Ανακεφαλαίωση

1. Διάσταση ιοντικής ηλεκτρολυτικής ένωσης είναι η απομάκρυνση των ιόντων του κρυσταλλικού πλέγματος. Η ηλεκτρολυτική διάσταση επιτυγχάνεται συνήθως με διάλυση στο Η2Ο π.χ. NaCl(s) [pic] Na+(aq) + Cl-(aq). Ιοντισμός ομοιοπολικής ένωσης σε υδατικό διάλυμα ονομάζεται η αντίδραση των μορίων της ένωσης με τα μόρια του νερού προς σχηματισμό ιόντων. Αν η ένωση δίνει πρωτόνιο στο Η2Ο ονομάζεται οξύ (θεωρία Br?nsted - Lowry). Για παράδειγμα το HCl είναι οξύ επειδή ΗCl + H2O [pic] H3O+ + Cl-. Aν η ένωση δέχεται πρωτόνιο από το H2O ονομάζεται βάση. Για παράδειγμα η ΝΗ3 είναι βάση, επειδή ΝΗ3 + Η2Ο [pic] ΝΗ4+ + ΟΗ-. 2. Ένα οξύ που ιοντίζεται πλήρως (α =1) στο Η2Ο λέγεται ισχυρό, ενώ ένα οξύ που ιοντίζεται μερικώς (α Τα αντίστοιχα ισχύουν για τις βάσεις. 3. Γενικώς ισχύει [pic]. H βάση Α- ονομάζεται συζυγής του οξέος ΗΑ και το ζεύγος ΗΑ / Α- ονομάζεται συζυγές ζεύγος. 4. Σε κάθε υδατικό διάλυμα στους 25 oC έχουμε: [Η3Ο+][ΟΗ-] = Κw = 10-14. 5. Ορίζουμε pH = -log[H3Ο+] και pOH = -log[OH-] 6. Σε όξινα υδατικά διαλύματα έχουμε: pH < 7 < pOH Σε βασικά υδατικά διαλύματα έχουμε: pH > 7 > pOH Σε ουδέτερα υδατικά διαλύματα έχουμε: pH = 7 = pOH 7. Η σταθερά ιοντισμού ασθενούς οξέος ΗΑ είναι: [pic] 8. Η σταθερά ιοντισμού ασθενούς βάσης Β είναι: [pic] 9. Ο νόμος αραίωσης του Ostwald είναι: [pic]. Aν α [pic] 0,1 τότε Κa = α2c 10. Η σχέση που συνδέει την Κa ασθενούς οξέος ΗΑ και την Kb της συζυγούς του βάσης Α- είναι: KHA KA- = Kw 11. Αν σε ένα διάλυμα υπάρχουν δύο ή περισσότεροι ηλεκτρολύτες που έχουν ένα κοινό ιόν, π.χ. το Α-, τότε η συγκέντρωση ισορροπίας του Α- που ικανοποιεί όλες τις ισορροπίες είναι μία και μόνη. 12. Σε ένα διάλυμα που περιέχει ασθενές οξύ ΗΑ cοξ Μ και τη συζυγή του βάση π.χ. NaA cβασ Μ, μετά από τις σχετικές προσεγγίσεις, ισχύει: [pic] Αντίστοιχη σχέση ισχύει για διάλυμα ασθενούς βάσης ΒΟΗ και του συζυγούς οξέος της π.χ. ΒCl: [pic] 13. Ρυθμιστικά ονομάζονται τα διαλύματα των οποίων το pH μένει περίπου σταθερό, όταν προστεθεί σε αυτά μικρή αλλά υπολογίσιμη ποσότητα ισχυρών οξέων ή βάσεων. Τα διαλύματα αυτά διατηρούν σταθερό το pH και κατά την αραίωση τους σε κάποια όρια. Στα ρυθμιστικά διαλύματα ισχύει η εξίσωση των Henderson και Hasselbalch: [pic] 14. Δείκτες οξέων - βάσεων (πρωτολυτικοί δείκτες) είναι ουσίες των οποίων το χρώμα αλλάζει ανάλογα με το pH του διαλύματος στο οποίο προστίθενται. 15. Ογκομέτρηση είναι η διαδικασία προσδιορισμού μιας ουσίας με μέτρηση του όγκου διαλύματος γνωστής συγκέντρωσης, που χρειάζεται για την πλήρη αντίδραση με την ουσία. 16. Σταθερά γινομένου διαλυτότητας ή γινόμενο διαλυτότητας (Ks) για ένα δυσδιάλυτο ηλεκτρολύτη π.χ. το Ca3(PO4)2 είναι η τιμή του γινομένου [Ca2+]3[PO43-]2 σε κορεσμένο διάλυμα του. 17. Διαλυτότητα μιας ουσίας σε ορισμένο διαλύτη και καθορισμένη θερμοκρασία, ονομάζεται η συγκέντρωση της ουσίας σε mol/L στο αντίστοιχο κορεσμένο διάλυμα. 18. Πρόβλεψη σχηματισμού ιζήματος: Αν Qs < Ks το διάλυμα είναι ακόρεστο. Αν Qs = Ks το διάλυμα είναι κορεσμένο, χωρίς να σχηματίζεται ίζημα Αν Qs > Ks τότε σχηματίζεται ίζημα μέχρις ότου το Qs μεταβληθεί σε Qs΄ = Ks

Λέξεις - κλειδιά Διάσταση Ιοντισμός Οξύ - βάση Br?nsted - Lowry Συζυγές οξύ Συζυγής βάση Συζυγές ζεύγος pH Σταθερά ιοντισμού Βαθμός ιοντισμού Νόμος του Ostwald Κοινό ιόν Ρυθμιστικό διάλυμα Δείκτης Ογκομέτρηση Γινόμενο διαλυτότητας Διαλυτότητα Κορεσμένο διάλυμα Ακόρεστο διάλυμα

Ερωτήσεις - Ασκήσεις - Προβλήματα Ερωτήσεις επανάληψης 1. Πώς γίνεται η διάλυση μιας ιοντικής ένωσης π.χ. NaCl στο νερό; 2. Τι ονομάζεται οξύ και τι βάση σύμφωνα με τη θεωρία των Br?nsted-Lowry; 3. Πώς γίνεται η διάλυση του HF στο νερό; 4. Να γράψετε την εξίσωση ιοντισμού της NH3 στο νερό. 5. Πότε ένα οξύ χαρακτηρίζεται ασθενές σε υδατικό διάλυμα και πότε ισχυρό; Να δώσετε σχετικά παραδείγματα. 6. Πότε μια βάση χαρακτηρίζεται ασθενής σε υδατικό διάλυμα και πότε ισχυρή; Να δώσετε σχετικά παραδείγματα. 7. Πώς ορίζονται το pH και το pOH; 8. Ποια σχέση ισχύει μεταξύ pH και pOH στους 25 oC i. σε ουδέτερα διαλύματα, ii. σε όξινα διαλύματα, iii. σε βασικά διαλύματα; 9. Πώς ορίζεται η σταθερά ιοντισμού ασθενούς οξέος ΗΑ σε υδατικό διάλυμα και από τι εξαρτάται; 10. Πώς ορίζεται η σταθερά ιοντισμού ασθενούς βάσης Β σε υδατικό διάλυμα και από τι εξαρτάται; 11. Ποιος είναι ο νόμος αραίωσης του Ostwald; 12. Ποια σχέση συνδέει την Ka ασθενούς οξέος ΗΑ με την Κb της συζυγούς βάσης (Α-); 13. Τι είναι ρυθμιστικά διαλύματα; 14. Τι ονομάζονται πρωτολυτικοί δείκτες και πού χρησιμοποιούνται; 15. Τι ονομάζεται διαλυτότητα μιας ουσίας σε ένα διαλύτη; 16. Πώς ορίζεται η σταθερά γινομένου διαλυτότητας (Κs) ενός δυσδιάλυτου ισχυρού ηλεκτρολύτη π.χ. Ca3(PO4)2;