ΡΗΜ ΚΙΛΑΝΙ

Πρόσωπα Ο δρόμος της συνεργασίας

ΓΙΩΡΓΟΣ ΑΓΓΕΛΟΠΟΥΛΟΣ

Ένα τραγούδι-ύμνος των Εβραίων ενορχηστρώνεται από έναν Ισραηλινό σε στίχους Παλαιστίνιου ποιητή. Το ερμηνεύει η Παλαιστίνια Ρημ Κιλάνι.

Ρημ Κιλάνι. Η Παλαιστίνια που τραγούδησε με τον Ισραηλινό τζαζίστα Γκιλάντ Ατζμόν

Η Κιλάνι συνεργάσθηκε με τον Ισραηλινό σαξοφωνίστα της τζαζ Γκιλάντ Ατζμόν και το κουαρτέτο του σε δύο κομμάτια του νέου άλμπουμ με τίτλο Exile (Εξορία). Στο ένα απ' αυτά, με τίτλο «Αλ-Κουντς» (το αραβικό όνομα της Ιερουσαλήμ), ο Ατζμόν αυτοσχεδιάζει πάνω σ' ένα πολύ αγαπημένο τραγούδι των Εβραίων, το Γερουσαλαγίμ Σελ Ζαχάβ (Χρυσή Ιερουσαλήμ), που είχε γίνει ύμνος των Ισραηλινών στον Πόλεμο των Έξι Ημερών. Μόνο που ο Ατζμόν και η Κιλάνι αντικατέστησαν τους αρχικούς στίχους, που μιλούν για τον πόθο των Εβραίων να επιστρέψουν στην Ιερουσαλήμ, με ένα ποίημα του Παλαιστίνιου ποιητή Μαχμούντ Νταρουίς για τον πόνο της εξορίας των Παλαιστινίων.

Την ώρα που ο Αριέλ Σαρόν βάζει στην κυβέρνησή του τους ακροδεξιούς υποστηρικτές τού «Μεγάλου Ισραήλ», η Κιλάνι και ο Ατζμόν δείχνουν έναν διαφορετικό δρόμο, αυτόν της συνεργασίας ανθρώπων και πολιτισμών. Μιας συνεργασίας, που φυσικά δεν είναι χωρίς προβλήματα. Στις πρόβες, όταν ο Ατζμόν την αποπήρε κάποια στιγμή, η Κιλάνι του είπε πως, όχι μόνο μοιάζει με Ισραηλινό στρατιώτη, αλλά συμπεριφέρεται και σαν τέτοιος, προσβολή μεγάλη για τον Ατζμόν, ο οποίος απορρίπτει τον Σιωνισμό. Και η Κιλάνι κατηγορείται από διάφορες πλευρές ­ ότι είναι υπερβολικά Παλαιστίνια, ότι δεν είναι αρκετά Παλαιστίνια, ότι είναι κακή μουσουλμάνα επειδή τραγουδάει δημόσια. Και τώρα, με τη συνεργασία της με έναν Ισραηλινό, οι επικρίσεις σίγουρα θα αυξηθούν.

Η Κιλάνι γεννήθηκε πριν από 39 χρόνια στο Μάντσεστερ, όπου ο πατέρας της σπούδασε και εργάσθηκε ως γιατρός. Πέρασε την παιδική και την εφηβική ηλικία της στο Κουβέιτ. Η οικογένεια της μητέρας της κατάγεται από τη Ναζαρέτ και ο πατέρας της από ένα χωριό κοντά στην Τζενίν της Δυτικής Όχθης (οι Κιλάνι είναι μια διάσημη οικογένεια με καταγωγή από τους Σούφι και γενεαλογία που φθάνει στον Μωάμεθ). Σπούδασε ζωολογία, αλλά πάντα ασχολιόταν με το τραγούδι. Αναζητούσε παλιά λαϊκά τραγούδια στους προσφυγικούς καταυλισμούς του Λιβάνου και από τη δουλειά της προέκυψε ένας εντυπωσιακός μουσικός χάρτης της Παλαιστίνης. Και ενώ δεν είναι η μόνη που ασχολείται με τη διάσωση της μουσικής κληρονομιάς του λαού της, είναι η μοναδική που ενορχηστρώνει και ερμηνεύει τα τραγούδια αυτά και τα επανεισάγει στην κοινότητά της και τον κόσμο. «Διατηρείται έτσι η συλλογική μνήμη», λέει. «Χωρίς τη δουλειά μου με τους πρόσφυγες, δεν θα μπορούσα να είχα δουλέψει με τον Γκιλάντ, να ανακατέψω κλασικά αραβικά και αραβικά της καθομιλουμένης, λαϊκά και αντιστασιακά τραγούδια, παραδοσιακά και σύγχρονα σε ένα δίσκο τζαζ. Αυτό είναι από μόνο του ένα επίτευγμα».