ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Φρενάρει η ανάπτυξη

ΦΙΛΙΟΣ ΣΤΑΓΚΟΣ

Αυξημένη αβεβαιότητα γύρω από τις εξελίξεις στο Ιράκ, διαβρωμένη εμπιστοσύνη των καταναλωτών και αυξημένες τιμές πετρελαίου συνθέτουν την εικόνα μιας τελματωμένης ευρωπαϊκής οικονομίας.

Η τριμηνιαία έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την κατάσταση στις χώρες της ευρωζώνης αποτυπώνει τη ζοφερή εικόνα. Με τη φθινοπωρινή πρόβλεψη για ρυθμούς ανάπτυξης της τάξης του 1,8% μέσα στο 2003 να θεωρείται προ πολλού εξωπραγματική, η Επιτροπή εκτιμά πλέον ότι η αύξηση του ευρωπαϊκού ΑΕΠ θα κυμανθεί «γύρω στο 1%», δηλαδή ποσοστό ακόμα πιο μετριοπαθές κι από τις προβλέψεις του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (1,3%) ή της Ένωσης Ευρωπαίων Εργοδοτών - UNICE (1,2%).

Η πρόβλεψη αυτή στηρίζεται στο πιο αισιόδοξο από τα σενάρια που έχει επεξεργαστεί η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τις επιπτώσεις από τη διακύμανση των τιμών του πετρελαίου.

Το κακό και το χειρότερο

Τα δύο σενάρια που δημοσιοποίησε χθες η Επιτροπή εμφανίζουν μείωση των ρυθμών ανάπτυξης της ευρωζώνης από 0,05%, στην περίπτωση που η τιμή του πετρελαίου αυξηθεί κατά 50% (από τα 26,5 δολ. /βαρέλι να φτάσει τα 40) για ένα τρίμηνο, έως 0,4% στην περίπτωση που η τιμή του διπλασιαστεί και διατηρηθεί πάνω από τα 50 δολ. για ένα εξάμηνο.

Ωστόσο, ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υποθέσεων της Επιτροπής, Κλάους Ρέγκλινγκ, δεν απέκλεισε χθες το χειρότερο σενάριο, δηλαδή μιας ύφεσης που θα επιφέρει τη συρρίκνωση της οικονομίας, εφόσον η παρατεταμένη εκτόξευση της τιμής του πετρελαίου συμπαρασύρει τις υπόλοιπες οικονομικές σταθερές (δραματική πτώση της ιδιωτικής κατανάλωσης και των επενδύσεων σε συνδυασμό με μείωση κερδών των επιχειρήσεων και χρηματιστηριακών τιμών και ανατροπή της ισοτιμίας ευρώ/δολαρίου). Σε κάθε περίπτωση η Ευρώπη δεν θα είναι σε θέση να επιταχύνει την οικονομική της δραστηριότητα, με αποτέλεσμα η όποια προοπτική ανάκαμψής της να μετατίθεται για το δεύτερο εξάμηνο του 2003. Ήδη, για το πρώτο τρίμηνο του 2003, η Επιτροπή υπολογίζει ότι η ανάπτυξη θα είναι σχεδόν μηδενική, χωρίς να αποκλείει το ενδεχόμενο αρνητικής ανάπτυξης της τάξης του 0,1%.

Οι άλλοι παράγοντες

Η αδυναμία, πάντως, της ευρωπαϊκής οικονομίας να ανακτήσει ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης οφείλεται, σύμφωνα με την Επιτροπή, και σε άλλους παράγοντες. Οι κυριότεροι αφορούν την κατακρήμνιση των ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, τη ρευστότητα στους ισολογισμούς των μεγάλων επιχειρήσεων, αλλά και μία εγγενή αδυναμία της ευρωπαϊκής οικονομίας να αντιδράσει γρήγορα και αποτελεσματικά στα σοκ που δέχεται.

Για τους ίδιους λόγους η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διατηρεί κάποια αισιοδοξία για πιο γρήγορη ανάπτυξη, που θα στηρίζεται και σε νέα μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ.