Δέσμευση για λύση μετά τον θρίαμβο

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος διαδέχεται στο αξίωμα του Προέδρου τον Γλαύκο Κληρίδη από τον πρώτο γύρο

ΠΑΝΑΓΗΣ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΣ

Με θρίαμβο του Τάσσου Παπαδόπουλου έληξαν από τον πρώτο γύρο οι εκλογές στην Κύπρο.

"Ευχαριστώ και τη Φωτεινή" δήλωσε συγκινημένος ο νικητής των χθεσινών εκλογών στην Κύπρο

Ο Τάσσος Παπαδόπουλος, που υποστηρίχθηκε από το ΔΗΚΟ, το ΑΚΕΛ και το ΚΙΣΣΟΣ, συγκέντρωσε το 51,5% και διαδέχεται στο αξίωμα του προέδρου τον Γλαύκο Κληρίδη, που έμεινε κάτω από το 40% (38,8%). Ο γενικός εισαγγελέας κ. Αλέκος Μαρκίδης, που με την υποψηφιότητά του προκάλεσε σύγχυση στην Κεντροδεξιά, συγκέντρωσε τελικά 6,6%. Μετά την ήττα, ο Δημοκρατικός Συναγερμός, που κυβερνά από το 1993 την Κύπρο, δείχνει ότι εισέρχεται σε βαθιά κρίση. Αντίθετα, δεν φαίνεται να υπάρχει αλλαγή πλεύσης στη στάση της ελληνοκυπριακής πλευράς σε ό,τι αφορά τη λύση του πολιτικού προβλήματος.

Στην πρώτη δημόσια εμφάνιση μετά τη νίκη του, ο κ. Παπαδόπουλος δήλωσε ότι θα επιδιώξει λύση μέσα στο πλαίσιο του σχεδίου Ανάν. Απέστειλε επίσης μήνυμα προς τους Τουρκοκυπρίους λέγοντας ότι προσβλέπει σε μια δίκαιη και βιώσιμη λύση προς το καλό των δύο κοινοτήτων, με ισότητα και σεβασμό της αυτοτέλειας κάθε μίας: "Αναμένουμε", είπε ο νέος πρόεδρος της Κύπρου, "τον κ. Ανάν για να συζητήσουμε και θα αποδείξουμε στη διεθνή κοινότητα ότι η δέσμευσή μας για λύση παραμένει σταθερή, ώστε μια ενωμένη Κύπρος να ενταχθεί στην Ευρώπη".

Τηλεφώνημα σε Κληρίδη

Η πιθανότητα επικράτησης του κ. Παπαδόπουλου από τον πρώτο γύρο φάνηκε αμέσως μόλις έκλεισαν οι κάλπες, αφού τα exit-pools των τριών καναλιών τού έδιναν από 49,5% μέχρι 51,5%. Στις 7 το απόγευμα, και με καταμετρημένο το 50% των ψήφων, το προβάδισμά του σταθεροποιήθηκε στο 51,5%. Έως τότε το επιτελείο του κ. Κληρίδη διατηρούσε την ελπίδα ότι τα αποτελέσματα στις μεγάλες πόλεις (Λευκωσία, Αμμόχωστος) θα μπορούσαν να αποτρέψουν την επικράτηση του κ. Παπαδόπουλου από τον πρώτο γύρο. Η ελπίδα αυτή αποδείχθηκε όμως μάταιη και μισή ώρα αργότερα ο Γλαύκος Κληρίδης τηλεφώνησε και συνεχάρη τον ανθυποψήφιό του. Ο κ. Παπαδόπουλος τον ευχαρίστησε και του ζήτησε να παραμείνει στο Εθνικό Συμβούλιο λέγοντάς του ότι χρειάζεται την εμπειρία, τις γνώσεις και την πείρα του.

Διπλωματικές πηγές σημειώνουν ότι στη διάρκεια του προεκλογικού αγώνα υπήρξε μια βαθμιαία μετατόπιση του κ. Παπαδόπουλου σε μια πιο διαλλακτική στάση απέναντι στο σχέδιο Ανάν. Επισημαίνουν ότι αν και δήλωνε πως το σχέδιο Ανάν δεν είναι βιώσιμο και λειτουργικό, και ότι σε περίπτωση νίκης του στις εκλογές θα διαπραγματευθεί σκληρά τις απαραίτητες αλλαγές, κράτησε χαμηλούς τόνους από τη στιγμή που το κατέθεσε ο γενικός γραμματέας και στήριξε την κοινή θέση του Εθνικού Συμβουλίου, πως το σχέδιο αποτελεί βάση διαπραγμάτευσης. Οι ίδιες πηγές αποδίδουν μεγάλη σημασία στην πρώτη δήλωσή του μετά την νίκη, επειδή - όπως λένε - έδειξε ότι στις προθέσεις του είναι να σεβαστεί τόσο τη διαπραγματευτική διαδικασία όσο και τα χρονοδιαγράμματα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε δηλώσεις τους χθες στη Λευκωσία, τόσο ο κ. Κληρίδης όσο και ο υπουργός Εξωτερικών Γιάννης Κασουλίδης υποστήριξαν πως ο κ. Παπαδόπουλος πρέπει να αναλάβει από σήμερα επικεφαλής των διαπραγματεύσεων.

Ευθύνες σε Μαρκίδη

Για τον απερχόμενο πρόεδρο Γλαύκο Κληρίδη, του οποίου η θητεία λήγει στις 28 Φεβρουαρίου, η τρίτη κατά σειράν υποψηφιότητά του αποδείχθηκε "φαρμακερή". Ο 84χρονος πρόεδρος δεν κατάφερε να πείσει τους Κυπρίους ότι η παραμονή του στο αξίωμα ήταν απαραίτητη για την επίλυση του πολιτικού προβλήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο κ. Κληρίδης είχε ζητήσει ανανέωση της θητείας του μόνο για 16 μήνες. Η υποψηφιότητά του έδειχνε αρχικά να έχει δυναμική. Στις 3 Φεβρουαρίου ο επικεφαλής της διαπραγματευτικής ομάδας κ. Αλέκος Μαρκίδης ανακοίνωσε αιφνιδιαστικά ότι θα είναι υποψήφιος, διασπώντας τις δυνάμεις του ΔΗΣΥ. Η ηγεσία του ΔΗΣΥ και ιδιαίτερα ο πρόεδρος του κόμματος κ. Νίκος Αναστασιάδης επιρρίπτουν τώρα στην υποψηφιότητα Μαρκίδη και σε όσα στελέχη του ΔΗΣΥ τη στήριξαν τις ευθύνες για την ήττα. Χθες μάλιστα, ο κ. Αναστασιάδης ανακοίνωσε τη διαγραφή των τριών βουλευτών (Ερωτοκρίτου, Προδρόμου, Συλλούρη) που είχαν στηρίξει την υποψηφιότητα Μαρκίδη και σήμερα συγκαλεί τα όργανα του κόμματος για να την επικυρώσουν. Ωστόσο δεν είναι λίγοι εκείνοι στο ΔΗΣΥ που θεωρούν τον κ. Αναστασιάδη συνυπεύθυνο, αφού του καταλογίζουν τόσο παλινωδίες στην επιλογή του υποψηφίου (Γιαννάκης Ομήρου) όσο και την αποξένωση του κ. Μαρκίδη από το κόμμα. Η σημερινή συνεδρίαση προβλέπεται θυελλώδης.

Συγχαρητήρια από Σημίτη

Ο κ. Σημίτης συνεχάρη δημόσια τον κ. Παπαδόπουλο για τη νίκη του "σε έναν δύσκολο αγώνα". Τον χαρακτήρισε πολιτικό με εμπειρία και γνώση, "κατάλληλο να κατευθύνει τον κυπριακό λαό σ' αυτήν την κρίσιμη φάση". Ο Πρωθυπουργός, που δεν μπόρεσε να επικοινωνήσει χθες με τον κ. Παπαδόπουλο λόγω των πανηγυρισμών των οπαδών του τελευταίου, εξέφρασε τη βεβαιότητά του για τη συνέχιση της άρτιας συνεργασίας.

Ωστόσο, αίσθηση δημιούργησε και η δημόσια αναγνώριση, εκ μέρους του κ. Σημίτη, της προσφοράς του Γλαύκου Κληρίδη τόσο στο Κυπριακό όσο και στην ένταξη της νήσου στην Ένωση. "Άνοιξε τους δρόμους που πιστεύω ότι η νέα ηγεσία θα ακολουθήσει", είπε χαρακτηριστικά ο Πρωθυπουργός, ο οποίος εξέφρασε την πεποίθησή του ότι ο κ. Παπαδόπουλος "δεν θα ακολουθήσει διαφορετική γραμμή".

ΤΑΣΣΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

Ποιος είναι ο "κύριος όχι" της κυπριακής πολιτικής

Τον μεγάλο νικητή των κυπριακών προεδρικών εκλογών τον κυνηγάει η φήμη του "μίστερ νόου" της κυπριακής πολιτικής και ίσως αυτό να του χάρισε και τη χθεσινή επιτυχία. Αυτή η φήμη πάντως δεν είναι αβάσιμη, αφού ο κ. Παπαδόπουλος όχι μόνο καταψήφισε το 1959 τις Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου, αλλά είχε εισηγηθεί και στον Μακάριο να τις απορρίψει. Και υπήρξε σταθερά αρνητικός σε κάθε σχέδιο επίλυσης του προβλήματος τα επόμενα χρόνια. Η πολιτική σταδιοδρομία του 69χρονου διακεκριμένου δικηγόρου της Λευκωσίας υπήρξε ταραχώδης. Ενεργό στέλεχος της ΕΟΚΑ, γενικός υπεύθυνος του πολιτικού της σκέλους για όλη την Κύπρο, ο κ. Παπαδόπουλος ήταν ο νεώτερος υπουργός που ανέλαβε ποτέ αξίωμα στην Κυπριακή Δημοκρατία (το 1960 σε ηλικία 26 ετών). Το μόνο έλλειμμα για τον έμπειρο πολιτικό με την πείρα των σαράντα ετών είναι το διεθνές κύρος, αφού σε Λονδίνο, Ουάσιγκτον και - όπως λένε διπλωματικές πηγές - στον ΟΗΕ τον αντιμετωπίζουν με δυσπιστία.

Και για τους Τουρκοκυπρίους όμως, ο κ. Τάσσος Παπαδόπουλος ήταν "κόκκινο πανί". Ο λόγος ήταν όχι μόνον η αντίθεσή του στα σχέδια λύσης, αλλά και ο - για τους Τουρκοκυπρίους - "σκληροπυρηνικός" τρόπος με τον οποίο υπεράσπιζε τις θέσεις της ελληνικής πλευράς. Η υποστήριξή του από το ΑΚΕΛ, που διατηρούσε πάντοτε επικοινωνία με την άλλη πλευρά, προκάλεσε ταραχή στα κατεχόμενα.

Παπαδόπουλος και Κληρίδης υπήρξαν συνιδρυτές του πρώτου μακαριακού συντηρητικού κόμματος, του "ενιαίου κόμματος". Μετά την εισβολή όμως, ο κ. Παπαδόπουλος διέρρηξε τις σχέσεις του με τον Κληρίδη, επειδή αυτός ίδρυσε το ΔΗ.ΣΥ., στο οποίο στεγάστηκαν και πραξικοπηματίες. Στη Βουλή μπήκε ως ανεξάρτητος. Από το 1991 εκλέγεται με το ΔΗ.ΚΟ., του κ. Σπύρου Κυπριανού, του οποίου την ηγεσία ανέλαβε το 2000. Μεγάλη του επιτυχία υπήρξε η ανασύσταση της συνεργασίας του ΔΗ.ΚΟ. με το ΑΚΕΛ. Ο πρώτος καρπός αυτής της συνεργασίας ήταν η εκλογή του κ. Δημήτρη Χριστόφια στην προεδρία της Βουλής, ενώ το μεγάλο "έπαθλο" υπήρξε το ανώτατο αξίωμα της Κύπρου. Κερδισμένος, μαζί με τον κ. Παπαδόπουλο, ο κ. Δημήτρης Χριστόφιας που κατάφερε για πρώτη φορά από τότε που ανέλαβε γενικός γραμματέας στο ΑΚΕΛ να χαρίσει μια νίκη στο κόμμα σε προεδρικές εκλογές.