. Καλή εμφάνιση 9. Φιλοδοξία 10. Ειδίκευση ή άλλη κατάρτιση 11. Άλλα

Εάν ήσουν άνεργος/η, τι θα έκανες; 1. Θα δεχόμουν όποια δουλειά μου προσέφεραν. 2. Θα δεχόμουν οποιαδήποτε δουλειά, αρκεί να ήταν σταθερή. 3. Θα δεχόμουν οποιαδήποτε δουλειά, αρκεί να ήταν καλοπληρωμένη. 4. Θα δεχόμουν οποιαδήποτε δουλειά, αρκεί να ήταν ανάλογη των προσόντων μου. 5. Θα δεχόμουν μόνο μία δουλειά σταθερή, καλοπληρωμένη και ανάλογη των προσόντων μου. 6. Θα δεχόμουν κάποιο είδος κοινωνικής εργασίας, χωρίς πληρωμή. 7. Θα ταξίδευα σε διάφορες χώρες. 8. Θα προσπαθούσα να φτιάξω δική μου επιχείρηση. 9. Θα δούλευα στην παραοικονομία. 10. Θα παρακολουθούσα κάποιο πρόγραμμα κατάρτισης, ειδίκευσης ή θα άλλαζα δουλειά. 11. Άλλα 12. Δεν ξέρω.