Εφημερίδα "Τα Νέα"

Αναζήτηση

Βρες
Εμφάνιση

Γνώμες-Σχόλια :: Ανάλυση

( τριτη αποψη - εν αρχή ην το πετρέλαιο :: 06-03-2003) 

ΤΡΙΤΗ ΑΠΟΨΗ Εν αρχή ην το πετρέλαιο

Ερωτηματικά για τον πόλεμο στην περιοχή του Κόλπου για δεύτερη φορά

ΕΥΤΥΧΗΣ ΜΠΙΤΣΑΚΗΣ

Η επιδρομή εναντίον του Ιράκ φαίνεται ότι είναι ζήτημα ημερών, παρά το ότι δεν βρέθηκαν όπλα μαζικής καταστροφής και παρά τον ξεσηκωμό ολόκληρου του πλανήτη. Γιατί λοιπόν θα θυσιαστούν εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπινες ζωές, και γιατί θα καταστραφεί και θα μολυνθεί με χημικά και με ραδιενέργεια, για δεύτερη φορά, η περιοχή του Κόλπου; Επειδή απλώς το θέλει ο Μπους και τα γεράκια του;

Εν αρχή ην το πετρέλαιο! Στο υπέδαφος του Ιράκ υπάρχουν 112 δισ. βαρέλια βεβαιωμένων αποθεμάτων πετρελαίου και 250 δισ. πιθανά. Επί πλέον, το πετρέλαιο του Ιράκ είναι το φθηνότερο στον κόσμο. Στην περιοχή του Κόλπου, ευρύτερα, βρίσκεται το 75% των παγκοσμίων αποθεμάτων πετρελαίου. Συνεπώς, όποιος ελέγχει αυτή την περιοχή, ελέγχει την παγκόσμια οικονομία.

Οι ΗΠΑ, από την άλλη πλευρά, καταναλώνουν το 25% της ενέργειας που προέρχεται από πετρέλαιο, και με τους σημερινούς ρυθμούς άντλησης τα δικά τους αποθέματα θα εξαντληθούν σε 10 περίπου χρόνια. Συμπέρασμα: Ελέγχοντας τα πετρέλαια του Κόλπου, οι ΗΠΑ εξασφαλίζουν ενέργεια για μερικές δεκαετίες. Ταυτόχρονα, θα εκβιάζουν τους επίφοβους συμμάχους - ανταγωνιστές: την Ε.Ε., την Ιαπωνία και την δυνάμει ανταγωνιστική Κίνα. (Μέχρι το 2020 η οικονομία της Κίνας θα είναι τριπλάσια από την οικονομία των ΗΠΑ).

Είναι όμως, μόνο το πετρέλαιο; Για να κατανοήσουμε τη σημερινή στρατηγική των ΗΠΑ, πρέπει να την δούμε στο ευρύτερο πλαίσιο της δυναμικής του καπιταλισμού. Η τάση για θυελλώδη ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων είναι εγγενής στον καπιταλισμό. Αλλά η παραγωγή με σκοπό το κέρδος, συνεπάγεται τη γενικευμένη αναρχία και τον πόλεμο όλων εναντίον όλων. Ο καπιταλισμός, συνακόλουθα, αδυνατεί να ελέγξει τις δυνάμεις τις οποίες ο ίδιος εξαπολύει. Οι δομικές κρίσεις οι οποίες οφείλονται - πρωτίστως - στην πτώση του ποσοστού κέρδους, είναι αναπόφευκτες στον καπιταλισμό. Ειδικά η κρίση των δεκαετιών 1970-80 συνοδεύτηκε από μείωση της απόδοσης των κεφαλαίων, μείωση της παραγωγής, αύξηση της ανεργίας και μείωση των εισοδημάτων των μισθωτών. Ο νεοφιλελευθερισμός υπήρξε η απάντηση του κεφαλαίου στη δομική κρίση υπερσυσσώρευσης.

Σήμερα η τάση αυτή έχει αντιστραφεί: αύξηση της παραγωγικότητας, αύξηση του ποσοστού κέρδους, αύξηση του πλούτου των κυρίαρχων τάξεων σε βάρος των μισθωτών. Αλλά η άλλη πλευρά της "ανάκαμψης" είναι η έκρηξη των χρηματιστικών πράξεων. Η ηγεμονία του παρασιτικού χρηματιστικού κεφαλαίου. Η αστάθεια και ο ανταγωνιστικός χαρακτήρας της παγκόσμιας οικονομίας συνεπάγονται τη θέληση των ισχυρών για παγκόσμια ηγεμονία.

Οι ΗΠΑ είναι η ισχυρότερη από τις τρεις μητροπόλεις του καπιταλισμού. Υπερέχει σε μοντέρνα τεχνολογία και ειδικά στις τεχνολογίες του πολέμου. Στρατηγικός στόχος της είναι η παγκόσμια ηγεμονία στην κατοχή πρώτων υλών, στις αγορές και στην εκμετάλλευση του φθηνού εργατικού δυναμικού των "υπανάπτυκτων" χωρών. Τα οικονομικά και τεχνολογικά πλεονεκτήματα συνιστούν τις δυο συνιστώσες της ηγεμονικής πορείας των ΗΠΑ. Το χτύπημα της 11ης Σεπτεμβρίου υπήρξε το πρόσχημα για να χρησιμοποιηθεί και το τρίτο - και καταστροφικότερο - πλεονέκτημα της "υπερδύναμης": η συντριπτική στρατιωτική υπεροχή.

Οι φιλοδοξίες του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ δεν είναι τοπικές: είναι παγκόσμιες. Στόχος τους είναι η δημιουργία μιας παγκόσμιας αυτοκρατορίας υπό την ηγεμονία τους. Η διάλυση της Γιουγκοσλαβίας ήτανε - από μια άποψη - ένα βήμα προς την ανατροπή των εμποδίων στην καπιταλιστική παγκοσμιοποίηση. Οι πόλεμοι του Κόλπου και του Αφγανιστάν, πέρα από την αρπαγή των ενεργειακών αποθεμάτων, υπηρετούν τους γεωπολιτικούς στόχους των ΗΠΑ.

Ειδικότερα η κρίσιμη περιοχή της Μέσης Ανατολής και της Κεντρικής Ασίας πρέπει να "αναδομηθεί" με το μέσο του πολέμου, όταν είναι ανάγκη, ώστε να αποκτήσει κυβερνήσεις στην υπηρεσία των ΗΠΑ. Όποιος αντιδρά, ή δεν συμμορφώνεται, χαρακτηρίζεται εχθρός που πρέπει να βομβαρδιστεί (Ιράκ, Ιράν, Β. Κορέα, Σαουδική Αραβία κ.λπ.). Το δόγμα των προληπτικών πολέμων αποτελεί το αποκορύφωμα της καταπάτησης κάθε έννοιας διεθνούς δικαίου και ανθρωπισμού.

Το Ιράκ καταστράφηκε για να "απελευθερωθεί" το Κουβέιτ, ο πληθυσμός τού οποίου συνεχίζει να ζει υπό το μεσαιωνικό καθεστώς των πριγκίπων του πετρελαίου. Η Γιουγκοσλαβία καταστράφηκε και μολύνθηκε χάριν των "ανθρωπίνων δικαιωμάτων" και των "αξιών". Τι απέγιναν όμως οι Αλβανοί του Κοσσυφοπεδίου; Ποιος νοιάστηκε γι' αυτούς; Και τώρα προβλέπεται η θυσία μισού εκατομμυρίου Ιρακινών για να απαλλαγούν από τον δικτάτορα Χουσεΐν! Πού θα φθάσει ο παραλογισμός και η υποκρισία της προπαγάνδας, που επικαλύπτει τα ωμά συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από τους πολέμους της Νέας Τάξης;

Αυτό που διακυβεύεται σήμερα δεν είναι απλώς η σωτηρία του λαού του Ιράκ. Οι πόλεμοι, "συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα" κατά τον Κλαούζεβιτς, υπηρετούσαν πάντα συγκεκριμένα συμφέροντα των εκάστοτε κυρίαρχων τάξεων, πέρα από τις ηλίθιες φιλοδοξίες των στρατηγών και των πολιτικών. Όμως οι παλαιότεροι πόλεμοι, παρ' όλη τη φρίκη τους και τον ανθρώπινο πόνο, ήταν τοπικές καταστροφές. Τα σημερινά μέσα, αντίθετα (χημικά, βιολογικά και προπαντός πυρηνικά) μπορούν να εξαφανίσουν το ανθρώπινο είδος - όσοι επιβιώσουν από τον πυρηνικό πόλεμο θα "ζήσουν" σ' ένα πλανήτη μολυσμένο από ραδιενέργεια, βιότοπο κατάλληλο μόνο για κατσαρίδες!

Ο Μπους απειλεί με πυρηνικά. Η ανεξέλεγκτη πορεία της οικονομίας ωθεί προς τον πόλεμο με όλα τα μέσα. Αυτό συνεπώς που διακυβεύεται σήμερα είναι το ίδιο το μέλλον της ανθρωπότητας. Και μόνο η παγκόσμια αντίδραση μπορεί να αποτρέψει την οικουμενική καταστροφή.