Εφημερίδα "Τα Νέα"
Διαστάσεις Μύθοι και ιδεολογίες
«Το κυριότερο ίχνος του 20ού αιώνα δεν είναι το ίχνος των παγκοσμίων πολέμων, αλλά το ίχνος του εμφυλίου πολέμου στη Ρωσία, την περίοδο 1917-20, με την επέμβαση άλλων ξένων κρατών». Έρικ Χόμπσμπομ
Γεννιόμαστε, κι ύστερα πεθαίνουμε. Τα υπόλοιπα είναι διαδόσεις (του Αλτάν, από το Εσπρέσσο)
Ο μεγαλύτερος εν ζωή ιστορικός στον κόσμο έρχεται και πάλι την κατάλληλη στιγμή για να διαψεύσει μερικούς μύθους. Πρώτον: το καινούργιο γύρω μας, αυτό που αλλάζει τον κόσμο, δεν είναι η 11η Σεπτεμβρίου, αλλά η ύπαρξη μιας ομάδας Αμερικανών πολιτικών που επιδιώκουν την αμερικανική ηγεμονία και χρησιμοποιούν την ευκαιρία της 11ης Σεπτεμβρίου για να θέσουν σε εφαρμογή αυτόν τον στόχο. Αν είχε εκλεγεί ο Γκορ και όχι ο Μπους, ο κόσμος θα ήταν διαφορετικός: δεν θα ξεκινούσε, ας πούμε, σήμερα ένας πόλεμος κατά του Ιράκ. Όμως η δυναμική τής αμερικανικής παντοδυναμίας θα ήταν και πάλι παρούσα. Η οικονομική, πολιτική και κυρίως στρατιωτική υπεροχή των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τεράστια.
Ο δεύτερος μύθος είναι η σύγκρουση ανάμεσα στο Ισλάμ και στον Χριστιανισμό. Μετά την αποδυνάμωση του σοσιαλισμού και του κομμουνισμού, λέει ο Χόμπσμπομ στην Ελ Παΐς, υπάρχουν τρεις μεγάλες ιδεολογίες. Η ουτοπία της απόλυτα ελεύθερης αγοράς. Η ξενοφοβία. Και ο φονταμενταλισμός, όχι μόνο ο μουσουλμανικός, αλλά και ο χριστιανικός, ο εβραϊκός, ο ινδουιστικός. Ακόμη και θρησκείες όπως ο βουδισμός έχουν αναπτύξει μια βίαιη εξτρεμιστική πλευρά, όπως συμβαίνει στη Σρι Λάνκα. Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις, πρόκειται για μειοψηφίες, οι οποίες όμως είναι πολύ καλά οργανωμένες και ικανές να αναλάβουν τον έλεγχο ακόμη και κυβερνήσεων.
Ο τρίτος μύθος είναι ότι η πολιτική που ακολουθείται σήμερα ενισχύει την τρομοκρατία. Δεν είναι εκεί το πρόβλημα. Οργανώσεις όπως η αλ-Κάιντα μπορούν να πλήξουν την καθημερινή μας ζωή και ειρήνη, όχι όμως και να απειλήσουν μια σταθερή χώρα που έχει στέρεες βάσεις. Ο πραγματικός κίνδυνος για τον κόσμο είναι η σκόπιμη αποσταθεροποίηση της διεθνούς τάξης από τη σημερινή πολιτική τού Μπους. Ο πραγματικός κίνδυνος για τους πολιτικούς είναι η βραχυπρόθεσμη αντιμετώπιση των πραγμάτων: αφού η Αμερική είναι ο ισχυρός, ας συμπαραταχθούμε στο πλευρό της για να αποφύγουμε προβλήματα και να αποκομίσουμε πλεονεκτήματα. Η ιστορία δείχνει, όμως, ότι καμιά δύναμη δεν μπορεί να ηγεμονεύει για μεγάλο χρονικό διάστημα. Είναι αδύνατο να προβλέψει κανείς πώς θα τερματιστεί η αμερικανική ηγεμονία, το βέβαιο όμως είναι ότι δεν θα διαρκέσει για πάντα. Ο κόσμος μας είναι πολύ μεγάλος και πολύ σύνθετος για να ελέγχεται από μία και μόνη δύναμη.
Στο μεταξύ, καταλήγει ο Χόμπσμπομ, η Ευρώπη δεν μπορεί παρά να συνεχίσει να προωθεί την οικονομική της ανάπτυξη. Πολιτικά, δεν είναι σοβαρή. Στρατιωτικά, δεν μετρά. Ως οικονομική μονάδα, όμως, αποτελεί σοβαρό αντίβαρο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Κάτι είναι κι αυτό.
