Λάιτ αξιολόγηση για ΑΕΙ - ΤΕΙ

Χωρίς διαδικασίες πιστοποίησης που θα σηματοδοτούσε ένταση στα Πανεπιστήμια

ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΤΟΡΑΣ

Αξιολόγηση… λάιτ θα είναι αυτή που θα εφαρμοστεί για τα ελληνικά ΑΕΙ - ΤΕΙ. Δεν περιλαμβάνει διαδικασία «πιστοποίησης», δηλαδή τυπικής έγκρισης λειτουργίας Τμημάτων, προγραμμάτων σπουδών και Σχολών, που προβλέπουν τα συστήματα ορισμένων ευρωπαϊκών κρατών.

Επίσης δεν προβλέπει την περίφημη «κατάταξη» (ranking) που ήταν κόκκινο πανί για τα ελληνικά ΑΕΙ, καθώς συνεπάγεται ιεράρχηση ομοειδών Σχολών ανάλογα με ποιοτικούς και ποσοτικούς δείκτες. Έτσι, παρά τις αντιδράσεις ορισμένων ΑΕΙ, το σύστημα αξιολόγησης που παρουσίασε πριν από λίγες μέρες ο κ. Π. Ευθυμίου και προβλέπει συμβουλευτική και ενισχυτική αξιολόγηση, αναμένεται να γίνει νόμος χωρίς να συναντήσει έντονες αντιδράσεις, καθώς η μόνη επί της ουσίας διαφωνία που θέτουν οι πρυτάνεις είναι ότι η σύνθεση του οργάνου που θα συσταθεί, προβλέπει ισότιμη συμμετοχή εκπροσώπων ΑΕΙ και ΤΕΙ. Γιατί όμως η Ελλάδα, τελευταία χώρα της Ε.Ε. που δεν είχε εθνικό σύστημα αξιολόγησης μαζί με τη γαλλική κοινότητα του Βελγίου, επέλεξε ένα «ελαφρύ» σύστημα; Ένας σοβαρός λόγος ήταν ότι διαφορετικά θα προκαλείτο μεγάλη αναταραχή στα Πανεπιστήμια.

Στην Ευρώπη δεν υπάρχει ενιαίο σύστημα αξιολόγησης

Διονύσης Κλάδης. Ο μοναδικός Έλληνας πανεπιστημιακός ώς τώρα που έχει αξιολογήσει ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια.

Ενιαίο σύστημα αξιολόγησης δεν υφίσταται στις ευρωπαϊκές χώρες. Ας δούμε πώς γίνονται οι αξιολογήσεις στην Ευρώπη με τη βοήθεια του ειδικού γραμματέα Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης του υπουργείου Παιδείας, καθηγητή κ. Διονύση Κλάδη, που είναι και ο μοναδικός Έλληνας πανεπιστημιακός ώς τώρα που έχει αξιολογήσει ευρωπαϊκά Πανεπιστήμια.

Ο κ. Κλάδης συμμετέχει στην ομάδα αξιολογητών της Ένωσης Ευρωπαϊκών Πανεπιστημίων, οργάνωση στην οποία μετέχουν πάνω από 700 Πανεπιστήμια όλων των χωρών. Ο ίδιος, είναι και βασικός συντάκτης του ελληνικού νομοσχεδίου για την αξιολόγηση. «Η μεθοδολογία της αξιολόγησης εξελίσσεται με τον χρόνο», λέει ο κ. Κλάδης. «Στις περισσότερες χώρες έχει κυρίως ποιοτικά παρά ποσοτικά χαρακτηριστικά και το σύστημα της καθαρά ποσοτικής αξιολόγησης μέσω "δεικτών απόδοσης" που εφαρμοζόταν σε ορισμένες, όπως η Αγγλία, τείνει να εγκαταλειφθεί, γιατί συχνά οδηγεί σε λάθος συμπεράσματα. Για παράδειγμα, στην Κύπρο το πρώτο σε ζήτηση Τμήμα ΑΕΙ είναι το Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης. Τέτοια Τμήματα σε άλλες χώρες δεν είναι υψηλής ζήτησης. Ο Σουηδός συνάδελφος με τον οποίο βρισκόμασταν εκεί εντυπωσιάστηκε και έλεγε ότι αποτελεί δείγμα υψηλού πολιτισμού ότι τόσοι πολλοί προτιμούν το επάγγελμα του δασκάλου. Κατόπιν, όμως, πληροφορήθηκε ότι στην Κύπρο οι δάσκαλοι διορίζονται βάσει επετηρίδας χωρίς ιδιαίτερη αναμονή, οπότε αντιλήφθηκε ότι δεν ήταν θέμα φιλοσοφίας αλλά επαγγελματικής επιλογής».

Ποια είναι λοιπόν η επικρατούσα διαδικασία αξιολόγησης στην Ευρώπη;

«Ξεκινά από την αυτοαξιολόγηση του ιδρύματος. Συντάσσεται έκθεση η οποία κατόπιν δίνεται στους εξωτερικούς αξιολογητές που επισκέπτονται το ίδρυμα, εξετάζουν τα γεγονότα και συντάσσουν δική τους έκθεση. Η συνήθης μέθοδος ανάλυσης λέγεται SWOT - από τα αρχικά των λέξεων Strenghts - Weaknesses - Opportunities - Threats. (Δυνατά σημεία - Αδυναμίες - Ευκαιρίες - Απειλές). Ανιχνεύονται τα δυνατά και τα αδύνατα σημεία του Τμήματος, οι πιθανές ευκαιρίες και τα ενδεχόμενα επικίνδυνα σημεία, που σχετίζονται με τον τρόπο και το περιβάλλον στο οποίο λειτουργεί. Κατόπιν γίνονται προτάσεις για βελτίωση. Σε ορισμένες χώρες η αξιολόγηση σταματά εκεί, σε άλλες μπαίνει και στη διαδικασία της πιστοποίησης, στον καθορισμό ενός "πήχη" που πρέπει να περάσει το Τμήμα για να συνεχίζει να λειτουργεί, βάσει προδιαγραφών».