Διαστάσεις Ο θάνατος ενός προδότη

ΜΙΧΑΛΗΣ ΜΗΤΣΟΣ

Κατάφερε κάτι μοναδικό: να οδηγήσει στον δρόμο της ελπίδας μία χώρα που είχε εδώ και χρόνια παρασυρθεί σε μια ατελείωτη αυτοκαταστροφική δίνη. Σε αυτήν τη χώρα, που με τους λάκκους είναι τόσο εξοικειωμένη, έσκαψε μόνος του τον δικό του λάκκο.

Αναμμένα κεριά στη μνήμη του Ζόραν Τζίντζιτς

Η φωνή στο τηλέφωνο ήταν έξαλλη: «Τον δολοφόνησαν!» Προς στιγμήν, μια τρελή ελπίδα. Δολοφόνησαν τον Σαντάμ Χουσεΐν. Κάποιοι κατάφεραν και διέρρηξαν το τρομακτικό δίκτυο θωράκισης του τυράννου, διέσπασαν τις πολλαπλές γραμμές προστασίας του, περιφρόνησαν τις συνέπειες που θα είχε τυχόν αποτυχία του σχεδίου και τον έβγαλαν από τη μέση. Ο πόλεμος δεν θα γίνει. Οι Ιρακινοί θα βγουν στους δρόμους πανηγυρίζοντας και ουδείς θα τολμήσει να τους πειράξει, όπως κανείς δεν τόλμησε να κινηθεί εναντίον των Σέρβων όταν ξεχύθηκαν στους δρόμους πανηγυρίζοντας για την πτώση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Οι δύο μισητοί γιοι του τυράννου θα αναγκασθούν να φύγουν εσπευσμένα για να μην καταλήξουν κρεμασμένοι σε κάποια πλατεία. Και οι ανώτεροι αξιωματούχοι τού καθεστώτος θα αλλάξουν γρήγορα στρατόπεδο μήπως και καταφέρουν να σώσουν το τομάρι τους.

Δεν ήταν όμως παρά ένα τρελό όνειρο. Θύμα της δολοφονικής επίθεσης δεν ήταν «παρά» ο πρωθυπουργός μιας χώρας που για μία δεκαετία απασχολούσε όλη την ανθρωπότητα, αλλά τον τελευταίο καιρό δεν ενδιέφερε πια κανέναν. Λάθος: απασχολούσε εκείνους που έκαναν σύγκριση του πολέμου στο Κόσοβο και του επικείμενου πολέμου κατά του Ιράκ, είτε για να αποδείξουν ότι οι δύο περιπτώσεις είναι ανάλογες είτε για να υποστηρίξουν πως είναι τελείως διαφορετικές. Ακόμη και την απόπειρα δολοφονίας του Ζόραν Τζίντζιτς πριν από τρεις εβδομάδες την υποβαθμίσαμε, σχεδόν δεν την πιστέψαμε, η Σερβία είχε περάσει οριστικά στο βασίλειο των μονόστηλων. Άλλωστε, η μόνη απόπειρα που αξίζει προβολής είναι, ως γνωστόν, η επιτυχημένη.

Ο Ζ. Τζίντζιτς δεν ήταν ασφαλώς ένα «ηθικό» άτομο. Όποιος ενδιαφέρεται για ηθική, έλεγε, ας ψάξει αλλού. Μαθητής του Χάμπερμας, συνοδοιπόρος του Φίσερ και του Σρέντερ στα οδοφράγματα του '68, δεν δίστασε να συμμαχήσει με τον Κάρατζιτς και να υποστηρίξει τις επιχειρήσεις εθνοκάθαρσης στη Βοσνία. Όμως, δεν τον σκότωσαν γι' αυτό. Όλα δείχνουν ότι οι δολοφόνοι δεν έβαλαν στόχο τον άνθρωπο, αλλά τον πρωθυπουργό, τον πραγματιστή πολιτικό που ήξερε πολύ καλά ποιο ήταν το συμφέρον της χώρας του και του ιδίου, είτε επρόκειτο για την παράδοση του Μιλόσεβιτς στη Χάγη είτε για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Το μεγαλύτερο έγκλημα του Τζίντζιτς ήταν ότι κατάφερε να γίνει συνομιλητής τής Δύσης, δηλαδή εκείνων που βομβάρδισαν τη Γιουγκοσλαβία, αφού (υποτίθεται πως) τη διέλυσαν. Ένας προδότης ήταν, ένας πουλημένος. Τον σκότωσαν Σέρβοι σνάιπερ, λίγο πιο εξελιγμένοι από τους σνάιπερ που τρομοκρατούσαν επί 3,5 χρόνια το Σαράγεβο.