ΕΥΘΥΛΟΓΙΕΣ ΓΝΩΜΗ

Φιλοσοφία

Βλέποντας τα τρένα να περνούν

Η συνοχή της Δύσης ενάντια στον πόλεμο

Η «Ακαδημία» του Πλάτωνα και το «Λύκειο» του Αριστοτέλη εξακολουθούν να είναι οι δύο μεγάλες φιλοσοφικές σχολές της Αθήνας με ακτινοβολία και επιρροή σε ολόκληρο τον αρχαίο κόσμο.

Του ΕΥΘΥΜΗ ΚΙΟΥΜΟΥΡΤΖΟΓΛΟΥ

ΑΛΕΞΗΣ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΣ

Ωστόσο τα φιλοσοφικά ρεύματα που ανταποκρίνονται πειστικότερα στα παντοτινά ερωτήματα για το νόημα της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η διδασκαλία των επί κουρείων και των στωικών φιλοσόφων.

Εξετάζοντας μερικές περιπτώσεις και γεγονότα και πώς αυτά εξελίσσονται διαπιστώνει κάποιος ότι υπάρχουν στιγμές που είναι καθοριστικές για την εξέλιξη των πραγμάτων.

Η Ελλάδα πληροφορήθηκε τελικά, κυρίως από τον γραπτό Τύπο, την τεράστια συμμετοχή των Ευρωπαίων και Αμερικανών πολιτών στο πρώτο οικουμενικό αντιπολεμικό συλλαλητήριο.

Ο Επίκουρος από τη Σάμο (341 -270 π.Χ.) ιδρύει τη σχολή του σε έναν κήπο στην Αθήνα, που γίνεται έτσι γνωστή ως «Κήπος».

Το μπάσκετ στην Ελλάδα π.χ. μετά τη μεγάλη επιτυχία του '87 και του '89 και την άνθηση που γνώρισαν οι ελληνικές ομάδες σε ευρωπαϊκό επίπεδο θα μπορούσε εάν υπήρχαν οι πραγματικοί οραματιστές να είναι κυρίαρχο σαν άθλημα και στον ευρωπαϊκό χώρο.

Οι εικόνες που θυσιάστηκαν από τους ιδιωτικούς σταθμούς στον βωμό της κοκολαγνείας και του αστυνομικού ρεπορτάζ, είναι ιδιαίτερα διδακτικές και δικαιώνουν αναδρομικά τη σχετική ύφεση του αντιαμερικανισμού που παρατηρήθηκε στο συλλαλητήριο της Αθήνας.

Τη γαλήνη της ψυχής που αναζητούν οι σύγχρονοι του ο Επίκουρος την υπόσχεται με την απόκτηση της ηδονής, δηλαδή της αναζήτησης της ηρεμίας και γαλήνης, που δεν έχει να κάνει με σωματικές απολαύσεις αλλά με έναν τρόπο ζωής απαλλαγμένο από τα πάθη και τον φόβο του θανάτου και με φρόνηση, ανθρωπιά, δικαιοσύνη και φιλία.

Με την έννοια κυρίαρχο εννοούμε όχι μόνο κάποιες διακρίσεις σε ένα πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα, όπως πρόσφατα αλλά να είναι καθοριστικός παράγοντας σε όλα τα επίπεδα. Υπήρξαν ασφαλώς εκδηλώσεις της περιλάλητης "ελληνικής ιδιαιτερότητας":

Πολλά κοινά στοιχεία αλλά και σημαντικές διαφορές έχει και η στωική διδασκαλία, το άλλο μεγάλο φιλοσοφικό ρεύμα της εποχής, που ονομάστηκε έτσι διότι κέντρο της ήταν η «Ποικίλη Στοά» της Αθήνας.

Να χαράσσει δηλαδή πολιτική. Ο νεαρός τραγουδιστής που τελείωσε την αμερικανότροπη παράστασή του εκτοξεύοντας μια ακατονόμαστη βρισιά ενάντια στη "Δύση", εξακολουθεί να μην αναγνωρίζει πόσο βαθιά ανήκει ο ίδιος και η τέχνη του στον δυτικό πολιτισμό.

Ιδρυτής της υπήρξε ο Ζήνων από το Κίτιο της Κύπρου (334-262 π.Χ).

Εμείς σε εκείνη τη καθοριστική στιγμή αναλωνόμασταν σε δραστηριότητες αρχικά πολύ κοντόφθαλμες και στη συνέχεια σε προσπάθειες επιβίωσης. Οι διαδηλωτές που ποδοπάτησαν την αμερικανική σημαία ή τη βεβήλωσαν με τον αγκυλωτό σταυρό, προφανώς δεν αναρωτήθηκαν πώς θα ένιωθαν με τις πράξεις τους οι χιλιάδες Αμερικανοί που την ίδια ημέρα διαδήλωναν κι αυτοί κατά του πολέμου.

Αντίθετα από τους Επικούρειους οι στωικοί επιζητούν ζωή σύμφωνη με τους νόμους της φύσης και της ηθικής, όχι την ευδαιμονία, ευτυχία, αλλά την αρετή.

Αντίθετα προς τις δικές μας κινήσεις οι Ισπανοί κατάφεραν να δημιουργήσουν τη βάση και συνεπώς εξελισσόμενη την προοπτική μιας ευρωπαϊκής λίγκας που άρχισε να συνδέεται σε αγωνιστικό επίπεδο και με το ΝΒΑ πράγμα που θα την κάνει σύντομα κυρίαρχο πρωτάθλημα στην Ευρώπη και φυσικά κυρίαρχους του παιχνιδιού στο μπάσκετ τους Ισπανούς. Πολλοί Έλληνες, και μάλιστα αριστεροί, εξακολουθούν να μην κατανοούν ότι προσβάλλοντας ένα ολόκληρο έθνος εκδηλώνουν μια ακραία μορφή ρατσισμού.

Είναι κοσμοπολίτες και δεν κάνουν διάκριση ανάμεσα σε Έλληνες και «βαρβάρους», δούλους και ελεύθερους, κοινωνικά ανώτερους και κατώτερους ανθρώπους.

Υποθέτω πως έπεσε στην αντίληψή σας στα μέσα του Δεκεμβρίου η ανακοίνωση της Ευρωλίγκα στην Ισπανία για παιχνίδια και προπονητικά camps με τις ομάδες του ΝΒΑ που θα αρχίσουν από την Ισπανία (Μπαρτσελόνα) και θα διεξαχθούν στην συνέχεια σε πέντε ευρωπαϊκές χώρες. Όμως, συνολικά, στο αθηναϊκό συλλαλητήριο έπνεε ένας διαφορετικός άνεμος.

Πλάκα από τον βωμό του Δία και της Αθηνάς στην Πέργαμο. Η Μοίρα αγωνίζεται εναντίον φιδόμορφου Γίγαντα. Τα βαριά, γεμάτα χοντρές πτυχώσεις ενδύματα της θεάς, τα μυώδη σώματα, οι πλούσιοι πλόκαμοι των μαλλιών, τα συσπασμένα από την αγωνία και την ένταση της μάχης πρόσωπα των Γιγάντων, οι ορμητικές κινήσεις, αποτελούν τα βασικά γνωρίσματα του ελληνιστικού «μπαρόκ» (Βερολίνο, Μουσείο Περγάμου).

Γαλλία, Ιταλία, Γερμανία και Ρωσία τον Οκτώβριο του 2006. Είναι άκρως ενδεικτικό ότι το περιβόητο "Φονιάδες των λαών - Αμερικάνοι" επισκιάστηκε από το νεόπλαστο "Μπους και Μπερλουσκόνι - δολοφόνοι".

Και οι δύο αυτές σχολές έριξαν το βάρος τους στην ηθική διδασκαλία, επηρέασαν τους Λατίνους φιλοσόφους και δια μέσου αυτών τη φιλοσοφία της Αναγέννησης και τη νεότερη ευρωπαϊκή και παγκόσμια φιλοσοφία.

Πού είναι η Ελλάδα; Καλύτερη ιδέα και καλύτερη ρίμα!

Στον ελληνικό χώρο βέβαια υπάρχουν και φωνές που μιλούν ενάντια στην «εμπορευματοποίηση» του μπάσκετ, γενικά μια υπό προϋποθέσεις αποδεχτή προσέγγιση αλλά και η επαγγελματική εξέλιξη είναι κάτι αναπόφευκτο που έρχεται και είναι προ των πυλών. Σε όλες τις δυτικές πρωτεύουσες και τις μεγάλες πόλεις της Αμερικής συγκεντρώθηκαν το Σάββατο ετερόκλητα πλήθη, άνθρωποι με διαφορετικές πεποιθήσεις που τους ένωσε η αντίθεση στον σχεδιαζόμενο πόλεμο κατά του Ιράκ.

Η αίσθηση που υπάρχει είναι ότι παραμένουμε απλοί παρατηρητές των εξελίξεων.

Οι περισσότεροι από τους Ευρωπαίους και Αμερικανούς διαδηλωτές προσβλέπουν σ' έναν καλύτερο κόσμο, και ασφαλώς σ' έναν καλύτερο δυτικό κόσμο.

Απλά ακολουθούμε.

Οι εκδηλώσεις τους έχουν τη στοιχειώδη συνοχή μιας πολιτικής πράξης αμφισβήτησης που δεν εκκινεί από μια κρίση πολιτισμικής ταυτότητας.

Ενδεχομένως αυτή τη στιγμή μία ή δύο ελληνικές ομάδες να παίζουν κάποιο ρόλο στα δρώμενα της Ευρώπης αλλά επί της ουσίας στηρίζουν την ενίσχυση των άλλων. Υπάρχουν ενδείξεις ότι οι Έλληνες ξεπερνάμε σιγά-σιγά τη δική μας χρόνια πολιτισμική κρίση και ότι, συνακόλουθα, οι πολιτικές μας πράξεις αποκτούν μια μεγαλύτερη συνειδησιακή συνοχή. Καταφέραμε λοιπόν σε κάτι που προσπαθούσε να δημιουργηθεί στη δεκαετία του '90 και που συμπτωματικά εκείνη την εποχή ήμασταν μπροστά να το χάσουμε και αυτό. Να ισχυροποιηθούν οι άλλοι και να μας βγάλουν έξω από το παιχνίδι. Πρώτο παράδειγμα το γεγονός ότι ξεκίνησαν τέσσερις ελληνικές ομάδες στην Ευρωλίγκα και σήμερα είναι τρεις και μόνο μία έως δύο θα συνεχίσει να έχει γκαραντί συμβόλαιο.

Δεύτερο, ακόμη και η Μακάμπι εκ προοιμίου παίζει σε αυτά τα παιχνίδια του Οκτωβρίου εκτός Ισραήλ. Τι φταίει; Είναι εμφανής η έλλειψη, προγραμματισμού, οραματισμού, στόχων και ηγετικών φυσιογνωμιών στα διοικητικά όργανα. Έτσι πάντοτε καταφέρνουμε ακόμη και σε αυτά που περιοδικά είμαστε πρώτοι να ακολουθούμε και μάλιστα από μακριά. Βέβαια όταν σε πνίγει η καθημερινότητα, όπως καλή ώρα σήμερα ισχύει για τις περισσότερες ελληνικές ομάδες, το μυαλό σου είναι μόνο στην επιβίωση.

Εδώ χρειάζεται χαρισματική ηγεσία στον ΕΣΑΚΕ για να διασώσει αρχικά αλλά και να βελτιώσει στη συνέχεια την καλαθοσφαιρική Ευρωπαϊκή θέση της χώρας και όχι να είμαστε απέξω.

Η πραγματικότητα έχει δείξει ότι όταν είσαι στα πάνω σου μπορείς να προγραμματίζεις (δεν το κάναμε) αλλά ακόμη και όταν δεν είσαι στα καλύτερά σου, όπως πριν δέκα χρόνια οι Ισπανοί να κάνεις κινήσεις που θα σε φέρουν πάλι ψηλά (δεν τις κάνουμε).

Να περνάτε καλά.